نیاز به جنبشی مثل نهضت سوادآموزی که در سراسر کشور تا ریشهکنی بیسوادی ادامه دارد، برای فراگیر کردن و بهرهمندی از فنآوری اطلاعات در کشور کاملا احساس میشود. برخی کارشناسان بهترین راه نفوذ فنآوری اطلاعات بین عموم مردم را تشویق و قرار دادن مزایای قابل لمس استفاده از این فنآوری عنوان میکنند و معتقدند به عنوان مثال انجام پرداخت الکترونیکی و اینترنتی از سوی شهروندان، هزینههای کمتری را برای دولت خواهد داشت و اگر فردی داوطلبانه عنوان میکند که برای او به طور نمونه قبض برق و آب صادر نشود و هزینهها را اینترنتی پرداخت میکند، هزینه چاپ و صدور و توزیع برگه قبض محاسبه شده و از هزینه پرداختی مشترک کم شود؛ این عامل تشویقی کوچک با ایجاد با روانی مثبت مردم را به پرداختهای غیرحضوری ترغیب خواهد کرد.
الزام در پرداخت قبوض به صورت غیرحضوری و دریافت کارمزد از مشترک به دلیل پرداختهای حضوری میتواند مردم را به انجام امور روزانه از راههای الکترونیکی مجبور کند اما به عقیده خسرو سلجوقی - کارشناس فنآوری اطلاعات - تجربه ثابت کرد تنها تشویق راهگشای برخی مسائل نیست زیرا در مواردی که فرهنگ استفاده مبنی بر پرداختهای حضوری در خرید یا امور بانکی است اجبار در کنار تشویق میتواند راهگشا باشد.
وی با تاکید بر اینکه با زیرساختهای موجود هم میتوان فنآوری اطلاعات را بین عموم مردم توسعه داد، افزود: در این باره دولت نقش اصلی را ایفا میکند زیرا میتواند با اخذ سیاستهای کلان این حوزه و اعلام آن به طور همگانی مردم را از سرویسهایی که ارائه میشود آگاه و آنها را برای استفاده تشویق کند.
به گفته او قوانین موجود در حوزه IT کافی است و میتواند مشکلاتی که پیش میآید را پوشش دهد اما عاملی که نیازمند آن هستیم، همت مسوولان کشور برای ورود به حوزه گسترش طرحهای IT است که تاکنون شعارهای زیادی در این باره داده شده و اکنون وقت عمل کردن است.
*اجبار آموزش کاربری رایانه
شاید تشویق مردم را به طور اختیاری به سمت استفاده از فنآوری اطلاعات سوق دهد اما آموزش کاربری رایانه در حوزه آموزشی هم باید برای کسانی که در سن یادگیری هستند، اجباری شود و این میتواند از سنین پایین در دبستانها آغاز شود.
محمد عشقی ـ استاد دانشگاه - در این باره معتقد است: توسعه فنآوری اطلاعات و نفوذ هرچه بیشتر آن در بین عموم مردم در دو بخش دولتی و مردمی قابل بررسی است.
به گفته او برای آگاهی مردم از فواید استفاده از فنآوری اطلاعات برای انجام امور باید اطلاعرسانی صورت بگیرد که این امر در حال حاضر کم است. البته تشویق مردم با ارائه راهکارهای تشویقی در روشهای مختلف آگاهیرسانی میتواند میزان تاثیرپذیری آنان برای بهرهگیری از خدمات الکترونیکی IT محور را افزایش دهد.
عشقی تصریح کرد: دولت باید برای رسیدن به آموزش کاربری رایانه در سطح کور و نه فقط شهری بزرگ در ایجاد زیرساختهای لازم نقش داشته باشد اما در حال حاضر حتی در برخی از نقاط تهران بهعنوان پایتخت دسترسی به اینترنت پرسرعت وجود ندارد، دولت باید با ایجاد زیرساخت و مبارزه با نبود اطلاعات در حوزه IT به نفوذ فنآوری اطلاعات در بین تمامی اقشار جامعه کمک کند.
به عقیده برخی کارشناسان مهمترین عاملی که جهان را به سمت استفاده از فنآوری اطلاعات میبرد، احتیاج به آن است؛ با استفاده از فنآوری اطلاعات میتوان در موارد بسیار صرفهجویی و حتی ارزآوری کرد اما با توجه به این که ایران از منابع غنی نفت برخوردار است و اقتصاد کشور بر پایه درآمدهای نفتی استوار است نیاز به فنآوری اطلاعات احساس نمیشود.
اما در شرایطی که میتوان با استفاده از فنآوری اطلاعات کارها را در زمان کمتر و با هزینهای بسیار نازلتر به انجام رساند به نظر میرسد در کشور ما برای انجام امور به صورت الکترونیکی، به جای حضور در ادارات و شرکتهای مختلف که منجر به هزینههایی در حوزه سوخت میشود، ارزش بسیاری قائل نیستند.
مشاهده میشود که موارد متفاوتی چون انرژی، نان و شیر و غیره یارانه دریافت میکنند اما این امکان برای فنآوری اطلاعات وجود ندارد و به گفته کارشناسان شاید چون احساس نیازی به وجود نیامده و دیده نشده، این کمک مالی از سوی دولت نیز به این حوزه تخصیص نیافته است.
اما به نظر میرسد دولت میتواند این کمک مالی را به صورت ایجاد کلاسهای آموزشی به این حوزه تزریق کند که لازمه آن سیاستگذاری کلان و استراتژی در سطح کشور است. نیاز به جنبشی مثل نهضت سوادآموزی که در سراسر کشور تا ریشهکنی بیسوادی ادامه دارد، در حوزه فنآوری اطلاعات برای فراگیر کردن بهرهمندی از این فنآوری کاملا احساس میشود.