Iranian Futurist

پنجم دسامبر 2015

با برکناری خودکامگان در سرزمین های عرب که پدیده ملت در آن مفهومی نداشت، پیش گیری از جنگ داخلی و تجزیه کشورهای غیر طبیعی دیگر ممکن نبود. گروه های مسلحی که وفاداری ها برپایه ی زبان، قبیله و مذهب در آن تعیین می گردد، تلاش کردند که خلا قدرت ایجاد شده را پر کنند. نتیجه ی چنین تحولی، جنگ داخلی درازمدت در تمامی این سرزمین ها و ادامه روند تجزیه که ایجاد گردیده، می باشد. سرزمین های عربی که تاکنون توانسته اند خود را تا اندازه ای از روند جاری خود را دور نگاه دارند و به ویژه عربستان، با تکیه روزافزون بر قدرت های خارجی و دادن رشوه و پول به گروه های مختلف تروریستی، به این مهم نایل شده اند. اگر جنگ داخلی لبنان که بیش از چهل سال در جریان است، آنهم در سرزمینی با سطح بالای فرهنگی و درآمد در مقایسه با همسایگان، بتواند بعنوان ملاک عمل کند، ما نمی توانیم انتظار آرامش در منطقه عربی خاورمیانه را تا سال ها داشته باشیم. پیش از تحولات اثر گذار در جهان عرب و بموازات آن ما با ماجراجویی های نظام اسلامی برای ایجاد کمربند شیعی در منطقه روبرو شدیم. دخالت نظامی آمریکا در عراق نه تنها اکثریت شیعه در آن سرزمین را بدون هزینه بقدرت رساند، بلکه در اذهان توده عرب، غرب را متحد شیعی ها معرفی کرد. واکنش در برابر چنین اعمالی آنهم در دورانی که جو منطقه پذیرای تند روی بود ، با کمک دشمنان نظام اسلامی که فراوان بودند، داعش توانست بال و پر گیرد.
این تحولات بنوبه خود دو تحول دیگر را تسریع کرد. الف – با وجودی که انرژی فسیلی اهمیت خود را به عامل تعیین کننده در سیاست و امنیت جهان، تا اندازه ای از دست داده و دلیلی در دست نداریم که شتاب این روند بزودی کند گردد، اما هنوز و تا سال ها در آینده جهان توسعه یافته و در حال توسعه به انرژی فسیلی وابسته خواهد بود. منطقه خلیج فارس و پنج تولید کننده اصلی آن یعنی ایران، عربستان، عراق، کویت و امارات ارزانترین منطقه جغرافیایی برای تولید هر بشکه نفت هستند. به سخن دیگر بدون در نظر گرفتن اولویت های سیاسی و امنیتی، تا هنگامی که این سرزمین ها به حداکثر قابلیت تولیدی نرسیده اند، دیگر تولید کنندگان نمی توانند کالای خود را بفروش رسانند. همزمان قیمت بازار، بالا و برابر با قیمت تمام شده تولید کنندگان گران قیمت خواهد بود. عامل دیگر که به این منطقه اهمیت بخشیده، بزرگی ذخایرر نفت و گاز منطقه می باشد که سرمایه گذاری درازمدت را توجیه می کند. می توان ادعا کرد که با وجود افول نقش نفت و گاز در امنیت جهان، تا مدت ها در آینده اهمیت خلیج فارس با وجود روند سراشیبی، بالا خواهد بود. حال به این مطلب، روند تجزیه که یک واقعیت انجام شده است را نیز باید بی افزاییم تا تصویر کامل تر گردد. تمامی کشورهای وارد کننده نفت و گاز و قدرت های جهانی چه در غرب، چه شرق (روسیه و چین) از خاورمیانه تکه و پاره شده و حکومت های ضعیف با جمعیت کوچک که تا سال ها در گیر جبران خرابی ها و درگیری های داخلی و مابین خود گرفتار خواهند بود، سود خواهند برد. اسراییل که تضمین امنیت آن افزون برقدرت برتر نظامی خود با غرب نیز می باشد، از دشمنان احتمالی کوچک تر در مقایسه، آسایش بیش تر احساس خواهد کرد. در این جا بهیچوجه قصد ندارم به تئوری توطئه که سقوط دیکتاتورهایی مانند صدام، قذافی و به احتمال اسد، با برنامه ی قبلی وسیله ی غرب طراحی شده، بهایی دهم. اما اکنون که چنین وضعیتی بوجود آمده، هر کشور زنده و در جستجوی منافع ملی، تلاش می کند که که از واقعیت موجود بالاترین بهره ممکن را منظور دارد.
به منطقه خلیج فارس نظری می افکنیم. در خلیج فارس عراق در جنگ داخلی که از روز پیاده شدن سربازان آمریکا در سال 2003 آغاز شد و بدون نشانه ای از پایان آن، در گیر است. امارات، کویت و قطر نیازی به تجزیه ندارند. ایران بدون حمله ی مستقیم خارجی، که در حال حاظر دور از تصور است، تجزیه پذیر نیست. تنها عربستان می ماند که در درازای سال های شکل گیری بصورت "کشور" از امنیت خود همیشه بیمناک بوده است. پیدایش نظام شیعی در کرانه ی شمالی خلیج فارس، با جمعیت بزرگ تر و دارا بودن از پدیده همبستگی ملی، اما با حکومتی که منافع ملی در آن نقشی بازی نمی کرد، آن حکومت که به طور طبیعی لرزان است، را بیش تر دچار تزلزل کرد. ایران که با نزدیکی با عربستان + متحدین، می توانست تا اندازه زیاد امنیت خلیج فارس را تضمین کند، آن سرزمین بشدت ثروتمند و عقب افتاده را هرچه بیش تر بدامان غرب و اسراییل انداخت.
ب- وقایع خونین در سرزمین های عرب، نمی توانست به تندروی های مذهبی، زبانی و قومی نیانجامد. تندروی سوختی بود که بر آتش ریخته شد. برخوردهای قدرت های محلی و حتا جهانی، سوخت این آتش را شدت بخشید. رقابت ایران با عربستان و ترکیه از یکطرف و رقابت غرب با روسیه و یارگیری طرفین بدون تردید در قدرت گیری و توسعه ناگهانی داعش در منطقه نقش تعیین کننده داشته است. رویای نظام اسلامی برای ایجاد کمربند شیعی و تلاش در نشان دادن آن بعنوان بخشی از استراتژی توسعه امنیتی ایران (برای جلب افکار عمومی داخلی) ، بدون در نظر گرفتن واکنش دیگران، به ناگه به کابوس قابل انتظار بدل گشت. کابوسی که سال ها در آینده توسعه ایران را بصورت جنگ سنی و شیعی در منطقه ای که به تل خاک همراه با حکومت های قبیله ای ضعیف بدل شده، دنبال خواهد کرد.
منافع نظام اسلامی و ایران نه به طور موازی بلکه در در اکثر مواقع در تضاد بایکدیگر حرکت می کنند. با شکست های پی در پی نظام اسلامی در برنامه ی صدور انقلاب و یا ایجاد کمربند شیعی با وجود اتلاف سی و هفت سال (بیش از عمر مفید یک نسل و نیم)، تریلیاردها دلار و عدم امکان برای بهره برداری از تحولات جهانی و منطقه، رژیم بشدت ضعیف گشته و نیروی ملت هر روز دست بالا را پیدا کرده است. خروج سریع از درگیری در یمن، نرمش در موقعیت نظام در برابر حکومت سوریه، سکوت در برابر حادثه منا پس از شمشیرکشی های اولیه و توافق هسته ای که با تمام خفت آن، دستکم ایران را از خطر حمله نظامی خارجی دور کرد، نمونه هایی از رشد واقع گرایی در سپاه و سیاست ایران می باشد. بنظر می رسد که با فروکش کردن صدای دو آخوند مبعوث رهبر در سپاه که به طور آشکار اعلان کردند که حتا ترفیع در سپاه، در دست ماست و نه فرماندهان، روشن است که تا مقدار زیاد نقش آنان در ترسیم خطوط استراتژی نظام در سرزمین های عربی، اگرنه به طور کامل، بلکه دستکم به سطوح پایین سقوط کرده است. حال این پرسش پیش می آید که با روشن شدن ناتوانی رژیم اسلامی در رسیدن به هدف های خود، گام بعدی چه باید باشد؟
نظام باید مرزهای قدرت خود را از نو ارزیابی کند. با بضاعت مختصری که باقی مانده باید بتواند هرچه ممکن است زیان را محدود کند. نخستین گام، تلاش در راه رسیدن به تفاهم با عربستان می باشد. اگر نظام اسلامی تهدید خود را برامنیت آن سرزمین کاهش دهد و این واقعیت را که امنیت ایران و خلیج فارس با امنیت عربستان پیوند خورده و ناامنی هریک باعث افزایش امنیت دیگری نخواهد بود، نخست خود درک کرده و سپس آن را نه تنها بر عربستان بلکه کویت، امارات و قطر تفهیم نماید. این واقعیت ساده که به حکم جغرافیا دیکته شده، در نظام اسلامی در این سی و اندی سال درک نگردید. عربستان به اندازه ای در برابر امنیت خود نگران است که خواست های ایران را پذیرا خواهد بود. ایران بنوبه خود با تضمین همکاری امنیتی با عربستان باید خواستار توقف کمک های مالی آن سرزمین به اسلام گرایان تندرو افغانستان و پاکستان گردد. همزمان نکته بسیار مهم دیگر که باید در نظر گرفته شود، نقش تعیین کننده عربستان در بازار نفت می باشد. در وضعیت کنونی قیمت و عرضه نفت در جهان، امنیت داخلی و توسعه اقتصادی ایران در تهدید حتا بالاتر خواهد بود. تنها عربستان + متحدین است که با کاهش تولید سبب بالارفتن قیمت و افزایش صادرات از ایران خواهد شد.
اما از همه بالاتر که نظام آمادگی آن را در حال حاظر نخواهد داشت و بالاخره زیر فشار در آینده پذیرا خواهد بود، اعلان خروج کامل از سوریه است. ایران و نه نظام اسلامی، منافع حیاتی در سوریه ندارد. در مرحله ی آغازین، با خارج کردن نیروی نظامی از سوریه، اجازه تشکیل نیروی تمام سنی برای جنگ با داعش را فراهم کند و از این رو تا مقداری از تیزی تیغ جنگ شیعه و سنی بکاهد. همراه با بهبود روابط با عربستان، نه آن سرزمین و نه ترکیه، بهانه و انگیزه کم تری برای کمک به داعش خواهند داشت. نیاز است که توجه کنیم عربستان از حضور فعال داعش در صحنه، بیش از ایران نگران است و آن را تهدیدی فوری بر خود و متحدان کوچک در خلیج فارس و حتا در یمن می داند. باوجودی که ایران نباید از روند تجزیه در منطقه که در آینده مسایل خود را همراه خواهد آورد، استقبال کند اما به نظر نمی رسد که بتواند در مقابل امر انجام یافته در عراق و سوریه (لیبی) کاری انجام دهد. ایران دستکم می تواند با تمام نیرو از امنیت عربستان و متحدین کوچک آن در خلیج فارس حمایت کند و تا اندازه ای جلوی زیان را بگیرد. چنانچه دیدیم ترکیه خواهان الحاق یا دستکم ایجاد منطقه نفوذ در شمال سوریه در منطقه کرد و "ترکمن" نشین می باشد. ترکیه، با اتحاد با عربستان، همچنین از منطقه مستقل علوی ها در شمال غربی سوریه خرسند نخواهد بود. از سوی دیگر ایران و روسیه با سرمایه گذاری سنگین و درازمدت، خواهان حفظ دستکم بخشی از نفوذ خود در آن سرزمین می باشند. نزدیکی ایران با عربستان که می تواند اتحاد عربستان و ترکیه را سست کند، به انجام این هدف کمک می کند. همچنین ایجاد تفاهم با عربستان، وزنه غرب در عراق را که از سیاست های متجاوزانه ترکیه ناراضی است، را به سوی ایران متمایل خواهد کرد. دست ایران در تعیین آینده عراق و مساله کردها در آن سرزمین و همچنین ترکیه، بازتر خواهد شد. عراق برای حال و آینده ایران، بیش از سوریه اهمیت دارد.
در موقعیت کنونی ایران، مسایل عراق و امنیت در مرزهای خاوری اولویت بالاتری دارند تا شرکت در جنگ نامحبوب داخلی در سوریه، با تمام صغرا و کبراهای غیر قابل هضم نظام. در هردو مورد رابطه دوستانه با عربستان + متحدین می تواند کمک بزرگی برای ایران باشد.
----------------------------------------------------------
- مصر بخاطر داشتن "ملت" با خطر نا امنی مزمن و نه تجزیه روبرو است.
- با بقدرت رسیدن نظام اسلامی در ایران و جنگ مجاهدین افغان برعلیه شوروی و سپس حکومت طالبان، تمامی خاور ایران و از آن میان پاکستان به سوی تندروی مذهبی کشانده شدند.
- با وجود کاهش نقش انرژی فسیلی در یک واحد توسعه در تمامی جهان، هنوز هیچ اقتصادی بدون افزایش قدر مطلق مصرف انرژی فسیلی به توسعه اقتصادی دست نیافته است.
- http:money.cnn.com/interactive/economy/the-cost-to-produce-a….
- اسرائیل ایران را متحد طبیعی خود می داند. یعنی ایرانی که بر پایه ی منافع ملی و نه منافع رژیم اداره گردد، برخورد منافع حیاتی با آن رژیم ندارد.
- شایعات زیاد از درگیری و حتا دست به یقه شدن با فرماندهان نظامی سپاه در ایران رایج است.
- تحریک شیعیان عربستان متوقف و در عوض برای کسب امتیاز و حقوق آنان دست به مذاکره با عربستان زند. به طور خودکار از هر حرکت ضد سنی در منطقه حمایت ننماید. تبلیغات ضد رژیم سعودی را متوقف نماید زیرا رژیم اسلامی نمی تواند مطمئن گردد که جایگزین حکومت سعودی که با اطمینان می توان گفت نه یک حکومت بلکه حکومت های قبیله ای و به احتمال مذهبی تر خواهند بود، بر آنان برتری خواهد داشت.
- تا پیش از دست یابی های تکنیکی اخیر، قیمت نفت (بدون در نظر گرفتن بده و بستان های سیاسی) بخشی بر اساس عرضه و تقاضا و بخش دیگر براثر نیاز مالی کشورهای اصلی تولید کننده یعنی عربستان + متحدین و روسیه تعیین می گردید. در این سال های طلائی بنا به گفته معاون نخست رئیس جمهور، ایران 950 میلیارد دلار درآمد بدست آورد که "معلوم نشد چه طور شد". اما پس از سقوط قیمت نفت بخاطر عرضه غیر منطقی عربستان + متحدین که بمنظور فشار برایران و روسیه انجام گرفت، قیمت نفت بسیار پائین تر از قیمت تمام شده در بسیاری از کشورهای تولید کننده گردید. عربستان + متحدین، برخلاف ایران، با ذخیره بزرگ ارزی تا مدت ها می توانند چنین وضعی را تحمل کنند.
- به مقاله "انگیزه ترکیه برای حمله به هواپیمای روسی" بتاریخ اول دسامبر 2015 در همین تارنما مراجعه شود.

Iranian Futurist		Ayandeh-Negar
Welcome To Future		Tomorow is built today

	در باره ما	تماس با ما	خبرهای علمی	احزاب مدرن	هنر و ادبیات	ستون آزاد	محیط زیست	حقوق بشر	اخبار روز	صفحه‌ی نخست
	آرشیو	اندیشمندان آینده‌نگر	تاریخ از دیدگاه نو	انسان گلوبال	دموکراسی دیجیتال	دانش نو	اقتصاد فراصنعتی	آینده‌نگری و سیاست	تکنولوژی	از سایت‌های دیگر