روﻧﺪ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺣﺮﻛﺖ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﻮي ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي داﻧﺶﻣﺪار

اگر عضو یکی از شبکه‌های زیر هستید می‌توانید این مطلب را به شبکه‌ی خود ارسال کنید:

Twitter

Google

Yahoo

Delicious

بالاترین

دنباله

[27 Jan 2015]   [ دﻛﺘﺮﺳﻴﺪ ﻋﻠﻲا ﻛﺒﺮاﺣﻤﺪي / ﻋﻠﻲﺻﺎﻟﺤﻲ]

 

 در ﺑﺮرﺳﻲ روﻧﺪ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺣﺮﻛﺖ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﻮي ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي داﻧﺶﻣﺪار، ﭘﻴﺘﺮ دراﻛﺮ ¹

 

ﻧﺤﻮه ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ را ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﻣﻄﺮح ﻣﻲﻛﻨﺪ:

 

ﭘﻴﺶ از آﻏﺎز ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻲ، ﻛﺸﺎورزان، ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ ﮔﺮوه ﻛﺎرﮔﺮان ﻫﺮ ﻛﺸﻮر ﺑﻮدﻧﺪ، وﻟﻲ ﺣﺘﻲ ﭘﻴﺶ از آن ﻧﻴﺰ، ﻟﺰوم اداره ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﺎرﮔﺮان  »ﻳﻘﻪ آﺑﻲ«²  اﺣﺴﺎس ﻣﻲﺷﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ، ﻣﺰرﻋﻪ داران ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺗﺮك ﻣﺰرﻋﻪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﻛﺮدﻧﺪ. آﻧﺎن در ﺳﺎل  1900 ، ﺟﺰء ﻧﻴﺮوي ﻋﻤﺪه اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲﺷﺪﻧﺪ و ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺮ ﺗﻌﺪادﺷﺎن اﻓﺰوده ﺷﺪ، ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﻛﻪ ﺗﺎ اواﺧﺮ دﻫﻪ  1950 ، ﻳﻘﻪ آﺑﻲﻫﺎ، ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ ﺟﻮاﻣﻊ و ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي ﺻﻨﻌﺘﻲ را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدادﻧﺪ.

 

در دﻫﻪ ﻫﺎي آﺧﺮ ﻗﺮن  20 ، ﻧﻴﺮوي ﻛﺎر ﺻﻨﻌﺘﻲ اﻓﻮل ﻛﺮد و اﻳﻦ ﺑﺎر، ﻛﺎر ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ داﻧﺶ و داﻧﺶﮔﺮان اﻫﻤﻴﺖ وﻳﮋهاي ﻳﺎﻓﺖ.

 

ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻘﺴﻴﻢﺑﻨﺪي دراﻛﺮ، ﭘﺮوﻓﺴﻮر وﻳﻚ  (1999) ﺟﺎﻳﮕﺎه داﻧﺶ در اﻳﻦﭼﺮﺧﺶ ﻋﻈﻴﻢ را، ﺣﻮل ﻣﺤﻮرﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ زﻳﺮ ﻣﻄﺮح ﻛﺮده اﺳﺖ(ﻫﺎﺷﻤﻴﺎن، اﻓﺮازه

 

:(1382

 

•  اﻗﺘﺼﺎد ﻛﺸﺎورزي. ﺑﺸﺮاوﻟﻴﻪ ﻛﻪ در اﺑﺘﺪا ﺑﺎ ﺷﻜﺎر ارﺗﺰاق ﻣﻲ ﻛﺮد، ﻛﺸﺎورزي را ﻛﺸﻒ ﻛﺮد و ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ، ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ اﻗﺘﺼﺎدي ﺟﻮاﻣﻊ آن زﻣﺎن ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ و ﭘﺲ از آن ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﺎ ﻛﺎﺷﺖ و ﺑﺮداﺷﺖ داﻧﻪﻫﺎ و ﻧﻴﺰﭘﺮورش دام و ﻃﻴﻮر آﻏﺎز ﺷﺪ.

در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ، ﻫﻨﻮز ﺑﺸﺮ ﺑﻪ داﻧﺶ ﭼﻨﺪاﻧﻲ دﺳﺖ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ و ﻣﺰﻳﺖ رﻗﺎﺑﺘﻲ در آن، ﮔﺴﺘﺮش ﻣﺰرﻋﻪﻫﺎ و ﺗﻌﺪاد ﺑﻴﺸﺘﺮ دام و ﻃﻴﻮر و ﻧﻴﺰ ﻣﻬﺎرتﻫﺎﻳﻲ در ﻛﺎﺷﺖ و ﺑﺮداﺷﺖﻣﺤﺼﻮﻻت ﺑﻮد.

 

•     اﻗﺘﺼﺎد ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﻴﻌﻲ. در اﻳﻦ دوره ﺑﺸﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﻴﻌﻲ را ﻛﺸﻒ و اﺳﺘﺨﺮاج ﻛﺮد. در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن، ﻧﻘﺶ ﻣﺮدم، ﺗﻼش ﺑﺮاي ﺗﺴﻬﻴﻞ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﻪ ﻛﺎﻻﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﻓﺮوش و آوردن آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺑﺎزار ﺑﻮد. ﻋﻼوه ﺑﺮ آن، ﮔﺮوهﻫﺎي ﻛﻮﭼﻜﻲ از ﺻﻨﻌﺘﮕﺮان ﻫﻤﭽﻮن ﺑﻨﺎﻫﺎ، آﻫﻨﮕﺮان، ﺧﻴﺎﻃﺎن و ﻧﻈﺎﻳﺮ آن اراﻳﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن را آﻏﺎز ﻛﺮدﻧﺪ، ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ، ﻛﻢ ﻛﻢ ﺑﺸﺮ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ داﻧﺶ را ﺗﺸﺨﻴﺺ داد و اﺗﺤﺎدﻳﻪﻫﺎ و ﺗﺠﻤﻌﺎت ﻛﻮﭼﻜﻲ از ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ.

 

•     اﻧﻘﻼب ﺻﻨﻌﺘﻲ. در ﺧﻼل ﻗﺮن  18  و  19، ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻗﺎﺑﻞ ﻓﺮوش و ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻت در ﺣﺠﻢ زﻳﺎد ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻓﺰاﻳﻨﺪه اي، ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ و ﻣﻜﺎﻧﻴﺰه و ﻣﺰﻳﺖ ﺑﺎزار ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري و ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي اﻓﺮاد ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ، ﺑﺮاي اراﻳﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺑﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ و ﻗﻴﻤﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ، ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺑﺎﻻﺗﺮي ﻻزم ﺑﻮد. در اﻳﻦ دوره، داﻧﺶ ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ و اﻫﻤﻴﺖ آن روﺷﻦ ﺷﺪه ﺑﻮد، و ﻟﻴﻜﻦ اﻳﻦ اﻣﺮ، ﺗﻨﻬﺎ در ﻣﻴﺎن ﺑﺮﺧﻲ از ﺻﺎﺣﺐﻧﻈﺮان ﻣﻄﺮح ﺑﻮد.

 

•     اﻧﻘﻼب ﻣﺤﺼﻮل. در ﻧﻴﻤﻪ اول ﻗﺮن 20، ﺗﻮﺟﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع دﻳﮕﺮي ﺟﻠﺐ ﺷﺪ. ﭘﺲ از ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺑﺎ ﺗﻨﻮع ﺑﻴﺸﺘﺮ و ﻗﻴﻤﺖ ﻛﻤﺘﺮ، ﺿﺮورت اراﻳﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻓﺰاﻳﻨﺪهاي ﻣﻄﺮح ﺷﺪ. در اﻳﻦ زﻣﺎن، ﻣﺰﻳﺖ رﻗﺎﺑﺘﻲ، اراﻳﻪﻣﺤﺼﻮﻻﺗﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﻛﺎرﺑﺮد و ﻗﻴﻤﺖ ﺑﺎ ﺑﺎزار ﺗﻄﺎﺑﻖ ﺑﻴﺸﺘﺮي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ، ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻋﺼﺮ ﺻﻨﻌﺖ، داﻧﺶ ﻓﺮدي ﮔﺴﺘﺮش ﻳﺎﻓﺖ و ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮل در ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ، ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻄﺮح ﺷﺪ.

•         •  اﻧﻘﻼب اﻃﻼﻋﺎت. در ﻧﻴﻤﻪ دوم ﻗﺮن  20، ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺗﻲ ﭼﻮن ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺳﺎزي، ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮل ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﺰﻳﺖ ﺑﺎزار و اراﻳﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻛﺎرﺑﺮديﺗﺮ ﺑﺎ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻄﺮح ﺑﻮد.

•         

•        ﺑﺎ ﭘﺪﻳﺪ آﻣﺪن ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت، ﺟﻤﻊ آوري ﮔﺴﺘﺮدهﺗﺮ اﻃﻼﻋﺎت و ﺗﺒﺎدل آن ﺑﻴﻦ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ و ﺗﺄﻣﻴﻦﻛﻨﻨﺪﮔﺎن و ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن، ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ اﻣﻜﺎنﭘﺬﻳﺮ ﺷﺪ، ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﻛﻪ ﻧﻈﺎمﻫﺎي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺟﺎﻣﻊ ¹  و ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﻬﻨﮕﺎم ²، ﻛﻨﺘﺮلﻫﺎي  ﺧﻮدﻛﺎر ﻋﻤﻼوﻏﻴﺮه، ً ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﺪ. ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ، ﺑﺎ ﭘﺪﻳﺪ آﻣﺪن ﻛﺎرتﻫﺎي اﻋﺘﺒﺎري، ﺷﻜﻞ ﻣﻌﺎﻣﻼت ﺗﺠﺎري و ﺗﺒﺎدﻻت ﻣﺎﻟﻲ و ﻧﻘﺶ ﻣﺮدم از ﻛﺎرﻫﺎي ﻳﺪي ﺑﻪ ﻛﺎرﻫﺎي ﭘﺸﺖ ﻣﻴﺰي ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻳﺎﻓﺖ، اﻣﺎ ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ، ﻫﻨﻮز ﻛﺎرﻫﺎيﻛﺎﻣﻼً ﻓﻜﺮي و داﻧﺸﻲ، ﺟﺎﻳﮕﺎه ﺧﻮد را ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ.

•         

•        •  اﻧﻘﻼب داﻧﺶ. در ﻳﻜﻲ دو دﻫﻪ اﺧﻴﺮ داﻧﺸﻤﻨﺪان اذﻋﺎن داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﺳﺎس رﻗﺎﺑﺖ در ﺣﺎل ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺑﻮده و ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻣﻴﺰان ﺗﺄﻛﻴﺪ و ﺗﻮﺟﻪ آﻧﺎن ﺑﺮ داﻧﺶ ﻣﺮﺗﺒﻂ اﺳﺖ. اﻳﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﺴﻴﺎري از ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ را ﺑﺮ آن داﺷﺖ ﺗﺎ داﻧﺶ را در ﺳﺎزﻣﺎن ﺧﻮد ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﺮده آن را ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﻣﻤﻜﻦ، ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار دﻫﻨﺪ. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﺄﻛﻴﺪ و ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﻲ،ﻛﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪﮔﺎن و ﺣﺎﻣﻼن اﺻﻠﻲ داﻧﺶ در ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﺑﻪ وﻳﮋه در زﻣﻴﻨﻪ ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ و ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ، ﻛﻪ ﺟﺮﻳﺎن داﻧﺶ در داﺧﻞ ﺳﺎزﻣﺎن را ﺷﻜﻞ ﻣﻲداد، ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ وﻳﮋهاي ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ.

•         

•        داده، اﻃﻼﻋﺎت و داﻧﺶ

•         

•        ﭘﻴﺶ از آﻧﻜﻪ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ داﻧﺶ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﻮد، ﻻزم اﺳﺖ ﺗﺎﺗﻔﺎوتﻫﺎي ﺑﻴﻦ داده، اﻃﻼﻋﺎت و داﻧﺶ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮد. ﺑﻪ زﻋﻢ ﺻﺎﺣﺐﻧﻈﺮان ﺗﻔﺎوتﻫﺎي ﺑﻴﻦ داده، اﻃﻼﻋﺎت و داﻧﺶ ﺑﻪ اﺧﺘﺼﺎر ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮﻧﺪ(داﻟﻜﺮ،  7 ، :(2005

•         

•        .1 داده: دادهﻫﺎﻛﻪ اوﻟﻴﻦ ﺳﻄﺢ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ داﻧﺶ را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﻨﺪ، ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ارﻗﺎم، اﻋﺪاد، ﻧﻤﻮدارﻫﺎ و ﻧﻈﺎﻳﺮ اﻳﻦﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﻮدي ﺧﻮد ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻌﻨﻲ ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ. در واﻗﻊ ﻣﻲﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻛﻪ داده ﻫﺎ، رﺷﺘﻪ واﻗﻌﻴﺖﻫﺎي ﻋﻴﻨﻲ و ﻣﺠﺮد در ﻣﻮرد روﻳﺪادﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ(١٠٠:١٩٩١ .(Barney,

•         

•        ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦﻣﻌﻤﻮﻻً، دادهﻫﺎ را در ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻓﻨﺎوري ذﺧﻴﺮه ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. اﻳﻦ دادهﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ واﺣﺪﻫﺎﻳﻲ ﻧﻈﻴﺮ واﺣﺪ ﻣﺎﻟﻲ، ﺣﺴﺎﺑﺪاري و ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﺰرﻳﻖﻣﻲﺷﻮﻧﺪ.

•         

•        ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﺑﻪ اﻧﻮاع داده ﻫﺎ اﺣﺘﻴﺎج دارﻧﺪ. ﻧﮕﻬﺪاري ﺳﻮاﺑﻖ و ﺑﺎﻳﮕﺎﻧﻲ، ﻧﻘﻄﻪ ﻛﺎﻧﻮﻧﻲ ﻓﺮﻫﻨﮓ داده ﺑﻪﺷﻤﺎر ﻣﻲرود و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﺆﺛﺮ دادهﻫﺎ در ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ آﻧﻬﺎ ﻧﻘﺶ ﺑﺴﺰاﻳﻲ دارد.

•         

•        ﺑﻌﻀﻲ از ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﺑﻪ اﺷﺘﺒﺎه ﻓﻜﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ داده ﻫﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﺴﺒﺖﺑﻪ داده ﻫﺎي ﻛﻤﺘﺮ از ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻄﻠﻮب ﺗﺮي ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت ﺑﻬﺘﺮي را اﺗﺨﺎذ

ﻛﻨﻨﺪ. اﻳﻦ وﺿﻌﻴﺖ ﺑﻪ دو دﻟﻴﻞ ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ: اول اﻳﻨﻜﻪ دادهﻫﺎي زﻳﺎد، ﻛﺎر ﺗﺸﺨﻴﺺ دادهﻫﺎي ﻻزم و درك آﻧﻬﺎ را دﺷﻮار ﻣﻲﻛﻨﺪ. دﻳﮕﺮ آن ﻛﻪ دادهﻫﺎ، ﻓﺎﻗﺪ ﻣﻌﻨﻲ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎدهاﻧﺪ؛ ﻳﻌﻨﻲ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺨﺸﻲ از واﻗﻌﻴﺖ را ﻧﺸﺎن داده و از ﻫﺮ ﻧﻮع ﻗﻀﺎوت، ﺗﻔﺴﻴﺮ و ﻣﺒﻨﺎي ﻗﺎﺑﻞ اﺗﻜﺎء ﺑﺮاي اﻗﺪام ﻣﻨﺎﺳﺐ، ﺗﻬﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ. از اﻳﻦو دادهﻫﺎ را ﻣﻲ ﺗﻮان ﻣﻮاد ﺧﺎم ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي ﺑﻪﺷﻤﺎر آورد؛ ﭼﺮا ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻋﻤﻞ ﻻزم را ﺗﺠﻮﻳﺰ ﻛﻨﻨﺪ. دادهﻫﺎ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ رﺑﻂ، ﺑﻲرﺑﻄﻲ و اﻫﻤﻴﺖ ﺧﻮد ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ، اﻣﺎ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﺑﺮاي ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎًو ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي ﺑﺰرگ اﻫﻤﻴﺖ زﻳﺎدي دارﻧﺪ(داوﻧﭙﻮرت و ﭘﺮوﺳﺎك،  .(24 :1381

 

2. اﻃﻼﻋﺎت: دوﻣﻴﻦ ﺳﻄﺢ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ داﻧﺶ را اﻃﻼﻋﺎت ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﺪ. اﻳﻦ ﺳﻄﺢ، دادهﻫﺎيﻛﻤﻲ ﺧﻼﺻﻪ ﺷﺪه را در ﺑﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮد ﻛﻪ ﮔﺮوهﺑﻨﺪي، ذﺧﻴﺮه، ﭘﺎﻻﻳﺶ و ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺷﺪهاﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻣﻌﻨﻲدار ﺷﻮﻧﺪ. اﻳﻦ ﺳﻄﺢ از دادهﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ داﻧﺶﻧﻴﺴﺘﻨﺪ. آﻧﻬﺎ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ آﻏﺎز ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﻫﺴﺘﻨﺪ، اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﺪﻳﺮ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮد ﺗﺎ ﻛﺎري ﺑﻴﺶ از ﭘﺮدازش ﻣﺮاوده ﻓﺮدي اﻧﺠﺎم دﻫﺪ. اﻃﻼﻋﺎتﻏﺎﻟﺒﺎً ﺗﺸﻜﻴﻞ اﻋﺪاد و ارﻗﺎم، ﻛﻠﻤﺎت و ﮔﺰارهﻫﺎي اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪه را ﺑﻪ ﺧﻮد ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ را اراﺋﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪﺑﺰرﮔﺘﺮ از آن ﭼﻴﺰي اﺳﺖ ﻛﻪ از دادهﻫﺎي ﺧﺎم ﻣﻜﺸﻮف ﻣﻲﮔﺮدد.

 

3.داﻧﺶ. داﻧﺶ را ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﻧﻤﻲﺗﻮان ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮد و راﺑﻄﻪ اش ﺑﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺴﻴﺎر ﭘﻴﭽﻴﺪه اﺳﺖ. ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ داﻧﺶ ﭘﻴﻮﻧﺪي اﺳﺖ ﻛﻪ اﻓﺮاد ﺑﻴﻦ اﻃﻼﻋﺎت و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻴﺮوي ﺑﺎﻟﻘﻮه آن ﻣﻲﺳﺎزﻧﺪ، در ﺿﻤﻦ داﻧﺶ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ، ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮ از اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎﺳﺖ. اﻳﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ از داﻧﺶ ﺑﺎ ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ ﻫﻤﺨﻮاﻧﻲ دارد. ﭼﻮن داﻧﺶ ﻣﻌﻨﺎﻫﺎي ﺿﻤﻨﻲﺑﺴﻴﺎر دارد ﺑﻌﻀﻲ اﺻﻄﻼح ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ را ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲدﻫﻨﺪ. ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ، ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻋﻤﻞ ﻛﺮدن ﺑﻪ ﻧﺤﻮ اﺛﺮﺑﺨﺶ و ﻛﺎراﺳﺖ. اﻣﺎ ﺗﻌﺮﻳﻒ داﻧﺶ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ زﻳﺮﺑﻨﺎي ﻋﻤﻞ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪ ﻣﺤﺪود

اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪان ﻣﺨﺘﻠﻒ، از دﻳﺪﮔﺎه ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ داﻧﺶ را ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮدهاﻧﺪ. ﺑﺮﺧﻲ داﻧـﺶ را ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻛﺎرﻛﺮد آن ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮده و ﺑﺮﺧﻲ دﻳﮕﺮ آﻧﺮا ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲﺷﻜﻞﮔﻴـﺮي ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮدهاﻧﺪ. ﺑﺮﺧﻲ دﻳﮕﺮ ﺑﺎ دﻳﺪﮔﺎهﻫـﺎي دﻳﮕـﺮ، داﻧـﺶ را ﺗﻌﺮﻳـﻒﻛـﺮدهاﻧـﺪ. ﻛـﺎرل اﺳﻮﻳﺒﻲ  ¹ ، ﻳﻜﻲ از ﻣﺸﺎوران ﻋﻤﺪه ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ داﻧﺶ، اﻳﻦ اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪان را  ﺗﻘﺴﻴﻢﺑﻨـﺪي ﻛـﺮده اﺳﺖ (رادﻳﻨﮓ،  1383 ،  :(16

 

•      داﻧﺶﭘﮋوﻫﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﺳﻮﻳﺒﻲ آﻧﻬﺎ را ﺟﻤﻌﻴﺖ داﻧﺶ-ﺷﻲء ﻣﻲﻧﺎﻣﺪ؛ اﻳﻦﻫﺎ داﻧـﺶ را ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻧﻈﺮﻳﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣـﻲﻛﻨﻨـﺪ. اﻳـﻦ ﮔـﺮوه ﺑـﺮ اﻳـﻦﺑﺎورﻧـﺪ ﻛـﻪ داﻧـﺶ اﻃﻼﻋﺎتﻣﺪار اﺳﺖ و از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﺷﻮد.

 

•      ﮔﺮوه دوم ﻛﻪ اﺳﻮﻳﺒﻲ آﻧﻬﺎ را ﮔﺮوه داﻧﺶ – ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﻣﻲﻧﺎﻣﺪ، داﻧﺶ را ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻓﻠﺴﻔﻪ، رواﻧﺸﻨﺎﺳﻲ و ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺳﻲ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. اﻳﻦ دو ﮔﺮوه ﺑﺎ ﻫﻢ ﻫﻤﭙﻮﺷﻲ ﻧﺪارﻧﺪ. آﻧﻬﺎ ﺑﻪﻣﻔﻬﻮم داﻧﺶ از ﻧﻘﺎط ﺷـﺮوع ﻣﺘﻔـﺎوت ﻧﺰدﻳـﻚ ﻣـﻲﺷـﻮﻧﺪ و اﺻـﻼﺣﺎت ﻣﺘﻔـﺎوﺗﻲ را در

.

 

داﻧﺶ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻃﻼﻋﺎت	داﻧﺶ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻓﺮاﻳﻨﺪ
o  داداهﻫﺎ و اﻃﻼﻋﺎت ﺳﺎﺧﺘﺎرﻳﺎﻓﺘﻪ و ﻏﻴﺮﺳﺎﺧﺘﺎرﻳﺎﻓﺘﻪ	o  داﻧﺶ ﺿﻤﻨﻲ، ﺗﺠﺮﺑﻪ، داﻧﺶ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ و روﻳﻪﻫﺎ
o  ﻧﻈﺮﻳﻪ اﻃﻼﻋﺎت	o  ﻓﻠﺴﻔﻪ، روانﺷﻨﺎﺳﻲ، و ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺳﻲ
o  ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﻃﻼﻋﺎت	o  ﻛﺎرآﻣﻮزي، آﻣﻮزش و ﻳﺎدﮔﻴﺮ

ﺷﻜﻞ .1,1  دو ﺑﺨﺶ ﻣﺘﻔﺎوت داﻧﺶ (ﻣﺄﺧﺬ: اﻧﺘﻈﺎري، (26 :1385

 

اوﻟﻴﻦ ﮔﺮوه، ﻳﻌﻨﻲ ﮔﺮوه داﻧﺶ- ﺷﻲء، ﻛﻪ ﺟﻬﺖﮔﻴـﺮي داده /  اﻃﻼﻋـﺎت ﻣﺘﺨﺼـﺼﺎن ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت را ﻣﻨﻌﻜﺲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ، داﻧﺶ را ﺑﻪ راﺣﺘﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻫﺪف اﻃﻼﻋـﺎﺗﻲ درك ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. وﻟﻲ ﻣﺪﻳﺮان ﺗﺠﺎري، ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ داﻧﺶ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﻣﻮرد ﻣﻼﺣﻈـﻪ ﻗـﺮار دﻫﻨﺪ و آن را ﻣﻮﺟﻮدﻳﺘﻲ ﺗﻠﻘﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ در ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺳﺎزﻣﺎن و ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي ﺗﺠـﺎري ﺗﺠـﺴﻢ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ. در اداﻣﻪ ﭼﻨﺪ ﺗﻌﺮﻳﻒ از داﻧﺶ، اراﺋﻪ ﻣﻲﺷﻮد:

 

•      ﻧﻮﻧﺎﻛﺎ  (1994) داﻧﺶ را ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻣﻌﺮﻓﺖﺷﻨﺎﺳﻲ ﺳﻨﺘﻲ، "اﻋﺘﻘﺎد ﺻـﺎدق ﺗﺄﻳﻴـﺪ ﺷـﺪه" ﺑﻴﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ. اﮔﺮﭼﻪ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺳﻨﺘﻲ ﺑﺮ"ﺻﺎدق ﺑﻮدن"، ﺑﻪﻋﻨـﻮان ﻣﺸﺨـﺼﺔ ﺿـﺮوري داﻧـﺶ ﺗﻤﺮﻛﺰ دارﻧﺪ، اﻣﺎ اﻣﺮوز ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ داﻧﺶ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻚ "اﻋﺘﻘﺎد" ﺷﺨﺼﻲ ﻣﺪﻧﻈﺮ اﺳﺖ و ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮ اﻫﻤﻴﺖ "ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺷﺪن" داﻧﺶ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺷﻮد.

•      ارﻧﺴﺖ اﻧﺪ. ﻳﺎﻧﮓ، داﻧﺶ را ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛـﺮده اﺳـﺖ: "آﻧﭽـﻪ اﻓـﺮاد ﺟﻬـﺖ اﻧﺠـﺎم ﻣﺸﺎﻏﻞ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺪان ﻧﻴﺎز دارﻧﺪ"(ﺟﻬﺎﻧﺪﻳﺪه ﻛﺎﻇﻢ ﭘﻮر،  .(101 :1381

 

•      داﻧﺶ ﻣﺨﻠﻮﻃﻲ از ﺗﺠﺮﺑﻴﺎت، ارزشﻫﺎ، اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮﺟـﻮد و ﻧﮕـﺮشﻫـﺎي ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳـﻲﻧﻈﺎمﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﺎرﭼﻮﺑﻲ ﺑﺮاي ارزﺷﻴﺎﺑﻲ و ﺑﻬﺮهﮔﻴﺮي از ﺗﺠﺮﺑﻴﺎت و اﻃﻼﻋﺎت ﺟﺪﻳـﺪ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲدﻫﺪ.

•        داﻧﺶ، درك، آﮔﺎﻫﻲ ﻳﺎ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺧﻼل ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ، ﺗﺤﻘﻴﻖ، ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻳﺎ ﺗﺠﺮﺑـﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺟﻬﺎن ﺑﻴﺮوﻧﻲ در ﻓﺮد اﻳﺠﺎد ﻣﻲﺷﻮد(ﻳﻤﻴﻦ ﻓﻴﺮوز،  .(99 :1382

 

•        داﻧﺶ در ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ، ﻧﻪﺗﻨﻬﺎ در ﻣﺪارك و ذﺧـﺎﻳﺮ داﻧـﺶ، ﺑﻠﻜـﻪ در روﻳـﻪﻫـﺎي ﻛـﺎري، ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ، اﻋﻤﺎل و ﻫﻨﺠﺎرﻫﺎ ﻣﺠـﺴﻢ ﻣـﻲﺷـﻮد (ﺟﻌﻔـﺮي ﻣﻘـﺪم،  .(1382  اﻳـﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ از اول ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ داﻧﺶ، ﺳﺎده و روﺷﻦ ﻧﻴﺴﺖ، ﻣﺨﻠﻮﻃﻲ از ﭼﻨﺪ ﻋﺎﻣـﻞ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ،ﺳﻴﺎﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﻣﻊيﻧﻲ دارد و در ﻧﻬﺎﻳﺖ اﻳﻨﻜـﻪ اﺑﻬﺎمي و ﺷﻬﻮدي اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻋﻠﺖ ﺑﻪ راﺣﺘـﻲ ﻧﻤـﻲﺗـﻮان آن را در ﻗﺎﻟـﺐﻛﻠﻤـﺎت ﮔﻨﺠﺎﻧﺪ و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﻌﺮﻳﻔﻲ ﻣﻨﻄﻘﻲ ﻋﺮﺿـﻪ ﻛـﺮد. داﻧـﺶ در ﺧـﻮد ﻣـﺮدم وﺟـﻮد دارد و ﺑﺨﺸﻲ از ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ﻧﺪاﻧﺴﺘﻪﻫﺎي اﻧﺴﺎﻧﻲ اﺳﺖ.

 

در ﻧﻬﺎﻳﺖ داﻧﺶ را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺮ اﺳﺎس ﭼﻬﺎر دﻳﺪﮔﺎه راﻳﺞ در ﻣﻮرد داﻧﺶ ﻣﻄﺎﺑﻖ زﻳـﺮ ﺑﻴـﺎن ﻛﺮد:

 

•        داﻧﺶ، ﺗﻨﻬﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﻔﻜﺮ ﻋﻤﻴﻖ و ﻳﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺟﻬﺎن ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ.

 

•        اﮔﺮ دﻳﮕﺮان را در داﻧﺶ ﺧﻮد ﺳﻬﻴﻢ ﻛﻨﻴﻢ، از داﻧﺶ ﻣﺎ ﻛﺎﺳﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد.

 

•        داﻧﺶ را ﻣﻲﺗﻮان ﻣﺴﺘﻘﻞ از ﻧﺤﻮه ﺧﻠﻖ آن ﻳﺎ ﻛﺎرﺑﺮد آن، ﺑـﻪﻋﻨـﻮان ﻳـﻚ ﻣﺎﻫﻴـﺖ ﻳـﺎ ﻣﺤﺼﻮل ارزﻳﺎﺑﻲ ﻛﺮد.

 

•        ﻋﻠﻢ ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﺷﻜﻞ داﻧﺶ اﺳﺖ و اﻧﻮاع دﻳﮕﺮ داﻧﺶ از ﻃﺮﻳﻖ ﻋﻠﻢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑـﻪوﺟـﻮد ﻣﻲآﻳﻨﺪ ﻳﺎ ﺧﻠﻖ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ  .(Jashapara, 2004)

 

---

مطلب‌های دیگر از همین نویسنده در سایت آینده‌نگری:

+ روﻧﺪ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺣﺮﻛﺖ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﻮي ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي داﻧﺶﻣﺪار 

منبع:

نسخه‌ی چاپی ارسال اين مطلب به دوستان

---

[نظر دهید]    [تعداد نظرهای ثبت شده در پیوند با این مطلب: 0] 

.

---