متن زیر گزارشی است که به قلم فلاویا شلگل در سایت دیپلماسی علم منتشر شده است. دراین گزارش ساختار دیپلماسی علم و فناوری سوئیس به خوبی نشان داده شده است. سیاست‌های کلان و ترکیب بخش خصوصی و دولتی در این ساختار قابل توجه است. سایت دیپلماسی علم و فناوری این مقاله در سه بخش منتشر می‌کند. در ادامه بخش اول این مقاله امده است.
سوئیس
در سال ۱۹۵۸ سوئیس اولین وابسته علمی‌اش، اورس هاچستراسر[۱]را به آمریکا فرستاد. وظیفه اصلی او رصد و گزارش فعالیت‌های هسته‌ای ایالات متحده به برن بود. در طول پنجاه و پنج سال گذشته، دولت فدرال سوئیس هجده مشاور علم و شش سوئیس نکس[۲](یک مشارکت دولتی و خصوصی در توسعه همکاریهای علم، فن آوری و نوآوری) اضافه کرده است و می‌توان گفت سوئیس یک شبکه دیپلماسی علم گسترده ایجاد کرده است.
اگر به سال ۱۹۵۸برگردیم، دیپلماسی سنتی سیاست، تجارت و اقتصاد را در بر می‌گرفت، اما امروز موضوعات جدید مانند هنر، علم، فن‌آوری و نوآوری به جعبه ابزار دیپلماتیک اضافه شده‌اند. “قدرت نرم”، “دیپلماسی عمومی” و “دیپلماسی شهروندی” به عبارات متداولی تبدیل شده‌اند. تغییرات ژئوپولیتیک، تغییرات در قدرت اقتصادی، و انقلاب در ابزارهای ارتباطی، جهان را به دنیایی بسیار متفاوت از آنچه که هاچستراسر در آن زندگی می‌کرد، تبدیل کرده است.
سوئیس امروز به بی‌طرفی شناخته می‌شود و طیف متنوعی از محصولات و خدمات با کیفیت بالا را تولید می‌کند، همچنین به عنوان میزبان سازمانهای بینالمللی در ژنو و یا به عنوان میانجی وضعیت‌های پیچیده دولت‌ها خدمت می‌کند. بسیاری از این چالش‌ها با علوم مرتبط هستند. علم می‌تواند به عنوان یک ابزار کارآمد برای گفت و گو در زمانی که فاصله و یا اختلافات وجود دارد خدمت کند، و همچنین می‌تواند چارچوبی برای اشکال جدیدی از تعاملات باشد و همچنین راه حلی برای بسیاری از موضوعات که از نظر سیاسی بیش از حد حساس هستند باشد.
زمینه اصلی نشست ۲۰۱۴ داووس، “باز‌آرایی جهان: پیامدها برای جامعه، سیاست و کسب و کار”، دنیای جهانی شده و به هم وابسته معاصر را بازتاب داد، که تحولات سریع فناوری، پیامدهای جهانی شدن، ابزارهای مناسب حکومتداری و همکاری تلاش‌های چند ملیتی برای کاهش پیامدهای منفی آن، در ایجادش موثر هستند. هر موضوع مهمی- همچون مصرف انرژی، تغییرات آب و هوایی، سلامت، و یا کاهش فقر – یک امر ملی و جهانی است و در برخی از جهات به علم مربوط می‌شود. و علم، اگر به عنوان یک کالای عمومی جهانی و نه به عنوان یک گنجینه ملی درک شود، نقش مهمی در تعریف اقدام مشترک در ارتباط با اهداف توسعه پایدار ایفا می‌کند. علم یک مولفه میان‌بر برای دستاوردهای موفقیت‌آمیز در این اهداف است و یک ذینفع بالقوه است. علاوه بر این شرایط و ویژگی‌های همکاریهای شمال-جنوب به طور چشمگیری تغییر کرده است، و شمال رقابت رو به رشدی را با اتحادهای علمی و اقتصادی جنوب –جنوب که به خصوص توسط اقتصادهای در حال ظهور در چین، هند و برزیل هدایت می‌شود احساس می‌کند.
دیپلماسی علم سوئیس، توسط دبیرخانه ایالتی آموزش، پژوهش و نوآوری و وزارت فدرال امور‌خارجه به طور مشترک رهبری می‌شود، و از هر زمان دیگری بیشتر تحت حمایت رهبری اقتصادی و فناورانه سوئیس است. فعالیت‌های دو جانبه سوئیس در ایالات متحده و چین به عنوان نمونه‌هایی از این رویکرد هستند.
شرکت‌های علمی سوئیس، اموری بینالمللی شده
موفقیت سوئیس به عنوان رهبری جهانی، در رقابت‌های اقتصادی و ظرفیت نوآوری و در نتیجه یک اقتصاد پیشرفته بوده و مبتنی بر دانش و نزدیکی بین تحقیقات دانشگاهی (به عوان عنصر اساسی) و تحقیق و توسعه بخش خصوصی است.
سوئیس هر چند با کوه‌های زیبا، مراتع سرسبز و دریاچه‌های بلورین مزین شده است، اما منابع طبیعی دیگری ندارد تا از آن سخن بگوید. بنابراین، سعادت کشور بستگی به قدرت تفکر ملت آن دارد که البته این یک قدرت بسیار بین‌المللی‌شده است. سوئیس به‌عنوان یک کشور کوچک با هشت میلیون نفر جمعیت (حدود جمعیت شهر نیویورک)، روابط بسیار نزدیکی با شبکه‌های درجه اول دانش در سراسر جهان، با تمرکز خاص بر اقتصادهای در حال ظهور ایجاد کرده است.
سوئیس، همراه با فنلاند، بیشترین تعداد مقالات علمی را به ازای هر هزار نفر از ساکنینش تولید می‌کند (۳٫۲). نمایه استنادی آن رتبه دوم را پس از ایالات متحده آمریکا (۱۱۶) دارد، و ۷۰ درصد از موسسات و محققان سوئیسی در شبکه‌های بینالمللی شرکت می‌کنند. در دانشگاه‌های سوئیس، حدود ۴۵ درصد از اساتید و ۳۰ درصد از دانشجویان و همچنین بیش از ۵۰ درصد دانشجویان دکترا از خارج از کشور حضور دارند.
سیاست‌های سوئیس به طور کلی بر اساس ثبات و تداوم تعیین می‌شود. اهداف اصلی این کشور برای علم، اطمینان از مشارکت نهادها و محققان سوئیسی در شبکه‌های جهانی عالی رتبه و طرح‌های تامین بودجه بینالمللی است.
منافع علمی سوئیس ناشی از سرمایه‌گذاری عمومی زیاد و ثابت برای تحقیقات بنیادی رقابتی و کارشناسی شده است که عمدتا در ردیف بودجه دانشگاه‌ها، و نقش پررنگ بخش خصوصی (و دانشگاه‌های علوم کاربردی) است که حدود ۷۰ درصد از هزینه‌های تحقیق و توسعه را پوشش می‌دهد (که در مجموع حدود ۲٫۹ درصد از تولید ناخالص داخلی سوئیس است). این بافت درهم تنیده تحقیق و توسعه پایه و کاربردی توسط بخش عمومی (بنیاد ملی علوم سوئیس، کمیسیون فناوری و نوآوری) و بخش خصوصی تامین مالی می‌شود. این سرمایه‌گذاری‌ها به طور جداگانه و یا مشترک انجام می‌گیرد.
با نگاه به آینده، پیش‌بینی می‌شود سوئیس در بخش‌های نوظهور که در آنها مزیت نسبی دارد در صدر باقی بماند. هرچند وابستگی بالا به تحقیقات بخش خصوصی، حقوق بالا، و فرانک قوی سوئیس برخی از فشار‌ها را به سیستم وارد می‌کند.
موضوع جاری دیگر رابطه سوئیس با اتحادیه اروپا است. سوئیس قاطعانه در حوزه پژوهشی اروپا حضور دارد. میزبانی پروژه‌های بینالمللی بزرگ و زیرساخت‌هایی مانند پروژه مغز انسان در EPFL (مؤسسه پلیتکنیک فدرال لوزان) و یا CERN- که به عنوان سازمان تحقیقات هسته‌ای اروپا شناخته شده است- در ژنو، نقش بینالمللی قوی سوئیس را به طور گسترده‌ای شناسانده است. از سال ۲۰۰۴، سوئیس به طور کامل در چارچوب برنامه اروپا و مکانیزم‌های مالی آن به عنوان یک دولت شریک شرکت کرده است، هر چند این رابطه با توجه به افق ۲۰۲۰، برنامه چارچوب فعلی، و طرح‌های دیگر همکاریهای علمی در معرض خطر است.
کمیته دولتی سوئیس برای علوم بینالمللی، علم برای توسعه و دیپلماسی علم
دولت سوئیس در علم، سیاست و دیپلماسی از طریق بینالمللی کردن بخش‌های فنی‌اش فعالیت می‌کند. آنها از کشورهای در حال ظهور و در حال توسعه و از شبکه رسمی دیپلماسی علم‌شان حمایت می‌کند.
بر اساس این فرض که ما در یک دنیای جهانی شده و به هم وابسته زندگی می‌کنیم، و این که تمام مسائل عمده داخلی از جنس فراملی هستند و به طریقی به علم مربوط می‌شوند، تمام بخش‌های فنی در دولت سوئیس کارکنان علمی آموزش دیده و بینالمللی فعالی در خود دارند. آنها تحقیقاتشان را انجام می‌دهند و یا برون سپاری می‌کنند و در مذاکرات بینالمللی دو جانبه یا چند جانبه و شبکه‌های مربوط به حوزه خاص خود، از جمله سلامت، انرژی، مدیریت آب، و سایر موضوعات شرکت می‌کنند.
علاوه بر این، سوئیس به شدت متعهد به همکاری تحقیقاتی شمال-جنوب برای توسعه است. آژانس سوئیس برای توسعه و همکاری- به عنوان بازیگر اصلی دولتی- به منظور توانمندسازی، ظرفیت‌سازی محلی، و طرح‌های پژوهشی- راه‌حل‌گرا فعالیت می‌کند. به عنوان یک نمونه از طرح بلند مدت در این دامنه، این آژانس به همراه بنیاد ملی علوم، برنامه سوئیس برای تحقیق در مسائل جهانی توسعه را تامین مالی می‌کند.
کمیسیون سوئیس برای همکاری تحقیقاتی با کشورهای در حال توسعه[۳] به دنبال ترتیبات همکاری عادلانه و برابر برای طرح‌های تحقیقاتی این چنینی و ارائه مشاوره به سازمانهای سرمایه‌گذار، سیاست‌گذاران و سازمانهای توسعه‌ای است.(به عنوان مثال، “راهنمایی برای مشارکت درتحقیقات فرمرزی”[۴]). این برنامه‌های خاص به دستور کار توسعه سوئیس مربوط می‌شود و هدفش رسیدن به اهداف بشر دوستانه از طریق تحقیقات عالی و ارتقاء آموزش، پژوهش و نوآوری به عنوان بخش جدایی ناپذیر از برنامه‌های توسعه جهانی است.
در نهایت، سوئیس یک شبکه دیپلماسی علم را برای همکاریهای علمی و فناوری دوجانبه، در بیست و پنج مکان در نوزده کشور پشتیبانی می‌کند. سوئیس دارای نمایندگی رسمی در زمینه‌های آموزش، پژوهش و نوآوری است. این نمایندگان، شامل نوزده مستشار علمی است که در پایتخت کشورهای میزبان حضور دارند و شش مشاور سوئیس نکس که در نقاط حساس علم و نوآوری جهان حضور دارند.
هر مشاور علوم و یا سوئیس‌نکس تحت پوشش سفارت سوئیس و یا کنسولگری سوئیس در آن کشور است. در نمایندگی دیپلماتیک آنها با دفاتر تجاری (سازمانی جهانی سوئیس)، پرو هلوتیا[۵] (شورای هنر سوئیس)، و دیگر شرکایشان در آن کشور همکاری می‌کنند.
[۱] Urs Hochstrasser
[۲] swissnex
[۳] The Swiss Commission for Research Partnerships with Developing Countries
[۴] , “A Guide for Transboundary Research Partnerships
&p[url]=http://www.ayandeh.com/page1.php?news_id=10149&p[images][0]=http://www.ayandeh.com/bilder/5997dfdgfht.jpg&p[summary]=در این گزارش ساختار دیپلماسی علم و فناوری سوئیس به خوبی نشان داده شده است. سیاست‌های کلان و ترکیب بخش خصوصی و دولتی در این ساختار قابل توجه است. سایت دیپلماسی علم و فناوری این مقاله را در سه بخش منتشر می‌کند. در ادامه بخش اول این مقاله امده است.
){kind=small}
Twitter
Google
Yahoo
Delicious
بالاترین
دنباله
نسخه‌ی چاپی
ارسال اين مطلب به دوستان