ارتباطات بشری تحت تأثیر پدیده های محیط اطراف شکل می گیرد وابزار وامکانات ،نحوه ی تعاملات افراد را رقم می زنند.درجهان گذشته وقبل از عصر صنعتی شدن ،ابزار وآلات ارتباطی بیشتر از نوع سمعی وبصری وگفتگوی نزدیک بوده اند وبه تبع آن تبادل افکار واطلاعات باسرعت بسیار محدودانجام می شده است ،اما درجهان معاصر ،علی الخصوص پس از پیدایش کامپیوتر ،اینترنت وصنایع ماهواره ای ،مخابراتی والکترونیک ،نحوه ی ارتباطات بشری به شدت رشد یافته است وبه تناسب آن ،روابط عمومی وارتباطات نیز بایستی همپای این تحولات ،نقش آفرینی کند .
چگونگی پیدایش دنیای مجازی -شهر مجازی :
از جمله مفاهیمی که متأثر از ابزار وآلات ارتباطی نوین ومنشأ تحولاتی شگرف درزندگی بشری محسوب می شود ،پدیده ای به نام «شهر مجازی »است که از اواخر قرن بیستم ودرادامه موج سوم «الوین تافلر»باعث بروز دگرگونی های بنیادین درحوزه ی ارتباطات شده است .شهر مجازی با این که هنوز ابهاماتی را دراذهان ایجاد کرده است وتعریف مشخصی از آن وجودندارد ،اما باید پذیرفت که نقش بسیار مهمی را در رهایی بشر از معضلات اجتماعی ایفا می کند وبه رفاه جوامع انسانی کمک قابل ملاحظه ای می نماید .
برای آشنایی با «شهر مجازی» بد نیست قدری درمورد آن توضیح دهیم تا درک درستی از آن پدید آید .
تعریف شهر مجازی:
شهر مجازی و شاید با كمی اغماض بتوان گفت شهر الكترونیك شهری است كه امكان دسترسی شهروندان به پایگاه های داده و خدمات دولتی و بخش خصوصی را به صورت 24 ساعته و هفت روز هفته فراهم می آورد . شهر الكترونیكی بخش وسیعی از خدمات خود را از طریق وب ارائه می می كند و زمینه لازم را برای ارائه خدمات با كیفیت بالا ، سریع و كم هزینه از طریق مجازی و صرف نظر از محدودیت های مكانی و زمانی فراهم می سازد ( الیداوی و قپانچی ، 1386: 83 ) .
مفهوم واژه مجازی در شهر مجازی :
دكتر سعيدرضا عاملي، استاد علوم ارتباطات دانشگاه تهران درمیزگردمورخه ۴/۱۱/۱۳۸۵با عنوان « شهر مجازي، بررسي و ارزيابي شاخص‌هاي فناوري» تعریف و كاربرد لغوي واژه «مجاز» را براي ورود به بحث ضروري می داند ودرادامه بحث ابتدا تعریف واژه مجاز وسپس تعریف شهر مجازی را به شرح زیر ارائه می دهد :
تعريف و كاربرد واژه «مجاز»:
كاربرد واژه «مجازي» يا «مجاز» را بايد از هم تفكيك كرد. 6 تعريف در پي مي‌آيد كه نشان مي‌دهد اين واژه داراي چه بار معنايي است:
1. گاهي امر مجازي را در مسائل اعتباري و در مقابل امر حقيقي به كار مي‌بريم.
2. امر مجازي گاه به عنوان يك امر وهمي و خيالي فرض مي‌شود.
3. مجاز گاه در مقابل واقعيت محسوس يا ؟؟؟؟ استفاده مي‌شود.
4. گاهي مجاز به عنوان امر ذهني در مقابل امر عيني به كار مي‌رود.
5. در ادبيات، استفادة لغت در خارج از معناي اوليه آن را نيز مجازي گويند.
6. مجاز را به اثر يك ذات هم مي‌گويند. براي مثال كساني كه در صنعت مجازي‌سازي كار مي‌كنند، مدعي حذف فاصلة فضاي مجازي با واقعيت هستند. بدين رو ما در اينجا(شهر مجازی )با اثر ذات در فضاي مجاز روبه‌رو هستيم و نه با خود ذات.
تعريف شهر مجازي از نظر دکتر عاملی :
جهان مجازي در واقع تلاشي است براي بازنمايي واقعي جهان واقعي. جهان مجازي، اثر جهان واقعي است. وقتي مي گوئيم شهر مجازي و فضاي مجازي با محتواي جديد به اثر ذات، و با مجاز واقعيت و پيامدهايي روبه‌رو هستيم كه در اين فضاست.
انواع «شهر مجازی» از نظر صاحبنظران علوم ارتباطات :
الف) «مارتین دوج» وهمکاران درمقاله «شهرهای مجازی درشبکه اینترنت »،شهرهای مجازی را به ۴گروه تقسیم کرده اند :
۱-شهر مجازی فهرستی (Web listing):
-صرفاْ شامل برخی راهنماها واطلاعات اغلب با هدف تبلیغاتی به خصوص درزمینه گردشگری هستند .
۲-شهر مجازی مسطح (Flat):
دراین گونه شهرها ،از نقشه های سطح شهرها وساختمان ها برای ارائه اطلاعات به کاربران استفاده می شود .علاوه بر ارائه اطلاعات شهری ،برخی خدمات شهری به صورت آنلاین برای شهروندان قابل دسترس است .
۳-شهر مجازی سه بعدی (3d):
دراین شهر ها با استفاده از تکنولوژی ها ی فضای شهری ساخته می شود که به فضای واقعی نزدیک است .این گونه شهر ها کاربرد گسترده تری دارند وبرای اهداف متفاوتی از سرگرمی گرفته تا مسائل علمی وتحقیقاتی به کار گرفته می شود .خصوصاً درصنعت گردشگری وتوریسم .
۴-شهر مجازی واقعی (True):
این شهرها به شکل نزدیک به واقعیت تری دردنیای مجازی بازنمایی شده اند .دراین شهر ها نسبتاًهمه جنبه های زندگی واقعی پوشش داده می شوند .
ب):دكتر سعيدرضا عاملي، عضو هيأت علمي دانشكده ارتباطات و رئيس مؤسسه مطالعات امريكاي شمالي و اروپاي دانشگاه تهران، ۷نوع شهر مجازی را براساس محتوای آنها معرفی می کند :
۱-شهرهای مجازی تاریخی :تلاشی برای نزدیک ترکردن تاریخ شهرومتراکم کردن اطلاعات موازی تاریخی است.
۲-شهرهای مجازی ماهواره ای: -باسیستم نقشه گوگل طراحی شده اند وتلاش می کند حوزه تعامل شهروندان را بیشتر کند.
۳-شهرهای مجازی داده ای:امکان داده ای کردن کلیه اطلاعات جغرافیایی را فراهم می کند .
۴-شهرهای مجازی کارگاهی :با آزمون وخطا ساخته می شوند وکاربران درآن ها می توانند شهردار باشند .
۵-شهرهای مجازی توریستی :ارائه خدمات به گردشگران وصنعت توریسم
۶-شهرهای مجازی خدمات شهری: این گونه شهر ها ،مدل کامل شهر مجازی به حساب می آیند.درشهر مجازي خدمات شهري به مدد پايگاههاي اينترنتي ،بخشي از خدمات شهري نظيرپرداخت عوارض وقبوض مصرفي ،درخواست براي دريافت ارائه خدمات شهري وپيگيري امور اداري وخدماتي،دريافت ،پرداخت وانتقال وجوه نقد وخدماتي از اين قبيل براي شهروندان به صورت« آنلاین» قابل دسترس است وهمين امر كمك بسيار مهمي به كاهش رفت وآمدهاي غيرضروري،صرفه جويي دروقت وانرژي ،كاهش آلودگي هوا به حساب مي آيد ومي تواند درتأمين آرامش خاطر شهروندان مؤثر باشد.
۷-شهرهای مجازی انتخاب دوم :درشهرهای مجازی انتخاب دوم ،زندگی متفاوتی با زندگی واقعی محقق می شود .
شگفتی ها واحتیاط های لازم در«دنیای مجازی» :
گزیدن مشخصات دلخواه ،به جای دیگران زندگی کردن ،بانامها وعناوین گوناگون درمیان افراد مختلف رفت وآمد داشتن ،چت کردن ،سربه سر دیگران گذاشتن ،هک کردن وبدون ردپا بودن ،ممکن است برای برخی افراد لذت بخش شده باشد وحتی بیشتر وقت آنها را به خود اختصاص دهد ونوعی وابستگی شدید نیز ایجاد کند،اما آیا باخود اندیشیده ایم که اگر دراین شرائط جرمی اتفاق بیفتد ،مسئولیت آن باکیست وبایدبه سراغ چه کسی رفت ؟؟؟!!! وضررهای غیرقابل جبران ناشی از آن را چگونه باید پرداخت؟؟؟!!!
این لذت ها ممکن است سرگرم کننده باشند وبتوانند عقده گشایی کنند ،احساس رضایت خاطر موقت بیاورند ودنیا را علی الظاهر ودرمدت کوتاهی به کام شخص شیرین سازند،به گونه ای که فرد به خود افتخار نموده وناکامی هایش هرچند برای مدتی کوتاه پوشانده شود ،اما واقعیت این است دردنیای مجازی ونحوه تعاملات آن باید با نهایت دقت وتأمل را مبذول داشت وتدابیر شدید امنیتی را لحاظ نمود ،زیرا ،همانگونه که من وشما می توانیم برروی برخی نقائص خود ویا کارهایمان پرده بیفکنیم ،طرف مقابل ما چه بسا ناجوانمردانه درپس نقابی مخفی شده باشد ونه به قصد شوخی وسرگرمی ،بلکه با قصد ونیت سوءطراحی شده ی خود ،درصدد به دام انداختن ماو درکمین جان ،مال وآبروی ما باشد وچنان با الفاظ وکنایه ها خود را امین جلوه دهد که عنان اختیار از کف برود ودرگفتگو ،دوستی ،تجارت ،اموراداری ومالی چنان ضرباتی را به فرد ،گروه ،سازمان و ادارات واردنماید که هرگز قابل جبران نباشد .
بنابراین، هرفردی درزندگی شخصی خود ویا یک کارشناس روابط عمومی دربرقراری تعامل با دیگران دردنیای مجازی باید به گونه ای عمل نماید که کلیه جوانب اطلاعاتی وامنیتی را رعایت کند وهرگز با خیال پردازی،تعریف،تمجید،مظلوم نمایی ها وعده های توخالی وبدون پشتوانه طرف مقابل، فریفته نشود وشرط احتیاط ودور اندیشی را از دست ندهد ،تا ضرری متوجه فرد ،گروه ویاسازمان نگردد.
منابع :
۱-مقاله محمد رضا گرامی-http://ictword.blog sky.com/
۵-فضای مجازی و كلان شهر های ایرانی ( مقاله 700كلمه ای ) 20 اسفند 1387،نویسنده: حسینی | طبقه بندی:فضای مجازی و كلان شهر های ایرانی، http://www.cybercity.hoseini.mihanblog.com
Twitter
Google
Yahoo
Delicious
بالاترین
دنباله
نسخه‌ی چاپی
ارسال اين مطلب به دوستان