Iranian Futurist 
Iranian Futurist
Ayandeh-Negar
Welcome To Future

Tomorow is built today
در باره ما
تماس با ما
خبرهای علمی
احزاب مدرن
هنر و ادبیات
ستون آزاد
محیط زیست
حقوق بشر
اخبار روز
صفحه‌ی نخست
آرشیو
اندیشمندان آینده‌نگر
تاریخ از دیدگاه نو
انسان گلوبال
دموکراسی دیجیتال
دانش نو
اقتصاد فراصنعتی
آینده‌نگری و سیاست
تکنولوژی
از سایت‌های دیگر


بازخوانی "موج سوم"

اگر عضو یکی از شبکه‌های زیر هستید می‌توانید این مطلب را به شبکه‌ی خود ارسال کنید:
Twitter Google Yahoo Delicious بالاترین دنباله

[06 Dec 2015]   [ ]

بازخوانی "موج سوم"

مقدمه
تاریخ زندگی اجتماعی بشر دوره های متفاوتی را به خود دیده است که هر کدام از این دوره ها در تکامل دوران های گذشته، نشان از تحول در شیوه ها و نگرش ها داشته و نیز بیانگر رهاورد فکری بشر در تاریخ اندیشه و اندیشه تاریخی او می باشد.

"موج سوم"، روایت دیگری از "آلوین تافلر" در باره سیر تحول فکری بشر در شیوه های حیات اجتماعی است، که پس از دگرگونی در بنیان های صنعتی و در ترکیب با بنیان های کشاورزی سابق، اکنون با حاکمیت پارادایم ارتباطات و انقلاب الکترونیک، تمامی بنیان های سابق را در خود هضم کرده و شیوه های نوین ارتباطی، حاکی از نگرش نوینی است که ابعاد مختلف زندگی بشر را دچار دگرگونی عمیقی ساخته و نوع نگرش، بینش، اندیشه و شیوه های زندگی و زیستن در عصر حاضر را با تحولات دگرگون سازی مواجه کرده است.

آن گونه که مترجم ایرانی کتاب موج سوم (خانم شهیندخت خوارزمی) می نویسد، موج سوم، بینش ما را نسبت به خودمان و جهان اطراف مان دگرگون ساخته و ترکیبی از موضوعات تازه؛ همچون اقتصاد دورانی، شخصیت آینده، فرهنگ الکترونیک، خانواده هسته ای، اضمحلال حکومت ملی و انتقال از نظام سیاسی منسوخ فعلی به دموکراسی قرن بیست و یکم ارائه داده است تا بدین ترتیب، بنیادی ترین فرضیات ما را در گذشته ای که به آن تعلق داشته ایم، متزلزل سازد.

اکنون پس از گذشت 30 سال از زمانی که تافلر این کتاب را به رشته تحریر در آورده (1980 م)، زمان مناسبی برای قضاوت در خصوص پیش بینی ها و آینده نگری های اوست تا ببینیم موج سوم او تا چه اندازه در جامه تحقق پوشیدن به واقعیت هایی که امروزه با آن روبرو هستیم، موفق بوده است؟!

بحران انرژی


آلوین تافلر در سه دهه پیش به این واقعیت اجتناب ناپذیر اشاره کرد، که وابستگی به سوخت فسیلی هر قدر هم که میدان های جدید نفتی کشف شود، باز نمی تواند به طور نامحدود ادامه یابد.بنابراین، عصر نفت رو به پایان است و برای ساختن اقتصاد بر مبنایی غیر از درآمدهای نفتی باید شتاب کرد و با متنوع ساختن منابع انرژی، اتکای خود به نفت را کاهش داد.

علاوه براین، زغال سنگ نیز در حال پایان و رو به افول است. استفاده زیاد از آن نیز موجب افزایش آلودگی هوا و در نهایت ویرانی کره زمین خواهد شد. تبدیل زغال سنگ به گاز یا مایع، بی نهایت هزینه بر و در عین حال موقتی خواهد بود.

تکنولوژی هسته ای هم مشکلات خاص خود را دارد؛ به طوری که به مراتب با دشواری های بیشتری همراه است. اورانیوم، به عنوان سوخت اصلی راکتورها تمام شدنی و دارای مخاطرات ایمنی بسیاری است.مشکل از بین بردن زباله های هسته ای و نفوذ تشعشعات اتمی، خطر جنگ هسته ای و خطر دستیابی تروریست ها به مواد هسته ای، از مخاطرات فراروی این تکنولوژی است.

نکته مهمی که آلوین تافلر به آن اشاره می کنند این است که هر بنیاد انرژِی جدید، خواه در اقتصاد روستایی باشد یا صنعتی، باید با سطح تکنولوژی جامعه و ماهیت تولید، توزیع، بازارها، جمعیت و بسیاری از عوامل دیگر متناسب باشد.لذا هشدار می دهد که انتقال از یک بنیاد انرژی به بنیادی دیگر بدون شک با به هم ریختگی اقتصادی و انواع دیگری از مشکلات مواجه می شود.

مجموعه این موارد را می توان در شرایط کنونی و پس از گذشت سه دهه از پیش بینی های تافلر مورد ملاحظه قرار داد. چالش های انرژی در کشورهایی؛ از قبیل ایران که دارای منابع معتنابهی از انرژی نفت و گاز هستند و چالش های ناشی از روی آوردن به سوی انرژی هسته ای، همگی ناظر به این واقعیت هستند که بحران انرژی سایه سنگین خود را بر فراز نیاز کشورها برافراخته و متناسب سازی نیازها در حوزه انرژی با واقعیت های
موجود جامعه در ابعاد اجتماعی، اقتصادی و... چالش های بی شماری آفریده و در مناسبات بین المللی به معارضه آفرینی بین دولت ها دامن زده است.

بنابراین، شناخت مسأله در سه دهه پیش با راه حل هایی که امروزه تشخیص داده شده و پی گیری می شود؛ چه در بعد اهمیت و چه در بعد تصمیم سازی ها، یکسان ارزیابی نمی شود.

راه حل هایی که امروزه در سطح تصمیم سازی ها مورد توجه است، در بعد چالش آفرینی و ایمن سازی از تعارض های جانبی در کانون توجه ناظران بین المللی قرار دارد. امروزه ادعای تلاش برای جایگزینی انرژی های بهتر برای مقاصد اقتصادی و. .. باید از توان لازم برای اقناع دیگران نسبت به خلوص این رویکرد و دوری از مقاصد نظامی و. .. برخوردار باشد، زیرا در غیر این صورت، در دو سطح داخلی و خارجی نخواهد توانست بر بحران ها غلبه یابد.

اطلاعات غیر توده ای

تافلر، اطلاعات موج دوم و پیام گیران این موج را در تحولی عجیب، تحت عنوان غیر توده ای شدن De-massifying)) تشخیص داده و پیش بینی می کند که در انتقال از سپهر اطلاعاتی موج دوم به سپهر اطلاعاتی موج سوم روح و روان پیام گیران و اعضای جامعه دگرگون می شود. در موج دوم، تعداد مجاری ای که فرد از طریق آنها تصاویر ادراکی خود را از واقعیت به دست می آورَد، متحول و به گونه ای افزایش می دهد که این تصاویر ادراکی به وسیله رسانه های همگانی به داخل ذهن توده ای تزریق و به همسان کردن رفتار - که مورد نیاز نظام تولید صنعتی است- کمک کند. سرعت و شتاب انتقال اطلاعات، بایگانی ادراکی افراد را به سرعت و به طور دائم دچار تغییر می کند و لذا این واقعیت به دو نتیجه منتهی می شود: برخی از پیام گیران آن چنان منفعل می شوند که خشم فرو خورده ای نسبت به رسانه ها احساس می کنند و در مقابل، برخی از پیام گیران از این طوفان به سلامت جسته، توازن خود را حفظ کرده و به طور مستمر رشد می کنند و قادر هستند توانایی های ذهنی خود را به سطوح بالاتری ارتقا دهند.از این شکاف روزافزون میان پیام گیران موج دوم و موج سوم، امروزه تحت عنوان "شکاف دیجیتالی" یاد می شود و آنچه که تافلر در باره شکاف بین دو نسل پیام گیران مورد اشاره قرار می داد، امروزه در این واقعیت
قابل مشاهده است.

شکاف دیجیتالی از شکاف بین فقیر و غنی که تنها در سطح اقتصاد تلقی می شد، به سطوح فراگیرتری، از جمله اجتماع، فرهنگ و حتی سیاست و نظام های حکومتی جوامع تسری یافته و میزان سواد اطلاعاتی و سطح آگاهی های جامعه اطلاعاتی در این مقوله ها بسیار تعیین کننده شده است.

به اعتقاد تافلر، هر اندازه که تکنولوژی و افراد جامعه متفاوت تر شوند، برای اینکه جامعه بتواند انسجام خود را حفظ کند - به ویژه تحت فشار تحول زیاد - باید اطلاعات بیشتری بین بخش های متشکله آن جریان یابد. با توجه به این نکته، از جریان های بازدارنده ای که جریان گردش آزاد اطلاعات را دچار توقف یا رکود می سازد، به عنوان عوامل اختلال در همگونی و انسجام جامعه یاد می شود. عواملی که با دست کاری در کمیت و کیفیت گردش اطلاعات، روند انسجام اجتماعی را با مشکلات و موانع روبرو می سازد. این قبیل عوامل موجودیت جامعه و ماهیت اجتماعی آن را دچار تحول می سازد و از کارآمدی آن به میزان قابل توجهی می کاهد و در نتیجه، به بحران های اجتماعی شدت می بخشد.

یک تناقض دیگر در برآورد نتایج این تحول، قابل شناسایی است.تافلر گفته است که هر قدر یک شکل تر باشیم، برای شناخت یکدیگر به اطلاعات کمتری نیاز داریم و هر قدر ناهمگن تر باشیم، به اطلاعات بیشتری نیاز داریم.از این گفته تافلر چنین بر می آید که جوامع دارای انسجام، به اطلاعات کمتری نیاز دارند؛در حالی که چنین نیست و انسجام اجتماعی خود معلول گردش آزاد و وفور اطلاعات است و اگر در روند آن اختلال ایجاد شود، از عیار و میزان انسجام جامعه به شدت کاسته خواهد شد.به عبارت دیگر، تحقق انسجام به معنای بی نیازی از اطلاعات نیست و تداوم گردش آزاد اطلاعات است که استمرار انسجام را تضمین می کند.

در حال حاضر، تجربه های تاریخی جوامع، این اصل- یعنی گردش آزاد اطلاعات در جوامع و نقش آن در انسجام بخشی بیشتر به طبقات مختلف آن - را تأیید می کند، به گونه ای که بهره مندی از اطلاعات متناسب با طبقه و جایگاه اجتماعی بین افراد، نوعی احساس رضایت و برخورداری(عدالت) از اطلاعات را نهادینه ساخته و به فرایند انسجام بخشی کمک شایانی می کند.



محیط هوشمند و حافظه اجتماعی
واقعیت دیگری که تافلر از آن صحبت می کند، محیط هوشمند( smart environment ) است که امروزه با برپایی سپهر جدید اطلاعاتی، به محیط بی جان اطراف نه جان؛بلکه هوش داده می شود.کلید این پیشرفت انقلابی، کامپیوتر (رایانه) است که باعث می شود، محافل الکترونیک متشکل از گروه هایی از مردم با علائق مشترک تشکیل شود و محیط هوشمند را فراهم سازد.لذا، تعبیر "الن هالد" از توانایی گفت وگوی کامپیوترها و دستگاه های خرد و کوچک با انسان، آنچنان که به نظر می رسد، خیال پردازی نیست.تافلر بیان می دارد که این دستگاه ها نه فقط به تعدادی ابرتکنوکرات، بلکه به همگی ما در تفکر عمیق مان در باره خود و جهان اطراف کمک خواهد کرد.

سؤلی که در این تصور از محیط هوشمند مطرح می شود، این است که آیا دستگاه ها و هوش مصنوعی توانایی تخیل و قوه کشف و شهود انسان را به تحلیل خواهند برد، یا همچنان انسان می تواند برتری خود نسبت به ماشین را حفظ کند؟

امکان تقویت قدرت مغزی و تحول در مغزها اتفاق دیگری است که تافلر از آن صحبت کرده و به معنای آن است که کودکان پرورش یافته در محیط های هوشمند، حساس و پیچیده، مجموعه متفاوتی از مهارت ها را کسب خواهند کرد و این مسأله در احساس سلطه برمحیط و تحول در مغز بسیار مؤر خواهد بود.به عبارت دیگر، به موازات تحول در ماشین و هوش مصنوعی، تحول در مغز انسان نیز بیشتر از گذشته اتفاق می افتد و انسان در مصاف با ماشین همچنان چیرگی خود را حفظ می کند؛ چرا که یک محیط باهوش تر احتمالا" انسان های باهوش تر و زیرک تری نیز پرورش خواهد داد. بنابراین، غیرتوده ای کردن رسانه ها و پیدایش همزمان کامپیوتر، حافظه اجتماعی بشر امروز را دگرگون می سازند.

منظور از حافظه اجتماعی، نوع حافظه غیر شخصی است که با مرگ افراد دچار میرایی نمی شود و به حیات خود ادامه می دهد؛ اما داده هایی که از ذهن بشر به صحنه روزنامه یا عکس و فیلم انتقال پیدا می کند، در عین آن که از میرایی نجات پیدا می کند و با شخص و فرد، مرگ را تجربه نمی کند؛ در همین حال به داده هایی ایستا و غیر پویا و غیر قابل تحلیل تبدیل می شود.تنها چیزی که می تواند به ایستایی داده ها و اطلاعات پایان دهد، کامپیوتر است که هم حافظه اجتماعی را گسترش داده و هم زنده و متحرک کرده است.



به تعبیر تافلر، ما می توانیم از کامپیوتر بخواهیم که در باره چیزهای غیر قابل تفکر فکر کند و در باره چیزهایی بیندیشد که قبلا" در باره آنها اندیشه نشده است.کامپیوتر برای ما امکان دسترسی به نظریه های جدید، افکار، ایدئولوژی ها، بینش های هنری، پیشرفت های فنی و نوآوری های اقتصادی و سیاسی را، که به معنای واقعی قبل از این غیر قابل تفکر و غیر قابل تصور بودند، فراهم ساخته و از این طریق، تحول تاریخی را تسریع کرده است و ما را به سوی تنوع اجتماعی موج سوم پیش می راند.

در قضاوت تافلر دو نکته مهم قابل ردیابی است. اولا: ظهور کامپیوتر، هوش مصنوعی و احاطه محیط هوشمند بر انسان، توانسته است رقیب انسان در تحول علوم انسانی را پدید آورد، یا همچنان به عنوان یک ابزار در عرض سایر ابزارها به کمک علوم انسانی بیاید.

پیداست که ارزیابی دوم بیشتر قرین به صحت است؛ چراکه کامپیوتر و محیط هوشمند فی نفسه نمی تواند مایه و عامل تحول در اندیشه شود. اندیشه، مخصوص و متمرکز در مغز و تفکر بشری است و اندیشه انسانی یا علوم انسانی از محیط زنده انسانی زاییده می شود، لذا در خوشبینانه ترین حالت، تأثیر ماشین در تحول علوم انسانی را می توانیم در ابزارها و افزارهایی بدانیم که در خدمت بشر و تفکر انسانی در می آیند.

ثانیا: آیا تحول در محیط هوشمند می تواند به زمان سرعت بیشتری دهد؟ آیا اساسا می توانیم بپذیریم که سرعت زمان بسته به تحولات، کم یا زیاد می شود؟

ساده نگری است که تحولات و سرعت تحولات را با سرعت زمان مساوی و مساوق بگیریم. سرعت زمان با سرعت تحولات دو مقوله متفاوت است؛اگرچه سرعت تحولات به تحول دوره ها و انتقال از یک عصر به عصر دیگر کمک می کند، اما تحولات می تواند دوره زمانی موج دوم را نسبت به موج اول کوتاه نماید که در واقع چنین هم شده است.

کلبه الکترونیک
تحول دیگری که تافلر پیش بینی می کند، جهش جامعه موج سومی به سوی کلبه الکترونیک است. به این معنا که ابزارهای الکترونیک این امکان را به افراد می دهند که از راه دور به شغل های متمرکز در خانه روی آورند و مفهوم کلبه الکترونیک شکل بگیرد.

تافلر می گوید: جهش به سوی نظام جدید تولید در بخش صنعتی و اداری، و نیز تحقق احتمالی کلبه الکترونیک، باعث خواهد شد تا محتوای همه مباحث دگرگون شود و حتی
بسیاری از مباحثی که امروزه مردم بر سر آنها با یکدیگر بحث و جدل می کنند و حتی گاهی جان خود را هم روی آن می گذارند، چه بسا به طور کلی بی معنا و منسوخ شود.

تافلر نتیجه می گیرد که از هم اکنون با قاطعیت می توان گفت که کلبه الکترونیک در آینده تا چه حد گسترش خواهد یافت؛ ولی اگر تنها تا 20 درصد نیروی کار فعلی هم در 20 تا 30 سال آینده به کلبه های الکترونیک انتقال پیدا کنند، در این صورت، نظام شهری، محیط زیست، ساخت خانواده، نظام ارزش ها و حتی نظام سیاسی جامعه آنچنان دگرگون خواهد شد که دیگر قابل تشخیص نخواهد بود.

بنابراین، تصویری که تافلر از خانواده های آینده نشان می دهد، حاکی از استحکام بیشتر و پیوستگی بیشتر میان افراد خانواده است که با فاصله گرفتن از عوارض موج دوم و تأثیرهای سوء صنعتی شدن در خانواده، که آن را دچار تزلزل ساخته، باید به سمتی که آن را استحکام می بخشد و حتی آمار طلاق و جدایی ها را کاهش می دهد، حرکت کرد.

اکنون سؤال این است که در سپهر اطلاعاتی موج سوم، این نشانه ها را در کشورهای در حال توسعه چگونه باید مورد شناسایی قرار داد؟ آیا در کشوری، هم چون ایران بهره قابل اعتنایی از کلبه الکترونیک می توان سراغ گرفت؟ آیا تبعات اجتماعی و تأثیرات مثبت این اتفاق بر استحکام خانواده ها قابل ملاحظه است؟

آمارهایی که هم اکنون از میزان طلاق یا ازدواج ها در جامعه فعلی در دسترس می باشد، بیانگر دو واقعیت همزمان است: اول این که، آمار ازدواج و تمایل جوانان به ازدواج چندان افزایش نیافته و روند الکترونیکی شدن جامعه، پی آیند و تبعات متفاوتی از روند صنعتی شدن را نشانگر نیست. دوم این که، آمار فزاینده طلاق هایی که در جامعه امروزی اتفاق می افتد- تنها با تمرکز بر آمار طلاق های واقعی و بدون توجه به وجود طلاق های عاطفی- واقعیت دیگری را بازتاب می دهد و مؤد آن است که تا کلبه الکترونیک راه بسیاری مانده و نشانه های مؤر و مثبت این اتفاق در دوره کنونی چندان چشم گیر و خیره کننده نمی تواند باشد.

بنابراین، تحقق موج سوم در جوامع مختلف که بر اساس نشانه های توسعه، طبقه بندی شده اند، متفاوت است.به عبارت دیگر، تحقق موج سوم در جوامع توسعه یافته به واقعیت نزدیک تر و در جوامع در حال توسعه نزدیک به تحقق و یا در حال تحقق است.

مطلب‌های دیگر از همین نویسنده در سایت آینده‌نگری:


منبع: 100


بنیاد آینده‌نگری ایران



جمعه ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ - ۲۹ مارس ۲۰۲۴

اندیشمندان آینده‌نگر

+ جعبه ابزاری برای پیشبینی تام استندیج

+ ملافات با اَبر فن آوری  دانیل فراکلین

+ مشاغل آینده تا افق ۲۰۳۰ --

+ دغدغه زندگي خوب دکتر شهیندخت خوارزمی

+ نگاهی به جنبش روسری­ سوزان یکی از همکارن سایت آینده نگر از ایران

+ فکر کردن به آینده، آینده نگری نیست! رضاش

+ آن سوی سرمایه‌داری و سوسیالیسم الوین تافلر

+ هندبوک آینده پژوهی و جمع آوری کمک مالی برای موسسه آینده پژوهی در واشنگتن دی سی وحید وحیدی مطلق

+ آیا دموکراسی آینده ای دارد؟ ترجمه ویکتور وحیدی

+ بیانیه ماموریت و هواداری اندیشکده آینده های سیاره ای https://www.apfi.us

+ نقد کتاب فراسوی دانش: چگونه فنآوری، عصر آگاهی را به پیش می برد  وحید وحیدی مطلق

+ آینده ممکن و مطلوب سال 2050 وحید وحیدی مطلق

+ عقب ماندگی اجتماعی ایرانیان، دلایل و مسائل فرنود حسنی

+ جنگ اوکراین و آینده مشترک ما وحید وحیدی مطلق

+ مدل سازی ریاضی آینده تمدنی به طور کلی و بویژه انسان شناسی پیش نگر‎‎ وحید وحیدی مطلق

+ مهارت‎ های آینده و ضروری که باید داشته باشیم 

+ مقدمه ای بر آینده نگری مهندسین مشاور

+ شناسایی و درک نیروهای کلیدی تعیین کننده در مسیر رویدادهای آینده وحید وحیدی مطلق

+ نقد کتاب هلال، ویلیام،2021 ، فراسوی دانش چگونه فنآوری، عصر آگاهی را پیش می برد. وحید وحیدی مطلق

+ حکایت گربه‌ و سوسیس و سازمان‌های نوآور فرنود حسنی

+ برای مراسم روز جهانی آینده رضا داوری اردکانی؛

+ انسان خردمندتر می‌شود، پوپولیست‌ها بازندۀ اصلی بحران کرونا خواهند بود ماتیاس هورکس

+ سیاست در هیچ جای جهان مبتنی بر علم نیست  رضا داوری اردکانی

+ جامعه شناس دنیای جدید 

+ تکنولوژی‌های نوین و سرنوشت بشر دکتر شهیندخت خوارزمی

+ آینده پژوهی چیست و آینده های متفاوت کدام اند؟ وحید وحیدی مطلق

+ تحلیل محتوا و آینده نگری 

+ نگاهی به سوداگری با تاریخ محمد امینی دکتر شیرزاد کلهری

+ غربت علوم انسانی شاه کلید توسعه نیافتگی. دکتر شهیندخت خوارزمی

+ ماهیت و میراث فکری «آلوین تافلر» در گفت‌وگو با دکتر شهیندخت خوارزمی دکتر شهیندخت خوارزمی

+ دانایی به مثابه قدرت .خرد آینده‌نگری 

+ زیرفشارهای تمدن جدید له نمی‌شویم: گفتگو با شهیندخت خوارزمی  شهیندخت خوارزمی

+ انقلاب چهارم و کار ما هرمز پوررستمی

+ خوارزمی: تافلر کمک می‌کند در دنیای پرخشونت مأیوس نشویم دکتر شهیندخت خوارزمی

+ فناوری راهی برای رهایی از جنسیت؟ مریم یوسفیان

+ آشتی دادن جامعه با آینده، رسالت اصلی آینده پژوهی دکتر محسن طاهري

+ چهارمین موج تغییر  علی اکبر جلالی

+ در جست‌وجوی یحیی-- پیشگفتاری از دکتر شهیندخت خوارزمی 

+ برنامه حزب مدرن و آینده نگر – بخش دوم احمد تقوائی

+ ⁠⁠⁠به بهانه ی قاعدگی دکتر محسن طاهری

+ مهم ترین مولفه های برنامه یک حزب سیاسی مدرن کدامند ؟  احمد تقوائی

+ علت‌های اجتماعیِ استبداد و فساد نازنین صالحی

+ سخنراني پروفسور شهرياري و دكتر شهين دخت خوارزمي 

+ ظهور جامعه پساصنعتی دانیل بل

+ زیرفشارهای تمدن جدید له نمی‌شویم 

+ خردِ پیشرفت و توسعه رضا داوری اردکانی

+ آینده پژوهی و دغدغه هایش دکتر طاهری دمنه

+ تافلر:نگاه تازه به آينده 

+ سرمایه‌گذاری 80 میلیون دلاری بیل گیتس برای ساخت شهر هوشمند حمید نیک‌روش

+ آینده پژوهی و انواع آینده محسن گرامی طیبی

+ کتاب آینده پژوهی، پارادایمی نوین در برنامه ریزی، با تاکید بر برنامه ریزی شهری و منطقه ای علی زارع میرک آباد

+ اجتماع علمی قدرتمند مهمترین نیاز آینده پزوهی در ایران است احد رضایان قیه باشی

+ ایرانی‌ها و فقدان وجدان آینده‌نگر اجتماعی احد رضایان قیه‌باشی

+ ديدگاه‌های سه گانه درباره محركهای آينده نگاری. حسن کریمی فرد

+ استانداردهاي سواد اطلاعاتي. دكتر عشرت زماني

+ آینده نگری استر اتژی فناوری اطلاعات. دکتر امین گلستانی

+ خرد آینده نگری 

+ آینده نگری, برترین مزیت انسانی عباس سید کریمی

+ روش پس نگری در آینده پژوهی دکتر محسن طاهری دمنه

+ جان نقّاد و چشم باز مردم رضا داوری اردکانی

+ واقعیت مجازی و آینده آموزش دکتر محسن طاهری دمنه

+ اقتصاد به مثابه قلب تپنده مریم یوسفیان

+ قدرت تکنیک؛ آینده هم منم رضا داوری اردکانی

+ میل ذاتی تجدد به زمان آینده رضا داوری اردکانی

+ درگاه تخصصی آینده 

+ نسل جدید با بی وزنی مواجه است/ پیاده راه شهر رشت با نگاه آینده پژوهی ساخته شده است 

+ اساتيد ارتباطات:دكتر علي اسدي /بنيادگذاري سنجش افكار در رسانه ملي  

+ در عید نوروز، آینده را هدیه دهید  Vahid Think Tank

+ بسترهای فراگیر شدن طراحی صنعتی در ایران بر پایه الگوهای الوین تافلر 

+ روش‌های پیش‌بینی فناوری.  اندیشکده وحید

+ تاریخ تکرار نمی شود. الوین تافلر

+ آینده کسب و کار در سال 2030 - کتاب صوتی فارسی وحید وحیدی مطلق

+ سندروم یخچال فرنود حسني

+ هفت سازمان آینده پژوه ایرانی در سال 2016 

+ آينده‌پژوهي برآيند پيش‌بيني‌ناپذيري محيط است گفت‌وگو با دکتر سعید خزایی آینده‌پژوه و مدرس دانشگاه

+ آينده پژوهي: از قابليت فردي تا اجتماعي ياورزاده محمدرضا,رضايي كلج فاطمه

+ مبانی نظری و مورد کاوی های مختلف و متنوع  

+ اخذ مدرک حرفه ای آینده پژوهی به صورت حضوری و غیر حضوری از معتبرترین سازمان بین المللی  

+ آزمون های اندیشه ورزی در جهان حسین کاشفی امیری

+ دمینگ و ما صلاح الدین همایون

+ روش آﯾﻨﺪه ﭘﮋوه ﺷﺪن  ﺳﻌﯿﺪ رﻫﻨﻤﺎ

+ نقش هنر در آینده پژوهی الهام سهامی

+ الوین تافلر را بهتر بشناسیم دکتر شهیندخت خوارزمی

+ آیند هنگاری ملی جانشین برنامه های توسعه پنج ساله در علم، فناوری و نوآوری امیر ناظمی

+ پیشگفتار شوک آینده دکتر شهیندخت خوارزمی

+ آینده پژوهی کلید تحول درنقش های توسعه محور و راهبردی مدیریت منابع انسانی دکتر سید اکبر نیلی پور

+ نشست اندیشه 

+ آیا فناوری‌های همگرا آینده را تضمین می‌کنند؟ دکترمحسن رنانی

+ جامعه ای می‌تواند بحران‌هارا پشت سر بگذارد که دو وزیر آینده نگر «آموزش و پرورش» و «ارتباطات» آنرا اداره می‌کنند/ امروز «دانایی» است که قدرت می‌آفریند. جامعه شناسی هنر

+ گزارش برگزاری نشست «تاملی در ایده‌های آینده‌نگرانه تافلر» در گروه افواج 

+ دانایی به مثابه قدرت عاطفه شمس

+ فهم جامعه به کمک ژورنالیسم/ آثار تافلر نوعی جامعه‌شناسی مترویی‌ست 

+ خانیکی: نگاه تافلر نگرانی از آینده را کم کرد 

+ ‍ خلاصه سخنرانی جدید وحیدی مطلق درباره آینده قدرت ایران مدرس بین المللی فدراسیون جهانی آینده‌پژوهی  وحیدی مطلق

+ «آینده نگری» مهارتی سودمند برای مدیران 

+ پیش‌بینی‌های درست و نادرست آلوین تافلر کدام‌ بودند؟ BBC

+ الوین تافلر،آینده‌پژوه و نویسنده سرشناس آمریکایی در سن ۸۸ «‌۸۷»سالگی در گذشت. BBC

+ آینده جهان ، آینده زنان « مجله زنان امروز » مریم یوسفیان

+ آن سوی سرمایه داری و سوسیالیسم الوین تاقلر

+ سیر تحول مطالعات و تحقیقات ارتباطات و توسعه درایران دکتر کاظم معتمد نژاد



info.ayandeh@gmail.com
©ayandeh.com 1995