انواع سیاست فناوری
اگر عضو یکی از شبکه‌های زیر هستید می‌توانید این مطلب را به شبکه‌ی خود ارسال کنید:
انواع سیاست فناوری
سیاست فناوی از طریق ابزارهای سیاست گذاری ویژه ای اعمال می شود. سه دسته ابزار که توسط مرکز بین المللی توسعه و پژوهش ارائه شده به شرح زیر می باشد:
دسته اول سیاست هایی می باشند که با هدف تشویق یا ارضای تقاضای فناوری تدوین می شوند، مانند اختصاص یارانه. دسته دوم، سیاست هایی هستند که با هدف تشویق عرضه فناوری تدوین می شوند. این ابزارها با فعالیت هایی ارتباط دارد که در سیستم علم و فناوری برای ایجاد فناوری جدید و تامین خدمات علمی و فناورانه و منابع انسانی انجام می گیرد. مانند تشویق همکاری های بین شرکتی. دسته سوم، ابزار ایجاد ارتباط بین طرفین عرضه و تقاضا هستند. این سیاست ها ارتباط بین پژوهش و توسعه از یک سو و توسعه را از یک سو و سیستم تولید را از سوی دیگر برقرار می سازند. همچنین این سیاست ها می کوشند از طریق ایجاد شبکه ها یا زیرساخت های ملی جریان دانش را بهبود بخشند. مانند تشویق آن دسته از تحقیقات دانشگاهی که دارای جهت گیری صنعتی می باشند.
ابزارهای سیاست می توانند آشکار باشند یعنی کارکردها و فعالیت های فناوری را پوشش می دهند یا به صورت ضمنی باشند یعنی به طور آشکار بر فعالیت های فناوری تاثیرگزار نباشند، ولی تاثیر قابل ملاحظه ای بر فرایند دارند. ابزارهای ضمنی معمولا توسط موسسات و سازمان هایی اعمال می شوند که از سازمان ها و نهاد های مستقیما درگیر دو توسعه فناوری، متفاوت هستند.
دسته بندی دیگری برای ابزارهای سیاستی ارائه شده که سیاست های زیر را شامل می شود:
سیاست های عرضه (شامل سیاست های حمایت از تحیقیقات، ارتقا تحقیقات، مشوق های تحقیقاتی و حمایت از سرمایه گذاری مخاطره پذیر و اعطای وام یارانه ها و کمک های بلا عوض به منظور توسعه توانمندی های داخلی و ارتقای صادرات)
سیاست های انتشار (شامل سیاست های انتقال فناوری، همکاری های علمی و تحقیقاتی، ثبت اختراعات، حمایت از حقوق مالکیت فکری، خرید های دولتی و خصوصی و استانداردهای فنی)
سیاست های زیرساختی (شامل پارک ها علم و فناوری، مراکز فناوری، مراکز مستندسازی، مراکز رشد تجاری، ایجاد محیط حمایتی و فرهنگ سازی
سیاست های رقابتی، اقتصادی و نیروی کاری (شامل مشوق های سرمایه گذاری، اطلاعات بازار، ارتقای صادرات، معافیت های مالیاتی و گمرکی، زدودن ضوابط و اصلاح قوانین )
سیاست های آموزش و توسعه منابع انسانی ماوری (1995) سیاست فناوری را به صورت سیاست های عرضه و سیاست های اتخاذ تقسیم بندی کرده و بیان می کند هر چند سیاست رقابت به طور خلاصه به این سه دسته پرداخته می شود:
الف: سیاست های عرضه: از معمول ترین ابزارهای سیاست فناوری دولت، آنهایی هستند که مقصود از آنها پشتیبانی از خلق فناوری است.
ب: سیاست های اتخاذ: جزء مهمی از بازده اقتصادی نوآوری فناورانه از اتخاذ و کاربرد سریع فناوری های جدید حاصل می شود. ماوری (1995) پنج دسته کلی از سیاست های فناوری با گرایش اتخاذ را مورد بررسی قرار می دهد: یارانه های مالی برای اتخاذ فناوری های جدید، ارائه اطلاعات انتقال از منابع خارجی با حکم دولت، استانداردهای فنی و خریدهای دولت. وی همچنین اشاره می کند که حمایت از مالکیت فکری نیز تاثیر مهمی بر اتخاذ و خلق فناوری دارد.
ج: سیاست های رقابتی: هر چند به شکل سنتی جزیی از سیاست فناوری در نظر گرفته نمی شود، سیاست رقابت، یعنی مقررات و قوانینی که بر رقابت بین شرکت ها حاکم است، تاثیر مهم بر عملکرد نوآوری ملی دارد. همان طور که نلسون (1991) اشاره دارد، عملکرد نوآوری اقتصادهای صنعتی و در حال صنعتی شدن بستگی به عملکرد رقابتی شرکت های ملی آنها دارد.
اهداف و اصول سیاست تکنولوژی
هدف رویکردها به سیاست تکنولوژی، بهبود قابلیت یک شرکت، صنعت یا اقتصاد می باشد، این کار از طریق شکل دهی به ساختارهای اقتصادی انجام می شود. این امر دو هدف بینابینی سیاست تکنولوژی اشاره دارد:
1.تسهیل "تغییر ساختاری" در شاخه های صنعتی
2." شکل دهی و تسریع" تغییر ساختاری
سیاست تکنولوژی "تنظیم گرا" بهبود توانایی کلی شرکت ها، در انجام نوآوری تکنولوژی را هدف قرار می دهد. دو هدف بینابینی سیاست تکنولوژی می تواند اساسا توسط سه رویکرد متمایز تکنولوژی دنبال شود: توسعه پروژه های خاص، حمایت از "شاخه های خاص"، "حمایت تنظیم گرای کلی"
1-مهم‌ترين مبحثي كه از مباحث مربوط به عنوان اين هفته درس جلب توجه كرد و آموختم عبارت بود از شناخت ابزار های سیاست گذاری که به ما در رسیدن به خواست های ملی یاری می دهد.
2-مطالبي كه هنوز نتوانسته‌ام متوجه شوم عبارتند از دسته بندی دقیق و جایگاه هر یک از سیستم های سیاست گذاری، نظیر تکاملی و ... و رابطه هر ابزار با هر از این دسته ها.
منابع:
1.انصاری، رضا؛ طباطبایی، حبیب الله؛ 1388؛ چالش های اساسی سیاست گذاری فناوری های نوظهور در ایران؛ فصلنامه تخصصی پارک ها و مراکز رشد؛ شماره 22
2.کتاب : سیاست تکنولوژی اصول و مفاهیم، آلفرد سرکیسیان، 1384
3.کتاب: ارزیابی تکنولوژی ابزار کمک به سیاست گذاری؛ سید سروش قاضی نوری، 1384
مطلب‌های دیگر از همین نویسنده در سایت آینده‌نگری:
Twitter
Google
Yahoo
Delicious
بالاترین
دنباله
نسخه‌ی چاپی
ارسال اين مطلب به دوستان