مترجم: مهريار ميرنيا
برگرفته از: Care' / Medicine 2.0 Congress
ارزيابي و مرور داده هاي جمع آوري شده از مراكز تحقيقات سلامت كه در ژورنال هاي پزشكي مختلف منتشر شده و همچنين گزارش هاي سالانه پايگاه هاي منطقه اي و كشوري بهداشت جهاني در بخش تامين سلامت و كنترل و پيشگيري از بيماري ها، از اوضاع نامناسب حوزه تندرستي خبر مي دهد؛ آماري كه بر وضعيت اورژانسي و اضطراري در ارتباط با پيشگيري و مديريت بيماري هاي مزمن دلالت مي كند. بررسي وضعيت بهداشت و سلامت در كشورهاي مختلف طي سال هاي اخير نشان داده كه درصد قابل توجهي از مردم دست كم يك عارضه پزشكي مزمن شامل يكي از انواع ديابت ها، فشار خون، سرطان و نارسايي قلبي دارند. در اين ميان درصد افرادي كه از بيش از 3 بيماري مزمن در زمان واحد رنج مي برند، به مراتب چشمگيرتر است. مرض چاقي كه در بروز بسياري از عارضه هاي مزمن ازجمله ديابت ها نقش قابل توجهي دارد طي دهه گذشته حدود 90 درصد افزايش يافته است.
البته حوزه پزشكي و تامين سلامت در كنار آمار مايوس كننده تندرستي در چند سال اخير، شاهد ورود لشكر تازه نفسي از دانش و فناورهايي نوين پزشكي و شيوه هاي مدرن درمان نيز بوده است. مجموعه اي از مهم ترين دستاوردهاي دانش پزشكي نظير نانو داروهاي ضدسرطان، ليزرهاي ويروس كش، ميكروداروهاي ضدانسداد شريان، نانو ايمپلنت هاي مغناطيسي، ربات هاي شناور در جريان خون و ريزناقل هاي دارويي ابداع شده اند كه افق روشني را براي دوران درمان هدفمند نشان مي دهند و راه و رسم پزشكي آينده را تا حدودي ترسيم مي كنند، اما وقتي وضعيت نابسامان و لجام گسيخته بيماري هاي مزمن را در كنار دستاوردهاي فناورانه و جديد پزشكي و درماني مقايسه مي كنيم، خيلي زود متوجه مي شويم كه يك جاي كار لنگ مي زند. در عين حالي كه فناوري عصر ديجيتال و امكانات شبكه مجازي و كاربردهاي متنوع و جذاب فناوري هاي همراه هر روز رابطه پررنگ تري با كسب و كار و زندگي روزانه مردم پيدا مي كند، اما در بخش تامين سلامت شاهد نوعي عقب ماندگي مزمن نسبت به مقوله ديجيتال شدن هستيم، اما اين بدان معني نيست كه دنياي پزشكي آنقدرها هم از فناوري ارتباطي مدرن عقب مانده باشد. اين روزها شاهديم كه مفهوم كنترل پزشكي با اتصال به شبكه يا «رايانه اي كردن بدن» همزمان با سرعت گيري روند توسعه زندگي ديجيتالي بيش از پيش مورد توجه قرار مي گيرد. اين جريان پتانسيل آن را دارد كه مسووليت، ابزار و اطلاعات بيشتري را به بيماران واگذار كند تا آنها خود بهداشت و سلامتشان را به شكلي كارآمدتر كنترل و مديريت نمايند.
با توجه به تغييرات فوق العاده اي كه در بخش تامين سلامت در حال روي دادن است و همچنين رويكردهاي جديد قانونگذاري براي اعمال تغيير در روند گردش اطلاعات الكترونيك در بيمارستان ها، مفهوم رايانه اي كردن بدن به موضوع داغ و تازه اي تبديل شده است. روز به روز بر تعداد موسسات پزشكي مشتاق براي ورود به اين حوزه افزوده مي شود.
در حالي كه اينترنت، انقلابي در انتشار و اشاعه اطلاعات ايجاد كرده است، عصر اطلاعات هنوز خارج از راهروهاي بيمارستان معطل مانده و پرسه مي زند، اما امروزه فناوري اطلاعاتي و ابزار ديجيتالي مهياي باز كردن راهي بزرگ براي آوردن پزشكي به صحنه فرداست. طيف گسترده و متنوعي از دستگاه ها و ادواتي كه در بدن انسان كاشته خواهند شد و اطلاعات خود را تحت شبكه بي سيم منتقل خواهند كرد، پايشگرهاي پوشيدني و يك حسگر قابل گوارش كه تا سال بعد وارد بازار مي شود، نمونه اي از تداركات عصر اطلاعات براي ورود به قلمرو پزشكي آينده است. به علاوه، شركت هايي همچون گوگل و مايكروسافت در حال آزادسازي جريان اطلاعات پزشكي هستند و اين ابتكار عمل نسلي از انسان را رقم خواهد زد كه موضوع تندرستي و تامين سلامتي را به سبك و شيوه اي كاملامتفاوت نگاه مي كنند. در واقع يك تغيير الگو و چرخش در نگرش به حوزه سلامت و تندرستي در شرف وقوع است كه پيامدهاي بسياري براي تامين سلامت خواهد داشت. در اين ميان، نقش پروژه رايانه اي كردن بدن در حكم يك طرح پيشرو است كه در آن پزشكي، مهندسي، ارتباطات و سرگرمي در قالب الگويي نوين با هم تركيب مي شوند. پيوستن گروه هايي همچون مديران شركت هاي عظيم الكترونيكي، برندگان جوايز علمي و سرگرمي، متوليان نهادهاي نظارتي دارو و غذا، شركت هاي عمده توليد لوازم خانگي، سرمايه گذاران بين المللي، اصحاب رسانه، كارشناسان شبكه هاي اجتماعي، طراحان بين المللي، پزشكان، پرديس هاي فناوري و بسياري ديگر به بحث پزشكي شبكه اي از طيف متنوع و پر ابهت اين جريان و آينده روشن سلامت خبر مي دهد.
مشاركت همه جانبه براي حضور در پزشكي فردا
مفهوم رايانه اي كردن بدن را مي توان به مفهوم پوست انداختن دانش پزشكي حاضر و طليعه عصر آينده علم طبابت تلقي نمود. اين طرح، ميدان عملي خواهد بود براي فعاليت كليه رشته ها و كار بين رشته اي ميان پزشكي، داروسازي، مهندسي، هنرهاي نمايشي، حقوق و ارتباطات تا سهمي در آينده پزشكي مجازي داشته باشند. رايانه اي كردن بدن بستري براي توسعه باليني، پيش باليني و همچنين آزمايش فناوري سنسورهاي كاشتني و پوشيدني قابل اتصال به شبكه است.
نكته: پايشگرهاي پوشيدني و يك حسگر قابل گوارش كه تا سال بعد وارد بازار مي شود نمونه اي از تداركات عصر اطلاعات براي ورود به قلمرو پزشكي آينده است
از سوي ديگر اين مفهوم به منزله هدايت جهاني سرمايه، نيروي متخصص و دانش روز براي پديدآوري و توسعه يك مدل نوين و كم هزينه باليني است كه جمعيت هاي بزرگي از بيماران را شامل مي شود و داده هاي فيزيولوژيكي و نشانه هاي بيماري را روي شبكه انتقال مي دهد.
در آينده و به لطف وجود داده هاي توليد شده و جمع آوري شده در سيستم پزشكي تحت شبكه، روال ها و دستورالعمل هاي نويني ظهور خواهند كرد كه مي توانند سرنخ بيماري هاي متداولي نظير بيماري هاي قلبي و سرطان را خيلي زود كشف كرده يا از بروز يك اپيدمي وحشتناك جلوگيري كنند.
تولد پزشكي نوع دوم
امروز مقوله فناوري تلفن هاي همراه امري رايج و همه گير است. از همين رو چگونگي بهره برداري از اين فناوري براي اصلاح روش ها و بهبود سلامت موضوع روز دنياست كه منجر به معرفي مدل پزشكي نوع دوم شده است.
به طور نمونه پروژه اي به نام Medic Mobile از زيرساخت گوشي هاي تلفن همراه و سرويس ارسال پيام نوشتاري استفاده مي كند و به اين ترتيب براي شاغلان بخش تامين سلامت امكان ارائه خدمات مراقبت اورژانسي را به سبكي مناسب و به موقع فراهم مي آورد. اين سرويس پزشكي سيار را مي توان مشابه يك خط تماس مركز فوريت هاي پليس براي مناطق حومه و روستايي تلقي كرد.
يك نمونه مورد بحث ديگر پروژه m-maji است. برنامه اي كه از تلفن هاي همراه براي آموزش و تعليم جوامع روستايي درباره اهميت به آب تميز و بهبود روش هاي دسترسي به آن استفاده مي كند. زيرساخت ديجيتالي ديگري كه در پزشكي نوين به آن توجه مي شود، اينترنت و رسانه هاي اجتماعي است كه به نظر مي رسد در استمرار آموزش اصول پزشكي و بهداشتي بسيار موثر است. در حالي كه اين روزها از تاثير وب سايت هاي اجتماعي به عنوان ابزاري قدرتمند در تغيير و شكل گيري موضوعات مختلف جهاني خبرهاي زيادي مي شنويم، اما گويا هنوز بسياري از پزشكان در مورد ارزش و اهميت اين رسانه بر حوزه حرفه اي كارشان نظر و برداشت مثبتي ندارند. بسياري از پزشكان تصور مي كنند كه رسانه هاي اجتماعي هنوز در نظر عامه مردم به چشم ابزاري شخصي ديده مي شوند و از همين رو براي به كارگيري آن در زندگي حرفه اي شان مردد هستند.
به نظر مي رسد آينده پزشكي و تامين سلامت موضوعي است كه ظاهرا به پيشرفت و توسعه متدهاي نوين درماني خلاصه نمي شود و توجه آن بيشتر به گذار از تعاريف سنتي و موجود پزشك ـ بيمار و بخش تامين سلامت به مرحله مدرني از پزشكي همسو با دانش و فناوري عصر اطلاعات است. پزشكي ديجيتال يا پزشكي نسل دوم در حقيقت جريان و روندي است كه هدف آن آماده سازي حوزه درمان و تامين سلامت براي حضور شايسته در آينده و پاسخگويي به نيازهاي پزشكي نسل فرداست.
Twitter
Google
Yahoo
Delicious
بالاترین
دنباله
نسخه‌ی چاپی
ارسال اين مطلب به دوستان