|
مفاهيم: شكاف ديجيتال چيست؟
اگر عضو یکی از شبکه‌های زیر هستید می‌توانید این مطلب را به شبکه‌ی خود ارسال کنید:
در دنيايي كه هر روز بيش از پيش، ارتباط افراد در فضاي مجازي شكل مي‌گيرد، بي‌شك امكان دسترسي به تكنولوژي براي ادامه چنين حياتي، اجتناب ناپذير خواهد بود.
به راستي در چنين شرايطي، وضعيت 62 درصد از افراد اين كره خاكي كه در طول عمر خود حتي يك بار از تلفن استفاده نكرده‌اند و يا 40 درصد از ساكنيني كه از نعمت برق محروم اند، چه خواهد شد؟
چگونه اين افراد به فضاي مجازي شكل گرفته در عصر حاضر كه تنها در اختيار تعداد محدودي از ابرقدرت هاي رسانه‌اي است، دست خواهند يافت؟ از اين واقعيت تحت عنوان " شكاف ديجيتالي"Digital Divide ياد مي شود.
اين اصطلاح طي ده سال گذشته كاربرد وسيعي براي بيان تغييرات گسترده در دسترسي به فناوري هاي اطلاعات و ارتباطات در سراسر جهان يافته است.
در دهه 1990 و قبل از ورود رسانه‌هاي ديجيتالي متفكران به وجود "شكاف آنالوگي" اشاره مي كردند و از اين اصطلاح وجود تمايز و تفاوت بر حسب توليد محتوا و دسترسي به فناوري‌هاي رسانه هاي سنتي نظير راديو، تلويزيون و تلفن را مراد مي كردند.
افزون بر نابرابري در دسترسي و مصرف، نابرابري هاي ساختاري در توليد هم وجود داشت كه هنوز هم به قوت خود باقي است. همين امر موجب شد كه رسانه هاي غربي با تسلط بر برنامه هاي خبري، تلويزيوني و فيلم ها در سطح جهان به تاخت و تاز در زمينه حفظ انحصار طلبي تكنولوژي ادامه دهند.
شكاف ديجيتالي چيز جديدي نيست، ولي اين اصطلاح به مرور زمان معنايي نمادين يافته و كار خود را در عرصه فناوري‌هاي جديد شروع كرده است. مباحثات اخير در خصوص نظم اطلاعات جديد و نا برابري ارتباطات و تكنولوژي برخاسته از اين اصطلاح يعني شكاف ديجيتالي است.
آلن كاوسان Alan Cawson استاد رسانه هاي ديجيتالي دانشگاه ساكس در مقاله خود با نام "فراتر از شكاف ديجيتالي"Beyond the Digital Divide ماهيت شكاف ديجيتالي را تشريح مي كند. او در خصوص اينكه چگونه پتانسيل اينترنت مي تواند در حوزه آموزش، اقتصاد و ارتباطات بين فرهنگي ميان نيمكره شمالي وجنوبي از قوه به فعل در آيد به بحث و بررسي مي پردازد.
تعاريف
در مورد معناي اصطلاح شكاف ديجيتالي Digital Divideو شاخص هاي آن هنوز اختلاف نظر وجود دارد. شكاف ديجيتالي اصطلاحي است كه براي بيان نا برابريهاي توزيع جهاني در زمينه دسترسي به تكنولوژي اطلاعات و ارتباطات است. به عبارت ديگر مي توان گفت، تا اندازه اي شكاف ديجيتالي نشانه اي از تهديد قدرتهاي نيرومندي است كه جهان را در قرن بيست يكم به بخش هاي نابرابر از نظر دسترسي به اطلاعات تقسيم مي كنند.
به تعبيري ديگر شكاف ديجيتالي نابرابري هاي موجود ميان كشور هاي مختلف جهان است كه از چگونگي بهره گيري آنان از تكنولوژي اطلاعات و ارتباطات در جهت توسعه اقتصادي و اجتماعي ناشي مي شود.
فناوري ديجيتال
در دنياي آنالوگ افزايش تعداد افرادي كه به گيرنده هاي راديو، تلويزيون دسترسي دارند، بيانگر رشد روزافرون مخاطب‌هاي رسانه‌هاي جمعي است و در دنياي ديجيتالي افزايش تعداد كاربران شبكه، بيانگر افزايش روزافزون ظرفيت براي ايجاد صور جديد ارتباطي و نيز ايجاد محتوا و مطالب جديد است.
دو مشخصه مهم فناوري ديجيتالي توانايي تحول و توسعه آن را افزايش مي دهند. مشخصه اول ظرفيت فوق‌العاده اينترنت است كه فضاي كافي را براي شنيدن آراء مختلف فراهم مي‌كند.
براي مثال، سايت گوگل اكنون بيش از هشت ميليارد صفحه وب دارد. پروژه تحقيقاتي در دانشگاه كاليفرنيا واقع در بركلي تخمين مي زند كه هر ساله اطلاعات جديدي معادل 37000 كتابخانه كه برابر با اندازه كتابخانه كنگره ايالات متحده است، توليد مي شود.
دومين مشخصه كاهش چشمگير موانع مالي است. اين عوامل روي هم رفته امكاني براي دموكراتيزه democratisationكردن رسانه‌ها را فراهم مي كنند و در نتيجه براي اولين بار موجب برابري نرخ مبادله بين شمال و جنوب مي‌شوند.
مفاهيم دموكراسي الكترونيكي معمولاً به تجربه هاي كه در ارتباط با سيستم‌هاي رأي‌گيري الكترونيكي يا دسترسي وسيع از طريق رسانه‌هاي الكترونيكي به دولت مربوط مي‌شود. ولي در حيطه رسانه ها ديجيتالي مفهوم دموكراسي يعني دسترسي گسترده به ابزارهاي ارتباطي كه نظارت انحصار طلبانه ي رسانه‌هاي رسمي را به چالش مي‌كشاند.
فناوري رسانه‌اي
اينترنت در تكامل فناوري رسانه‌اي تحولات كيفي بسيار ايجاد و رسانه‌هاي جمعي را در پروتكل‌هاي تکنولوژي همسان خود جذب كرده است. يعني همه آنها را از طريق كامپيوتر قابل دسترسي مي‌كند. با در نظر گرفتن ظرفيت، كامپيوتر مي‌تواند در عين حال كتاب، روزنامه، گيرنده راديو، دستگاه تلويزيون و تلفن تصويري باشد.
با وجود اين، فناوري اينترنت چيزي بيش از يك دسترسي صرف به نسخه هاي ديجيتالي فناوري رسانه‌اي است. اينترنت ابزار ارتباطي كاملاً جديدي، يعني پست الكترونيكي (ايميل)، را ايجاد كرده كه به شدت تعامل ارتباطي افراد و سازمانها را متحول كرده است. ظرفيت فناوري ديجيتالي در ايجاد رسانه هاي جديد، باعث تاثيرپذيري رسانه هاي آنالوگ از رسانه هاي ديجيتالي و تحول آن ها شده است.
آنچه از نقطه نظر استدلالي حائز اهميت است، گسترش فوق العاده جوامع اطلاعاتي خاص است که مرهون اينترنت اند. صدها و هزاران اجتماع ويژه با بكارگيري ايميل، سايت هاي خبري، وبلاگ ها شخصي و اتاق‌هاي چت تشكيل شده اند. توسعه ناهمگون اينترنت به اين معنا است كه تا كنون اين جوامع اطلاعاتي جديد در جهان صنعتي نمايانگر منافع بيشتر هستند.
آموزش اينترنتي
بكارگيري اينترنت و فناوري‌هاي وب به مثابه ابزارهاي خلاق در امر آموزش نشانگر گذر از رويكردهاي كهن به سوي رويكردهاي نو (كامپيوتري) است. رويكردهايي كه مانند ماشين آموزش عمل مي‌كنند و معلمان معتقدند كه كامپيوتر خلاقيت را از ميان مي‌برد. در صورتيكه با توجه بيشتر مي توان ديد كه كامپيوترها به مثابه ابزارهاي توليد محتوا، خلاقيت و ارتباطات با گروه‌ها امكان همكاري و تبادل اطلاعات را مي‌دهند. به همين دليل مهارت‌هاي اجتماعي و يادگيري افراد در ارتباط با آن بالا مي‌رود.
اين محتواي آموزشي است كه بايد توجه دانش آموزان را جلب كند (يعني سرگرم‌كننده باشد)، آموزش را از طريق تكرار، گسترش دهد و تقويت كند. همچنين از طريق آزمون، نمودارهاي آموزشي و ... روند آموزش را بهبود بخشد.
اين امكانات چنانچه در روند آموزش موفق باشند دانش آموزان را تشويق مي‌كنند كه به موضوعات و مطالب ارائه شده مكرر مراجعه كرده و علاقه نشان دهند. بطور كلي سازمانهاي فرهنگي و آموزشي زماني مي‌توانند ارتباط كارآمدي داشته باشند كه محتوي مطالبشان "آموزنده" و از لحاظ اطلاعات "پربار" باشند. از نظر علمي هم استفاده از تمام حواس و ارائه اطلاعات به صورت تصويري و شنيداري به منظور جلب مشاركت مخاطب، حائز اهميت است.
خلاقيت و ارتباطات براي فهم ظرفيت و توان اينترنت براي ارائه اطلاعات ضروري است، اما عمده تأكيد در بحث استفاده از اينترنت در زمينه آموزش بر يادگيري كتاب درسي الكترونيكي و تهيه اطلاعات از كتابخانه الكترونيكي است.
اقتصاد اينترنتي
در عصر صنعتي تبادل مالكيت در عرصه بازار، شرط اساسي تجارت محسوب مي شد و نقش دولت‌ها حمايت از مالكيت و بازار بود. درحاليكه زندگي در عصر الكترونيك مستلزم دسترسي به اطلاعات موجود در شبكه‌هاي ارتباطي است كه اهميتي برابر با تبادل مالكيت در عرصه بازار دارد.
همچنين در اقتصاد سنتي افراد مجبور بودند براي كسب سود در پي بازارهاي بزرگ باشند، ولي در اقتصاد اينترنتي تاجران موفق آنلاين، نظير آمازون و اي بي دريافته‌اند كه سود در ايجاد بازارهاي كوچك و خرد است.
در اين بازارها ميليون ها فروشنده در پي يافتن راهي براي جدا نمودن بخشي از درآمد حاصل از هر معامله هستند. شاخص هاي اينترنت اين امكان را فراهم مي‌كند كه ميليونها نفر در سراسر جهان به صورت ارتباطات يك به يك يا يك به چند بازارهاي كوچك با هزينه هاي اندك ايجاد كنند.
حال اگر شركتهاي رسانه‌اي ديجيتالي جهان مالكيت و كنترل امواج راديويي را تحت انحصار خود درآورند، آنگاه چه تضميني براي بقاي حق مسلم ميلياردها انساني كه براي برقراري ارتباط با يكديگر در اين كره خاكي، باقي مي‌ماند؟
گزارش اجلاس فرصت هاي كاري ديجيتالي DIGITAL OPPORTUNITY TASK (DOT) كه در مي سال 2001 پس از اجلاس سران كشورهاي صنعتي جهان در اوكيناواي ژاپن انتشار يافت به بهترين وجهي ديدگاههاي مقامات رسمي اين كشورها را در خصوص اهميت تكنولوژي اطلاعات و ارتباطات براي توسعه اقتصادي تشريح شده است. در اين گزارش آمده است كه اگر از تكنولوژي اطلاعات و ارتباطات به نحو معقول و صحيح بهره برداري شود، به نتايج اميدواركننده‌اي مي‌توان دست يافت.
تكنولوژي اطلاعات و ارتباطات فرصتهاي فراواني را براي محدود ساختن نابرابريهاي اقتصادي، اجتماعي و نيز حمايت از ايجاد ثروتهاي منطقه‌اي فراهم مي‌كند. البته بايد گفت كه تكنولوژي ارتباطات و اطلاعات نمي‌تواند به‌عنوان يگانه داروي شفابخش تمامي مسائل و مشكلات مربوط به توسعه مطرح شود. ولي به هرحال درصد قابل توجهي از مشكلات و مسائل مربوط به ارتباطات و تبادل اطلاعات را رفع مي كند.
پيامدهاي شكاف ديجيتال
چنانچه شبكه هاي اينترنت در آينده به كانون جهاني داد ستد مبدل گردد، در آن صورت چه سرنوشتي در انتظار ميليونها نفري كه اتصال به اينترنت براي آنها امكان پذير نيست، خواهد بود. شايد هرگز نتوان براي اين سوال، پاسخي بدست آورد.
سرعت پيشرفت فناوري نشان مي دهد كه جهان به دو بخش مجزا تقسيم خواهد شد. بسياري از كشورها به عقب ماندگي روز افزون گرفتار مي شوند و كشورهاي صاحب تكنولوژي هم روز به روز پيشرفت خواهند كرد و به همين ترتيب بهره كشي از كشورهاي توسعه نيافته افزايش خواهد يافت.
بروز شكاف ديجيتالي تاثيرات زيادي در تجارت الكترونيك، اقتصاد و آموزش خواهد داشت. حاصل اين امر عقب افتادگي در علوم و فناوري كشورهاي در حال توسعه خواهد بود. عميق تر شدن اين شكاف به معناي فاصله گرفتن اقتصادي، سياسي، اجتماعي و فرهنگي كشورها كه نتيجه آن تحميل كالا ها و توليدات فرهنگي صاحبان تكنولوژي براي سست كردن باورها، سنت ها و فرهنگ ها ي كشورهاي در حال توسعه كه پيامدش نوعي استثمار فرهنگي، بحران بي هويتي نسل جوان، ياس و افسردگي در سطح جوامع خواهد شد.
جوامعي كه متحمل بروز ناهنجاريها ي اجتماعي روز افزون از قبيل بزهكاري، دزدي، ميل به اعتياد، افزايش طلاق و سست شدن بنيانهاي خانوادگي و... خواهد شد. اين مسئله مهمتر از ناهمگوني جوامع مختلف بشري در دستيابي به تكنولوژي است، لذا لازم است كه نسبت به تكنولوژي فناوري اطلاعات به عنوان امري لازم و ضروري نگاه كرد.
راهكارهاي برطرف كردن شكاف ديجيتال
شكاف ديجيتالي يك مسئله پيچيده است كه بصورت هاي مختلفي در كشورها بروز مي كند و باعث چالش هاي عملياتي و سياسي در آن كشور مي شود. علاوه بر اين روشن است راه حلهايي كه در كشورهاي پيشرفته كاربرد دارند نمي توانند در كشورهاي در حال توسعه كاربرد داشته باشند. راه حلها بايد بر اساس درك و فهم شرايط و نيازهاي آن كشور ارائه شوند.
مهمترين مسائل در پركردن شكاف ديجيتالي توجه به سواد و بالا بردن سطح علمي افراد، توزيع صحيح دسترسي به اينترنت، ايجاد شرايطي براي دسترسي همه مردم به تكنولوژي و فناوري، توضيح و تشريح ضرورت استفاده از تكنولوژي اينترنت در عرصه تجارت، برنامه ريزي مناسب و مدون براي تجهيز مدارس به شبكه هاي اينترنتي و... است.
زيرا در حال حاضر نيمي از افراد جامعه كشورهاي آفريقايي، عربي و خاور ميانه، سواد خواندن و نوشتن ندارند و از امكان تحصيل محروم هستند. نمي توان پيش بيني كرد كه تا چه اندازه در عصر ارتباطات و اطلاعات اين جوامع متضرر خواهند شد. ولي مي توان تصور كرد در حاليكه جامعه اطلاعاتي در حال تغيير دادن شيوه هاي اقتصاد جهاني است، كشورهاي در حال توسعه چه سرنوشتي پيدا خواهند كرد.
وسيع ترين پژوهش جهت سنجش شكاف ديجيتالي توسط شبكه اوربيكام Orbicom يونسكو انجام شده است. اين پژوهش از تعريف شكاف ديجيتالي گرفته تا دستاوردهاي آموزشي و نيز استفاده از فناوري را مورد بررسي قرار داده است. مفهوم "دولت اطلاعاتي" Infostate در اين پژوهش به مجموعه‌اي از شبكه‌هاي اطلاعاتي، آموزش و مهارت‌ها مورد استفاده قرار گرفته است. ويا به منظوراستفاده منسجم و فشرده از فناوري‌هاي اطلاعات و ارتباطات در نظر گرفته شده است.
اعداد و ارقام بدست آمده آشكارا نشان‌دهنده اين واقعيت است كه ميزان دسترسي به اينترنت و همچنين تعداد خبرگان علوم كامپيوتري دركشورهاي جهان متفاوت يا به عبارتي نا برابر است.
فعالان و انديشمندان دانشگاهي‌كه‌در زمينه ازميان بردن شكاف ديجيتالي فعال هستند، ادعاهاي مشابهي دارند كه با زباني غير رسمي آن را بيان مي‌كنند.
موسسه آنلاين اسکولز در سال1996 توسط گروهي از دست اندرکاران تکنولوژي پيشرفته تاسيس شد. اين موسسه اساساٌ به منظور نصب اينترنت در مدارس مناطق محروم آمريکا تاسيس و آغاز به كار كرده است. رئيس موسسه آنلاين اسكولزSchools Online ميگويد: "استفاده از شبكه جهاني اينترنت سبب مي‌شود اطلاعات و ارتباطات لازم با ديگر جوامع بشري و مردم دنيا برقرارشود. اين شبكه به‌نوبه ي خود ابزار قدرتمندي است كه با استفاده از آن، مي توان دربرابر بسياري از بحرانها مقاومت كرد. درحال حاضر شبكه مذكور از موقعيت بي‌نظيري برخوردار است."
او مي افزايد: " بسيار ساده‌لوحانه و غيرمنطقي است كه استدلال كنيم استفاده از تكنولوژي اطلاعات و ارتباطات مي‌تواند منجر به حل تمامي مشكلات جوامع شود. يا صرفاً وجود تعداد زيادي كامپيوتر و اتصال به اينترنت‌كليه‌ي مشكلات را بر طرف نمي كند. چراكه مشكلاتي همچون‌گرسنگي، جنگ، تخريب محيط زيست و ايدز باالقوه وجود دارند."
موافقان و مخالفان
مايك برادي Mike Brady در كتاب خود با نام " عصر تجارت الكترونيكي" كه در اوت سال2000 انتشار يافت مي‌نويسد:
"شكاف ديجيتالي بحران به‌شمار نمي‌رود. چرا كه بحرانهاي واقعي‌جهان، گرسنگي، جنگها، ايدز و تخريب محيط زيست هستند. هرگاه اينترنت بتواند از عهده حل مشكلات فوق برآيد،آنگاه ضروري خواهد بود كه هر فرد يك كامپيوتر در اختيار داشته باشد. همچنين بايد در نظر داشت تكنولوژي با سرعت مناسبي در حال پيشرفت است.تعداد افرادي كه درگير بحث شكاف ديجيتالي هستند كم است، اين امرگوياي آن است كه گرسنگي، جنگ و ايدز موضوعاتي به مراتب مهمتر از دسترسي عموم مردم به اينترنت هستند."
كارلسون بنيانگذار شركت ورلدلينكس- براين باور است كه كمك به كودكي كه به واسطه ابتلا به بيماري ايدز درحال احتضار است به‌وضوح از توانمند ساختن كودكان در استفاده از كامپيوتر مهمتر است. همچنين معتقد است كه تدارك براي دسترسي به آموزش و پرورش و ارتباطات به منظور دست يافتن به منابع اطلاعاتي مي‌تواند در برطرف‌ساختن موانع ناشي از جنگ، گرسنگي و مبارزه با بيماري ايدز كارگشا باشد.
اين شيوه مي‌تواند به‌عنوان بخشي از راه حل مبارزه با مشكلات توسعه‌اي به‌شمار آيد، نه همه آن. برخي در خصوص شكاف ديجيتالي استدلال مي كنند كه اين شكاف باعث شده است كه اغلب كشورهاي جهان در دام عقب ماندگي دائمي گرفتار شوند.
برخي ديگر فناوري ديجيتالي را به عنوان عامل بالقوه اي براي نجات مردم عقب مانده جهان مي دانند. اين دسته خوشبينانه استدلال مي كنند شيوه اقتصادي جهان به گونه اي دگرگون شده كه به ايجاد فرصتهاي جديد براي توليد ثروت منجر شده است و براي بهره برداري از يك چنين فرصتهايي، چاره اي جز استفاده از فناوري ديجيتالي (شبكه جهاني اينترنت) وجود ندارد.
تعدادي از ناظران معتقدند درجهان امروزي، تكنولوژي اطلاعات مسئله‌اي چندان مهم و ضروري محسوب نمي‌شود.
راب اكلمن Rob Ekelman از گروه اينتل INTELميگويد: "كاهش شكاف ديجيتالي مي‌تواند براي صنعت تكنولوژي سودآور باشد. اينتل در كانون چنين صنعتي قرار دارد اما محاسبات بازرگاني نبايد ما را از تصميماتمان دور سازد. بايد قادر باشيم برنامه‌هاي خود را در حوزه‌هايي نظير آموزش و پرورش تداوم بخشيم. ما به‌دنبال آن هستيم كه در چه مواردي مي‌توانيم كارها را به نحو احسن انجام دهيم تا استعدادها و منابع بالقوه خود را متوجه آنها سازيم.
تعدادي از منتقدان ادعا مي‌كنند اجراي چنين پروژه‌هايي پيامدهاي ناگواري به‌دنبال خواهد داشت. آنها معتقدند استفاده از كامپيوتر نمي‌تواند فاصله زياد ميان كشورهاي فقير و غني را برطرف سازد مگر آنكه دسترسي كشورهاي در حال توسعه به اينترنت و افزايش توان مالي آنان به ميزان زيادي باعث بهبود زيرساختهاي ارتباطي شود.
كاترين بلانچ Katrin Belanch سخنگوي ويوند يونيورسال(VIVEND UNIVERSAL) كه يكي از اعضاي گروه ويژه مجمع اقتصاد جهاني است، ميگويد: "شركت ويوند يونيورسال متعهد شده است تا به روند برطرف نمودن شكاف ديجيتالي كمك كند. اگرچه اين امر بستگي به نظر شخصي رئيس و مدير ارشد اجرايي شركت دارد و مسئوليت جمعي تلقي شده كه براساس مشاركت در امر توسعه كشورهاي فقير برنامه ريزي شده است."
فعاليت ها
دسترسي ميليونها نفر از ساكنان اين كره خاكي به اينترنت، به طرق مختلف مي تواند موجب ارتقاء سطح زندگي آنان شود. اما به نظر مي رسد تحقق اين امر كاري بس دشوار و طاقت فرسا باشد. با اين همه تعداد افرادي كه پذيراي اين فعاليت ها هستند، روز به روز در حال افزايش است.
سام کارلسون Sam Carlson اقتصاددان، مدير و بنيانگذار موسسه ورلد لينكس World Links در واشنگتن است. فعاليتهاي اين موسسه در زمينه از بين بردن شکاف ديجيتالي است. کارلسون با بازديد از مدارس منطقه واشنگتن دي سي در تابستان 1996 مشاهده كرد، تکنولوژي دگرگوني وسيعي در روشهاي يادگيري کودکان بوجود آورده است.
او بر اساس مشاهدات خود مي گويد:" كاملا روشن است که اگر بانک جهاني تمام فعاليت خود را بر آموزشهاي پايه اي ساكنين کشورهاي فقير و آفريقايي متمرکز سازد، 25 سال طول خواهد كشيد تا تمامي اين افراد از دوره آموزش ابتدايي همگاني برخوردار شوند. در صورت تحقق اين امر نيز تمامي مشکلات آنان حل نخواهد شد. ورلد لينکس در سال 1999 با مشارکت شرکتها و ديگرسازمانهاي غيرانتفاعي کوششهاي خود را براي ارتقا سطح آموزش کشورهاي درحال توسعه شروع كرد."
هدف اساسي اين موسسه آموزش معلمان و دانش آموزان کشورهاي در حال توسعه براي استفاده از تکنولوژي اطلاعات و ارتباطات به منظور ارتقا روشهاي آموزش و يادگيري است.
درتضاد با راهبرد جامع و کاملي که ازسوي موسسه ورلدلينکس اتخاذ شده، موسسه آنلاين اسکولز Schools Online درکاليفرنيا حداکثر تلاش خود را به مسئله اتصال به اينترنت متمرکز كرده است.
اين موسسه در سال1996 توسط گروهي از دست اندرکاران تکنولوژي پيشرفته تاسيس شد. آنلاين اسکولز اساساٌ به منظور نصب و راه اندازي اينترنت در مدارس مناطق محروم آمريکا تاسيس و آغاز به كار كرد. اساسي‌ترين سياستي كه آنلاين اسكولز مسئوليت اجراي آن را در مدارس بر‌عهده دارد، ايجاد مركز يادگيري اينترنتي The Internet Learning Center است.
اين موسسه براي تداوم فعاليت مراكز اينترنتي، معلمان محلي را آموزش داده و از مقامات منطقه‌اي دعوت مي‌كند تا براي اطمينان يافتن از اتصال به اينترنت از اينگونه اماكن بازديد به‌عمل آورند. موسسه فوق تا اواخر سال2001، حدود 19 پروژه آموزش اينترنت را در كشورهاي در حال توسعه، آمريكا، اسپانيا، فلسطين و ژاپن راه‌اندازي كرده است.
هدف نهايي از اجراي برنامه هاي فوق اين است که مقامات محلي يا از محل اعتبارات دولتي و يا بواسطه جلب حمايت مالي وام دهندگان بين المللي در جهت گسترش اينگونه پروژه ها درسطح کشور ترغيب شوند.
برنامه هاي ديگري كه در اين خصوص ارائه شده مربوط به موسسه WORLD COMPUTER EXCHANGE در ايالت ماساچوست ايالات متحده آمريكا است. تيموتي اندرسون Temotei Anderson رئيس و بنيانگذار اين موسسه ميگويد: "شما هركجا بخواهيد مي‌توانيد اين برنامه را آغاز كنيد. باني اجراي آن ما هستيم و مي‌گوئيم شما مي توانيد با قيمت بسيار ارزان تجهيزات كامپيوتري را خريداري كرده و به اينترنت متصل شويد. تنها اجراي بخش كوچكي از كار را به‌عهده ما است. موسسه ما كاملا به مسئله كودكان توجه دارد."
جوانان بي بضاعت نيز بايد قادر به استفاده از اينترنت باشند.كامپيوترهايي‌كه توسط موسسه ورلد كامپيوتر اكسچنج World Computer Exchange به كشورهاي درحال توسعه ارسال مي شود ازسوي شركتهاي بازرگاني اهدا شده‌اند. كامپيوترهاي‌ارسالي دست دوم و در عين حال مفيد و كارا هستند. دستگاههاي مذكور توسط اندرسون و كاركنان داوطلب وي مجدداً تعمير و بازسازي مي‌شوند.
آنها تا اواسط نوامبر 2001 با 869 مدرسه در24 كشور جهان در اين خصوص همكاري‌كرده اند. همچنين اين موسسه كانتينرهاي بزرگي كه حاوي 380دستگاه كامپيوتر، مانيتور، ماوس وتجهيزات گوناگون شبكه‌هاي كامپيوتري را براي استفاده گروهي از مددكاران اجتماعي به مناطق روستايي نپال، براي برنامه‌هاي توسعه پايدار سازمان ملل در كامرون، براي گروه بين‌المللي كمك‌رساني در نيجريه و آنگولا و نيز پروژه انجمن كامپيوتر براي مدارس در شهر گواي هندوستان ارسال كرده است.
موسسه برجيس BRIDGES يك سازمان بين‌المللي غيردولتي است كه به ارزيابي ابتكارات و سياستهاي مبارزه با شكاف ديجيتالي پرداخته و درگزارشي مسئله دسترسي به اينترنت‌را مطرح مي كند كه اين امر خود فراتر از دسترسي فيزيكي به اينترنت است. دسترسي واقعي به اينترنت اين امكان را براي مردم فراهم مي‌كند كه با استفاده از تكنولوژي به نحو موثري سطح زندگي خويش را ارتقاء دهند.
هزينه‌هاي اجراي پروژه ها از يك طرح دومنظوره تامين مي شود. بدين‌گونه كه درتعدادي از مدارس تحت پوشش يك پروژه، طي ساعات كلاسهاي درسي، استفاده از كامپيوتر تنها به دانش‌آموزان اختصاص داشته و پس از پايان كلاس استفاده از سيستم ها وخدمات اينترنتي مدرسه براي عموم با پرداخت مبلغ معيني امكان پذير است.
در واقع با استفاده از درآمدي كه از طريق روند تجاري فوق به‌دست مي‌آيد، مي‌توان هزينه‌هاي جاري اتصال به اينترنت را پرداخت كرد. اين چنين روشهايي به نفوذ اينترنت در اقشار مختلف مردم و توسعه محلي آن منجر مي شود. هدف از اجراي چنين پروژه هايي كمك به مردم ضعيف است. مطمعنآ دسترسي به كامپيوتر موجب تحول و دگرگوني در مناطق روستايي خواهد شد.
نبايد انتظار داشت تمام مشكلات منوط به شكاف ديجيتالي كشورهاي در حال توسعه صرفاً با استقرار تعدادي كامپيوتر در منازل و مدارس اين قبيل كشورها برطرف گردد. اين مسئله را مي توان از طريق تاكيد بر ضرورت آموزش و پرورش و آموزشهاي فني و حرفه‌اي به كشورهاي در حال توسعه حل كرد.
تمامي افراد فعال و موسسه ها و مراكز ياد شده براي پيشبرد اهداف خود كه بر عدالت و انصاف در زمينه برنامه هاي جهاني گسترش قدرت استفاده از اينترنت و فناوري ديجيتالي براي تمامي مردم دنيا است، از هيچگونه كمك مالي و حمايت معنوي دريغ نكرده اند. در اكثر موارد اقدامات انجام شده هيچگونه سود مادي هم براي آنان نداشته و آنها صرفا به تحقق اهداف خود مي انديشند.
مطلب‌های دیگر از همین نویسنده در سایت آینده‌نگری:
|
بنیاد آینده‌نگری ایران |
|
يكشنبه ۹ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۲۸ آوریل ۲۰۲۴
دانش نو
|
|
Twitter
Google
Yahoo
Delicious
بالاترین
دنباله
نسخه‌ی چاپی
ارسال اين مطلب به دوستان