Iranian Futurist 
Iranian Futurist
Ayandeh-Negar
Welcome To Future

Tomorow is built today
در باره ما
تماس با ما
خبرهای علمی
احزاب مدرن
هنر و ادبیات
ستون آزاد
محیط زیست
حقوق بشر
اخبار روز
صفحه‌ی نخست
آرشیو
اندیشمندان آینده‌نگر
تاریخ از دیدگاه نو
انسان گلوبال
دموکراسی دیجیتال
دانش نو
اقتصاد فراصنعتی
آینده‌نگری و سیاست
تکنولوژی
از سایت‌های دیگر


جهان شهری و شهر جهانی

اگر عضو یکی از شبکه‌های زیر هستید می‌توانید این مطلب را به شبکه‌ی خود ارسال کنید:
Twitter Google Yahoo Delicious بالاترین دنباله

[24 Mar 2015]   [ محمد صادقی]


 


در این نوشتار کوتاه به اختصار روند شهری شدن جهان و سربرآوردن شهرهای جهانی و نقش و عملکرد آنها بحث شده است. 


سرآغاز آنچه شهر و شهرنشینی خوانده می شود به حدود سه الی چهار هزار سال پس از انقلاب کشاورزی بر می گردد. با وقوع انقلاب کشاورزی بشر یکجانشینی را برای اولین بار تجربه و نخستین سکونتگاهای انسانی شکل گرفت. در ابتدا جمعیت محدود و روستاها کوچک بودند اما به مرور زمان و با افزایش جمعیت و تغییر شیوه تولید روستاهای بزرگی بوجود آمدند که وجوه تمایز آشکاری با سایر روستاها داشتند این سکونتگاهای جدید شهر نامیده شدند اولین شهرهای جهان در حدود شش الی هفت هزار سال پیش بوجود آمدند. اگرچه شهرها از زمان شکل گیری همواره مرکز تجمع قدرت، ثروت، تصمیم گیری سیاسی و مرکز حکومت ها بوده اند. اما تا زمان انقلاب صنعتی در نیمه دوم قرن هجدهم از نظر نسبت جمعیتی رشد چندانی نداشتند و تا این زمان فقط ۳ درصد جمعیت جهان شهرنشین بودند و بقیه جمعیت بصورت روستایی و عشایری زندگی می کردند. انقلاب صنعتی دگرگونی عظیمی در شیوه زیست انسانها بوجود آورد و امکانات فراوانی را برای افزایش جمعیت فراهم کرد به گونه ای که جمعیت جهان از ۷۰۰ میلیون در سال ۱۷۵۰میلادی به ۳ میلیارد نفر در سال ۱۹۶۰میلادی رسید. جمعیت جهان از زمان انقلاب صنعتی تاکنون همواره با نرخ رشد بالایی در حال افزایش است و امروزه به بیش از ۷ میلیارد و ۲۰۰ میلیون نفر رسیده است. از انقلاب صنعتی همزمان با افزایش جمعیت نسبت جمعیت شهری جهان روند افزایشی داشت تا اینکه در تاریخ ۲۳ ماه می سال ۲۰۰۷ میلادی برای اولین بار نسبت جمعیت شهری جهان پیشی گرفت و در حال حاضر نیز روند رو به رشد خود را ادامه می دهد. و شهرنشینی به شکل غالب سکونت اکثر نقاط کره زمین درآمده است. مطالعه روند شهرنشینی جهان گویای برگشت ناپذیر بودن این فرایند و از میان رفتن تدریجی سایر اشکال زیستی است. بر این اساس، بساری از صاحب نظران بر این باورند که سرنوشت بشر امروز و آینده، در شهرها رقم می خورد و نقش شهرها در نظام جهانی تغییر کرده است.




در جهان امروز از طرفی جهان شهری می شود و از طرفی شهرها نقش و عملکرد جهانی پیدا کرده اند. در فرایند جهانی شدن، شهرها به مرور جایگاه تعیین کننده تری در مناسبات بین المللی پیدا نمودند. در این فرایند، شهرهای جهانی پدیدار شدند و نقش مهمی در جهانی شدن معاصر ایفا می نمایند. جهانشرها به موتورخانه اقتصادی، لجستیکی و سیاسی جهان تبدیل شده اند. ساسن معتقد است نبض اقتصاد جهانی در شهرهای جهانی می تپد چرا که شهرهای جهانی تکیه گاه های مکانی تعاملات اقتصادی در سطح جهانی می باشند. شهرهای جهانی به مثابه مراکز فرماندهی جهانی روز به روز برنقش و اهمیت سیاسی و اقتصادی آنها افزوده می شود. و نقش محوری در گره گاهای، اقتصاد، فرهنگ، سیاست و قدرت جهانی دارند. قدت تزلزل ناپذیر جهانی شدن اقتصادی، باعث سازماندهی مجدد تمام سطح سیاره زمین می شود بدین معنی که اغلب کشور ها و شهر های مختلف در اکناف جهان در تعقیب موقعیت بهتر در بازار پر ازدحام جهانی به نوعی برنامه باز سازی تن در می دهند باز سازی که زمینه را برای رقابت هر چه بیشتر آماده می سازد. هایدر در دهه ۱۹۹۰ رقابت شدید بین شهر ها را جنگ های مکانی نامید. در فضای بشدت رقابتی جهان امروز، رقابت عنصری اساسی در رشد و پویایی یا زوال و نابودی شهر ها و شهرها دائماً در حال رقابت برای کسب جایگاه برتر در سلسله مراتب شهرهای جهانی هستند.


دیوید هاروی معتقد است نقش شهرها در زهکشی مازاد تولید حوزه نفوذ خود به تدریج آنها را به کانون انباشت سرمایه های مالی و اقتصادی تبدیل کرده از این منظر علاوه بر اینکه به طور سنتی شهر نقطه تلاقی قدرت و ثروت به شمار رفته است، مکانی برای شکل گیری بنیادهای نظام سرمایه داری جهانی نیز بوده است. از این رو شهر به مؤلفه های مهم در ژئوپلیتیک سرمایه تبدیل گردیده و شهرها به عنوان واحدهای ژئوپلیتیک بازتاب کننده خطوط اصلی قدرت و نفوذ اقتصادی هستند.


ساسن ظهور شهرهای جهانی و اهمیت یابی اقتصادی آن ها در سه دهه اخیر را ناشی از ظهور سرمایه های سیال شرکت های چند ملیتی و سازماندهی تولیدات آن ها در مقیاس جهانی به مدد پیشرفت های فناوری اطلاعات عنوان کرده است. او یک روند معطوف به سازمان اقتصادی یکپارچه ولی پراکنده جهانی را شناسایی می کند که پیامد آن نقش استراتژیک نوین برای مادرشهرها به عنوان سمت های فعلی فرماندهی بسیار متمرکز اقتصاد جهانی بوده است. جان فریدمن از این شهرها به عنوان نقاط کانونی اقتصاد جهانی تعریف می کند نیگل تریفت شهرهای جهانی را مرکز جوامع متشخص جهانی تولید دانش می داند. 


دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی


مطلب‌های دیگر از همین نویسنده در سایت آینده‌نگری:


منبع:


بنیاد آینده‌نگری ایران



جمعه ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ - ۲۹ مارس ۲۰۲۴

انسان گلوبال

+ بهترین آموزش‌های یادگیری ماشین با پایتون -

+ آیا فناوری AI جای انسان‌ها را خواهد گرفت؟ -

+ شبكه ها --

+ ایران، پس از رهایی یکی از همکارن سایت آینده نگر از ایران

+ نسل دهه ۸۰، دنبال تغییر نیست، خود ِ تغییره! //

+ ۳ تغییر که برای آینده محتوا و بازاریابی باید بدانید محسن راعی

+ تفكر توسعه‌خواهي دکتر شهیندخت خوارزمی

+ برترین شغل‌های حوزه کامپیوتر در سال‌های آینده  مهسا قنبری

+ صنعت چهارم و ویروس جهان‌گشا سرآغازی بر یک تحول بزرگ  مهدی صنعت‌جو

+ انقلاب صنعتی چهارم و تحولات کار در آینده  علی حسینی

+ آینده جهان از زبان مدیر عامل شرکت بنز 

+ چند نفر در جهان هنوز روزنامه می خوانند؟ میثم لطفی

+ انواع تفکر : تفکر انتقادی 

+ روش های خودشناسی : تست شخصیت 

+ مهارت مدیریت افراد هرمز پوررستمی

+ خلاصه کتاب موج سوم؛ نوشته الوين تافلر تافلر

+ انسان، زندگی و دانایی رضا داوری اردکانی

+ جهان گیری (ویروس کرونا) و نظم سیاسی، فرانسیس فوکویاما برگردان رحیم باجغلی

+ تفکر سیستمی چیست ؟ هدی ولی‌پور زند

+ امریکای دوران ترامپ و موج سوم الوین تافلر  بهروز بهزادی (روزنامه نگار)

+ ویروس کرونا بحرانی سیاسی است نه پزشکی یووال نوح هراری:بی بی سی

+ «علم» ، «امید» و «بحران کرونا» 

+ اعتماد، به انسان یا به کرونا؟ مسئله این است کرونانت

+ موقعیت پساکرونایی انسان سعید قاسمی زاده

+ بعد از عبور از كرونا، ما كجا خواهيم بود؟ 

+ معنی تازه «سواد» در قرن ۲۱ حمیده احمدیان راد

+ انواع سازمان و انواع برنامه ریزی 

+ خلاصه کتاب: جهانی شدن فرهنگ، هویت 

+ تاریخ اجتماعی رسانه‌ها؛ از گوتنبرگ تا اینترنت 

+ مهارت های اساسی یک کودک قرن ۲۱ 

+ شکاف بین نسلی رسانه ای  دکتر حجت اله عباسی

+ انواع تفکر : تفکر انتقادی  مسیر آینده

+ عصر دانش‌ و ابعاد آن‌ دکتر پرويز حاجياني

+ فوکویاما علیه فوکویاما سیدمصطفی شاداب

+ مرگ مدرسه یا آیندۀ مدرسه؟ ابراهیم مجیدی*:

+ تافلر و فلسفه ی تربیت بازسازی گرایی عبدالله افراسیابی

+ تکنولوژی در جامعه فراصنعتی 

+ دانشگاه آرمانی‌شده: ضرورت دگرگونی معیارهای قدمایی فرهیختگی 

+ آرمانی‌سازی گذشته و آینده 

+ هویت چیست؟ 

+ زنده باد انقلاب! یووال نوح هراری

+ سرنوشت آینده بشریت چه خواهد شد؟ میچیو کاکو

+ شکل زندگی در ۵۰ سال آینده 

+ شخصیت شناسی آینده نگری 

+ کتاب انسان آینده، تسخیر سیر تکامل به دست بشر میچیو کاکو

+ آن بالا قفل شده است؛ جنبش ها را از پایین بیاغازید یادداشت‌های یک آینده‌پژوه

+ ۲۱ درس برای قرن ۲۱: کتاب تازه‌ای از یووال نوح هراری 

+ نگرانی‌های ما در قرن بیست و یکم بیل گیتس

+ بمب ساعتی در آزمايشگاه  یووال نوح هراری

+ آئين اطلاعات  

+ انقلاب صنعتی چهارم و نشانه های ظهور 

+ «انسان خداگونه» در انتظار فردا فرد پطروسیان

+ نقد کتاب « آموزش و دموکراسی در قرن ۲۱» اثر نل نادینگز؛ 

+ جامعه اطلاعاتی و جنسیت سها صراف

+ پیامدهای مدرنیت آنتونی گیدنز

+ فرهنگ در جهان بدون مرز 

+ فرهنگ جهانی چیست؟ 

+ نظم نوین جهانی 

+ «انسان سالاری»، محور جامعه اطلاعاتی. 

+ از خانه‌های زیر آب تا تور گردشگری به مریخ! 

+ پیش‌بینی جزئیات زندگی انسان در دو قرن آینده. 

+ مهارت های زندگی در قرن بیست و یکم  آسیه مک دار

+ «گردشگری»صنعتی میلیارد دلاری و استوار بر پایه ی آینده نگری پیشینیانِ فرهیخته ی ما رضا بردستانی

+ سیستم های پیچیده و تفکر سیستمی (3) – بخش پایانی دکتر همایون مهمنش

+ زندگی ما و زندگی آنها  علی دادپی

+ سیستم های پیچیده و تفکر سیستمی (2) دکتر همایون مهمنش

+ سیستم های پیچیده و تفکر سیستمی (1) دکتر همایون مهمنش

+ پیش‌بینی آینده غیرممکن شده است فرانسیس فوکویاما

+ آیندگان ما را به‌سبب کدام خطای اخلاقی ملامت خواهند کرد؟ 

+ مقدمه‌ای برای همه آینده نگری‌ها/ ضروری‌ترین علمی که در کشور ما به آن بی‌اعتنایی می‌شود رضا داوری اردکانی

+ قدرت آینده مهدی صنعت‌جو

+ از عصر اطلاعات تا عصر مولكول. مترجم : فيروزه امين

+ تفاوت‌های حیرت‌انگیز فرزندان 

+ عجیب‌ترین قوانین ترافیکی دنیا> از جریمه خودروهای کثیف تا منع راندن خودروی مشکی در روزهای خاص 

+ فناوری‌های مورد استفاده در جنگ‌های آینده چه خواهند بود؟ 

+ موج فراصنعتی چه کسانی را خواهد برد هرمز پوررستمی

+ مدیریت استراتژیک پورتفولیو پروژه ها در هلدینگها و سازمانهای بزرگ  

+ ضرورت آینده پژوهی و نگاه به آینده به عنوان نقش برجسته روابط عمومی نوین 

+ تکنولوژی علیه تبعیض اندرو فینبرگ

+ آیا فکرعبور جایگزین رمز عبور می شود​​​​​​​ سید محمد باقر نوربخش

+ جامعه اطلاعاتی, دگرگونی تکنولوژی های نوین ارتباطی و اطلاعاتی و تحول در روابط انسانی۲ 

+ جامعه اطلاعاتی, دگرگونی تکنولوژی های نوین ارتباطی و اطلاعاتی و تحول در روابط انسانی 

+ نمایش زندگی اجتماعی در جامعه اطلاعاتی  مانا سرایی

+ سخنرانی بیل گیتس درباره بیماری‌های فراگیر، بهداشت جهانی و حملات بیولوژیکی حمیدرضا تائبی

+ آینده نگری استر اتژی فناوری اطلاعات دکتر امین گلستانی

+ روندهای علم و فناوری در سال 2017 حمدرضا میرزایی

+ دو گروه از جوانان در برابر « قانون کار » ونسا پینتو برگردان سعید جوادزاده امینی

+ اندیشیدن به آینده نظریه اجتماعی: آری به جامعه‌شناسی محمدرضا مهدیزاده

+ نقش جامعه اطلاعاتی در تحولات فرهنگی 

+ تحلیل اقتصادی آزادی دکتر محسن رنانی

+ آیا در کارها حضور بشر لازم است؟ 

+ آینده‎پذیری: چالش اساسی آینده‎پژوهی در جهان در حال توسعه. 

+ اثرات اقتصادی جامعه اطلاعاتی در جهان 

+ چگونه انسان‌ها از صد درصد توانایی مغز خود استفاده می‌کنند حمیدرضا تائبی

+ آیا اینترنت اشیا ما را به ابر انسان تبدیل خواهد کرد؟ حمیدرضا تائبی

+ آیا سیاست می تواند از قرن 21 جان سالم به در ببرد؟. کنت میناگ

+ آینده، اکنون است ـ بخش اول آرش بصیرت

+ آینده، اکنون است ـ بخش دوم آرش بصیرت

+ سیاست‌گذاران همه کشورها خواهد بود. 

+ جهانی شدن و آموزش و پرورش 



info.ayandeh@gmail.com
©ayandeh.com 1995