پیشرفت تجهیزات الکترونیک آنها را به بخشی از پیکر ما تبدیل خواهد کرد.
ابزاری برای کاشتن در بدن انسان
آیا زمانش فرارسیده که در برنامه هفتگی خودمان در کنار اموری مثل وقت دندانپزشکی و معاینات پزشکی و نظایر آن، چنین یادداشتی را بگنجانیم: «نوبت متخصص برای تعمیر حسگر مادون قرمز چشم چپم.» آیا باز هم تلفن تان را در منزل جا گذاشته اید؟ اگر راه حل این قضیه به دست خودتان باشد و خیالتان را برای همیشه از بابت همراه داشتن تلفن همراه تان جمع کند، چه نظری دارید؟
براستی راه حل در دست های شماست که همیشه همراه آدم است؛ بله لازم نیست راه دوری برویم چرا که کلید طلایی زیر پوست دست تان است: یک تلفن کاشتنی زیر ناخن و به همین ترتیب نسخه کاشتنی طیف متنوعی از سایر ادوات و وسایل فناورانه ای که جزئی از سبک زندگی و کار روزمره ما هستند یا خواهند بود. با جایگذاری آنها در نزدیک ترین جای ممکن که بدن خودمان باشد می توانیم همیشه همراه شان داشته باشیم یا چه بسا ما به همراهان آنها بدل شویم.
اما به فرض که چنین فرصت وسوسه انگیزی پیش روی ما قرار گیرد، آیا ما مایلیم که لوازم الکترونیکی دلخواه مان به جزئی دائمی از خودمان بدل شوند؟ از قرار معلوم این پرسش باید زودتر از آنچه فکر می کنیم جواب داده شود. چرا که ماجرای کاشت تجهیزات الکترونیک در بدن انسان دیگر از آن چشم انداز علمی تخیلی سال های پیش خود و قهرمانان سایبری آشنای ما فاصله گرفته و فراتر از تصورمان در حال درنوردیدن مرزهای واقعیت هستند. به نظر می رسد که بهتر است قبل از فرا رسیدن موج تجهیزات الکترونیک کاشتنی در بدن، به فکر ساز و کار تعامل و ارتباط با آنها باشیم.
● ارتباط انسانی با ماشین
جریان از این قرار است که ما برای برقراری ارتباط و بهره برداری از دنیای الکترونیک، به کمک رابط هایی احتیاج داریم تا به عنوان فصل مشترک میان انسان و ماشین مورد استفاده قرار گیرند.
بدیهی است هر چه روش های تعامل بین انسان و ماشین پیشرفته تر و هوشمندتر شود، زمینه ارتباط عالی تری میان ما و ابزارهای الکترونیکی رقم خواهد خورد. این روزها مفهوم ماشین افزایی یا همان سایبرنتیک بیش از پیش دارد با واقعیت گره می خورد. اما قبل از هر چیز و به عنوان حداقل فناوری آمیزش الکترونیک با بدن انسان، باید دید که اصلا جایگذاری ادوات الکترونیکی در بدن انسان با همین روش های رایج ارتباط دستگاه ها با هم، در بدن انسان هم جواب می دهد یا باید به فکر تغییرات باشیم. به بیان ساده تر باید دید می توان وسیله ای الکترونیکی که در بدن مان کاشته شده را شخصا فعال کرده و متناسب کارکردهایش از آن بهره برداری کنیم. بتازگی محققان یک شرکت نرم افزاری در تورنتوی کانادا به بررسی همین چالش جالب توجه پرداخته اند و کارکرد متدهای واسطه ای فعلی را در شرایطی که همان افزارها در بافت انسانی کاشته شوند مورد آزمایش قرار داده اند. از قرار معلوم جواب این پرسش مثبت بوده و ارتباط کاری با قطعات الکترونیکی کاشته شده در بدن جواب داده است.
محققان در آزمایش های تجربی دریافتند زمانی که یک دکمه، یک LED و یک حسگر تماسی در زیر پوست دست یک انسان کار گذاشته شدند، همگی بنحو مناسبی عملیاتی بوده و کار کرده اند. نکته جالب توجه تر آنجا بود که محققان با استفاده از ارتباط بلوتوثی و شارژ رادیویی (بیسیم) تجهیزات الکترونیکی، حتی موفق به برقراری ارتباط و مخابره ماورای پوستی با ادوات کاشته شده در زیر پوست شده بودند.
گروه تحقیقاتی که بتازگی و طی «کنفرانس فاکتورهای انسانی در سامانه های رایانه ای» در آستین تگزاس کارشان را معرفی کرده اند، فناوری ارتباط فراپوستی را در حکم خط مبنای رابط های انسانی ـ الکترونیکی دانسته و معتقدند میانجی های کمکی متداول از طریق پوست انسان عمل می کنند.
● ترس از فناوری
از تعارف که بگذریم آیا همه مایلند قطعه ای از لوازم الکترونیک مصرفی را درون بدن شان با خود یدک بکشند؟ پاسخ این پرسش حتی برای نسل حاضر که خود را موج سوار جریان خروشان پیشرفت ها و دستاوردهای حیرت انگیز دانش و فناوری بحساب می آورند آنقدرها کار راحت و ساده ای به نظر نمی رسد. واقعیت این است که وضعیت فی نفسه غیرعادی و حتی مورمورکننده ای پیرامون ایده حضور قطعه ای الکترونیکی در جایی از بدن مان وجود دارد.
نکته: کاشتن ابزار الکترونیکی در بدن همان قدر که کارگشا و مفید است، می تواند ترسناک و منزجرکنده هم باشد. اما پژوهشگران انسان شناسی اعتقاد دارند که چنین حسی در اوایل کار واکنشی عادی محسوب می شود
حتی خیلی افراد نسبت به لوازم ارتوپدیک و تعویضی درون بدن شان که بعضا از جنس آلیاژهای فلزی هستند احساس خوشایندی ندارند، چه برسد به این که بخواهند حضور و تعامل با وسیله ای الکترونیکی را تحمل کنند که دارد یک جایی کنار سایر اعضای بدنشان کار می کند. ضمن این که سایه ریسک بالقوه ای نیز بر سر ماجرای کاشتن یک قطعه الکترونیک در بدن احساس می شود؛ امکان این که چنین قطعه و وسیله ای دچار بدکاری شده و نیاز به برداشتنش باشد، یا این که اصلا ممکن است موجب آلودگی و عفونت بافت پیرامونش شود از جمله مشکلات مربوطه به شمار می روند. این عواقب و پیامدها سوای لحاظ کردن برخی بدبینی های رایج دنیای امروزی نسبت به رسوخ فناوری در بطن جامعه است که مثال های آن دستمایه سناریوی فیلم هایی شده اند که کیفیت اسارت آدم در چنگال فناوری را بازگو می کنند.
جامعه پیشرفته ای را در نظر بگیریم که افرادش از طریق همان تلفن هایی ردیابی می شوند که جزئی از بدن شان شده و نمی توانند مثل تلفن یا ردیاب های معمولی با آنها برخورد کنند و با دور انداختن از شرشان خلاص شوند.
با این اوصاف هنوز هم دلایلی برای اندیشیدن به این موضوع وجود دارد که آینده سایبرگ و انسان ماشین افزاری دور از دسترس نیست و می توان از راه رسیدنش را با لمس پوست مان احساس کنیم.
این تیم تحقیقاتی که از قضا از همکاری متخصصان تشریح و آناتومی دانشگاه تورنتو نیز سود می جویند در خصوص ریسک های پزشکی نظیر عفونت ایمپلنت های الکترونیکی معتقدند قبل از آن که وسیله ای در بدن فرد زنده کاشته شوند لازم است که شناخت و درک کامل تری از آسیب شناسی های فیزیولوژیکی حضور آن در بافت واقعی و زنده انسانی بعمل آورده شود. البته این بخش قضیه مشکلی است که تولیدکنندگان ایمپلنت های موجود و پر استفاده ای نظیر قالب های نگاهدارنده و لگن های تعویضی توانسته اند در خصوص مصنوعات خودشان با موفقیت برطرف سازند.
کاشتن ابزار الکترونیکی در بدن همان قدر که کارگشا و مفید است، می تواند ترسناک و منزجرکنده هم باشد. اما پژوهشگران انسان شناسی اعتقاد دارند که چنین حسی در اوایل کار واکنشی عادی محسوب می شود، ولی ممکن است به موازات آشنایی و مانوس شدن جامعه با این فناوری، رفته رفته کمرنگ خواهد شد. به عنوان مثال می توان به ایده استفاده از یک ماشین برای کمک به قلب انسان اشاره کرد که سابق بر این امری غیرعادی و غریب پنداشته می شد، ولی امروز تعبیه یک دستگاه تنظیم گر ضربان قلب عملی معمول و رایج محسوب می شود.
در همین رابطه ذکر اظهار نظر یک جامعه شناس موسسه فناوری ماساچوست (ام.آی.تی) خالی از لطف نیست که معتقد است: «به طور کلی این روند و گرایش در افراد وجود داشته است که آنها را پیوسته و هر چه بیشتر آرزومند و خواهان الحاق بخش هایی از جهان ماشینی به خودشان نشان می دهد». به اعتقاد محققان، ادراک و آگاهی ۱۰ سال قبل نسبت به این فناوری با درک و استنباط کنونی و همچنین با آنچه ظرف این دوره ۱۰ ساله کسب کرده ایم فرق کرده است و نگاه به فناوری ماشین افزایی انسان به طور عام و فناوری ایمپلنت های الکترونیکی به طور خاص نیازمند بینش تازه تری است.
● لزوم تحقیق بیشتر
در این بین اما برخی منتقدان نیز خواهان تحقیق جدی تر نسبت به جنبه های منفی تجهیزات الکترونیک کاشتنی از جمله رهگیری و نظارت هستند. این نگرش در حالی مطرح می شود که طی سال های اخیر تحقیقات متعددی پیرامون طرز تعامل انسان معاصر نسبت به همزیستی با ماشین و بخصوص گرایشات پررنگ ماشین افزایی وی صورت پذیرفته اند. به طور نمونه تحقیقی از گروه جامعه شناسی ام.ای.تی پیرامون چگونگی وابستگی افراد نسبت به تلفن های همراه شان، گویای این واقعیت است که برخی افراد جوری درباره تلفن های همراه شان صحبت می کنند که انگار آنها نه یک وسیله و افزار الکترونیکی معمولی بلکه خویشاوندان سایبرگ شان (موجود ادغام شده از ماشین و انسان) هستند. نتایح تحقیقات متعددی نشان داده است که افراد به معنای واقعی کلمه نمی توانند بدون دستگاه تلفن همراه وجود داشته باشند.
به بیان دیگر حس و حال افراد موقعی که به اصطلاح متصل هستند با زمانی که فاقد ارتباط هستند یکسان نیست. اگر واقعیت را بخواهیم امروز ما همراه و با تلفن هایمان زندگی می کنیم، انگار که آنها بخشی از پیکر ما به حساب می آیند. پس اگر ما چنین حس و برداشتی داریم، شاید داشتن یک تلفن از نوع ایمپلنتی اش به هیچ وجه امری غیرعادی و غریب جلوه نکند. روایت جالب و بدیهی قضیه می تواند به این صورت نیز تعریف شود که قرار است وسیله ای به ما بچسبد که ما خودمان مدت هاست به آن چسبیده ایم.
Twitter
Google
Yahoo
Delicious
بالاترین
دنباله
نسخه‌ی چاپی
ارسال اين مطلب به دوستان