تغيير چيزي است كه امروز همه افراد، حتي افراد عامي نيز آن را حس ميكنند. ديگر لازم نيست افراد را متوجه تغييرات سريعي كه در اطراف آنها و حتي در خود آنها در حال رخ دادن است بكنيم. بلكه در عوض لازم است تا آنها را نسبت به خصوصيات و شرايط و مسائلي كه با آن دست به گريبان خواهند شد آگاه كنيم. ضرورت اينكار هر روز بيش از پيش احساس ميشود. طرح بحثهاي مفصل و متعدد بر موضوع تغيير، ترسيم آينده، سياست آينده، اقتصاد آينده و حتي انسان آينده حاكي از چنين احساسي است. انواع كتابهاي در باره آينده از كتابهاي علمي تخيلي گرفته تا كتابهاي پيشگوئي نجومي و طالع بيني آينده و حتي دست به دامان پيشگويان عهد قديم شدن، و از تحليلهاي علمي مبتني بر وضع موجود و آمارهاي آينده گرفته تا تحليلهاي استراتژيك، همه ناشي از نگراني نسبت به تحولات و تغييري است كه در حال رخ دادن است كلمه تغيير با كلمه آينده قرابت مفهومي زيادي دارد، زيرا تغيير ما را نسبت به آينده حساس‌تر مي‌كند.
تغيير چيزي است كه بسياري از افراد را سردرگم مي‌كند. بسياري از فلاسفه در تبيين تغييرات چهار سده اخير از مفهوم مدرنيسم استفاده كرده‌اند. آنها مدرنيته را عصري ميدانند كه ويژگي شاخص آن تغيير و تحول است و محور اصلي آن بر نو آوري و تغيير قرار دارد. يك يا تعدادي نظريه تكاملي و روايت كلان يا فراروايت، تغيير و تحولات عصر مدرنيته را توصيف مي‌كند .در اين ميان در دورانهاي متفاوت، اصول، خصوصيات و اصطلاحات مختلفي براي توصيف يك جامعه مدرن مطرح شد. به عبارت ديگر در هر دوران، فراروايتي خاص معتبر شناخته مي‌شد. هر بار جامعه مدرن به شكلي توصيف مي‌شد و پس از مدتي اين توصيف تغيير مي‌كرد . مشكل از آنجا ناشي مي‌شد كه ما سعي كرديم تا تعدادي اصل و خصوصيت ايستا را براي يك مفهوم پويا تبيين كنيم .
مع الوصف آنكه بسياري از فلاسفه بر صحت تعاريف و خصوصيات مربوط به مدرنيسم تاكيد داشته و هنوز هم دارند، عده‌اي بر آن شدند كه از اين سردرگمي به نحوي بيرون آيند و پست مدرنيسم را با اين توصيف كه نميتوان به هيچ يك از خصوصيات ايستاي ذكر شده و هيچ فراروايتي اعتماد كرد، تعريف كردند. البته مسئله اينجاست كه خود پست مدرنيسم هم بالاخره معلوم نكرد كه تكليف مسئله تغيير و تحول چه ميشود و خصوصيات جوامع پست مدرن را چگونه ميتوان تعيين كرد. پست مدرنيسم هم با مواجهه با اين فضاي پر اغتشاش و تحول و سردرگمي در مقابل اين تغييرات دائمي، ادعا مي‌كند كه ما نميدانيم كه جامعه پست مدرن چه خصوصياتي دارد، اما ميتوانيم توصيف كنيم كه چه خصوصياتي ندارد . البته اگر خصوصيات سلبي مربوطه جامع باشد اين خود گام بزرگي است.
در اينجا قصد نداريم كه به يك بحث فلسفي دامن بزنيم. قصد ما از بيان اين موضوع نشان دادن سردرگمي همه در برخورد با پديده تغيير است. چيزي كه باعث شد فلاسفه دست به دامان مفاهيم مدرنيسم شوند تغيير بود. چيزي كه پست مدرنيست ها را از مدرنيسم رويگردان كرد و خود آنها را در توصيف مكتبي كه خود تعريف كرده بودند سردرگم كرد باز همين آشفتگي ناشي از تغيير بود. اين سردرگمي فقط منحصر به فلاسفه و مدرنيسم و پست مدرنيسم نيست. ما فقط مثالي را بيان كرديم. در اغلب مكاتب و رويكردهاي فلسفي، از پلوراليسم گرفته تا آنارشيسم و در تمام فعاليتها و ساختارهاي علمي و اجتماعي از سيستمهاي برنامه ريزي توسعه گرفته تا سازمانهاي اجرائي و از دانشگاهها گرفته تا حوزههاي علميه، همه جا رد پاي تغيير و سردرگمي ناشي از آن قابل مشاهده است. ما گرفتار سردرگمي و آشفتگي شديم كه علت اصلي آن تغيير است.
Twitter
Google
Yahoo
Delicious
بالاترین
دنباله
نسخه‌ی چاپی
ارسال اين مطلب به دوستان