همزمان با پدید آمدن نخستین روزنامه در تاریخ جهان، پیشه ای نیز در کنار آن آفرینش یافت که شاید بتوان گفت ازهمان آغاز وتا به امروز بیشترین اصطکاک را با بدنه قدرت برای خود فراهم آورده است.
درازای تاریخ هیچ حکومتی حتی از دموکرات ترین گونه های آن نبوده است که توانسته باشد رابطه کاملا مسالمت آمیزی با جماعت روزنامه نگار، بویژه از گونه مستقل آن را آزموده باشد.
روزنامه و روزنامه نگار دریک جامعه آزاد ومردم سالار، پدید آورنده رکن چهارم دموکراسی به شمار می آیند؛ بنابراین درحکومت هایی که دموکراسی را درتضاد با دیسپوتیسم یا نظام بسته خویش می یابند، به روزنامه نگاران همواره به دیده مزاحمان ودشمنان اصحاب قدرت نگریسته می شود. طبیعی است که در یک فضای بسته، بیشترین اصطحکاک، تضاد وبدبینی میان روزنامه نگاران واریکه نشینان پدید می آید واین تضاد وبدبینی تا بدان جا پیش می رود که از سوی هیئت حاکمه آن جامعه نسبت به گروه روزنامه نگاران، گونه ای پارانویای سیاسی غیرقابل درمان شکل می گیرد. در این گونه جوامع به روزنامه نگار، به چشم یک مزاحم بیگانه نگریسته می شود. روزنامه نگار حتی اگرهم براستی رهیافت های مصلحت اندیشانه خویش را برای نجات جامعه از بن بست های فرارو ارائه دهد، اما باز هم به او به دیده مزدور، مزاحم ودر خوش بینانه ترین حالت به دیده بی سواد و نا آگاه نگریسته می شود.
پس جای شگفتی نیست که در جوامع غیر آزاد، روزنامه نگاران که روح نگرانی های شان درکالبد نوشته هایشان تجلی می یابد تا این نوشتارها همانند فریادی بی صدا اریکه نشینان را به خود آورد، همواره باگوش های ناشنوا و نگاه های نامهربان روبرو می گردند. دربسیاری از این دست جوامع روزنامه نگاری نه تنها حرفه درآمد زایی به شمار نمی آید، بلکه روزنامه نگار بابت ارائه راهکارها و رهیافت هایش گاه سرزنش و حتی مجازات هم می شود؛ از این رو می توان گفت که درجوامع بسته وغیر آزاد به روزنامه نگاری به عنوان یک شغل وپیشه نگریسته نمی شود؛ در این گونه جوامع روزنامه نگاری کاری است که تنها به انگیزه عشق وخدمت به مردم انجام می پذیرد و دیگر هیچ! بویژه چنین شور وعشقی درباره روزنامه نگارانی که انگیزه های جناحی وگروهی را درکار خود لحاظ نمی کنند، نمود بیشتری می یابد.
دریک جامعه آزاد ومردم سالار اما به روزنامه نگاران نه تنها به دیده مزاحم نمی نگرند، بلکه آفرینش های فکری و اندیشه های خلاق روزنامه نگاران می تواند خوراک فکری وسرچشمه اصلی بسیاری ازرهیافت های سیاسی واجتماعی را پدید آورد.
سیاست مداران یک جامعه بسته شاید کسر شان خویش بدانند که رهیافت ها وراهکارهای ارائه شده توسط یک روزنامه نگار را که چه بسا با راستی ها وحقایق روز همخوان باشد در سیاست های خرد وکلان مجموعه مدیریتی خویش به کار گیرند؛ اما دریک جامعه آزاد وپویا حتی یک نوشتار کوتاه ولو در یک روزنامه کم تیراژ می تواند به منبعی از آگاهی نزد اصحاب سیاست بدل شود، آنچنان که گاه برسرنوشت جامعه و تک تک افراد آن اثرات خود را نمودار سازد.
اهمیت روزنامه وروزنامه نگار دردهکده اطلاعاتی امروز به اندازه ای است که دربسیاری از جوامع آزاد، سرویس های واسطه ای پدید آمده اند که کار آن ها تنها خواندن مقالات روزنامه ها ودقت در نکات سازنده آن ها و ارائه این نکات در قالب راهکار ورهیافت به رده های اجرایی بدنه قدرت است.
حتی دربرخی ازاین سرویس ها هزاران نسخه روزنامه و مجله به همراه مقالات آن ها از سراسر جهان گردآوری و توسط صد ها مترجم ترجمه می شوند تا نکات سودمندی که نویسندگان آن ها به آن ها اشاره کرده اند، جهت ارائه به سیاست مداران ودولتمردان کشور مورد نظر طبقه بندی شوند واین نشان از نقش اثرگذار روزنامه نگار و نوشتاری که از اندیشه او برون می تراود نزد اهل خرد دارد؛ درصورتی که دریک جامعه غیرآزاد وبسته، درست عکس این موضوع نگریسته می شود؛ یعنی گروهی به استخدام اصحاب قدرت درمی آیند تا در مقالات ونوشتارهای مطبوعات به جای نکات سازنده، به دنبال نقاط ضعف ونکات حساسی بگردند که با منافع اریکه نشینان در تضاد آشکار باشد؛ پرپیداست که چنین کاووشی نه برای تشویق روزنامه نگار، بلکه درراستای سرزنش وتوبیخ او صورت می پذیرد.
در یک جامعه آزاد ومردم سالار، روزنامه نگار را به دیده مزدور نمی نگرند. درچنین جامعه ای روزنامه نگار بابت خلق اندیشه هایش وارائه رهیافت هایش جهت بهسازی امور جامعه ای که خود عضوی از آن است، مزد خویش را درقالب تشویق، ترغیب وگاه حق طبع از مردم ودولت خویش دریافت می دارد.
عنوان مزدور قلم بدست شاید بدترین جفا وناسزایی باشد که یک روزنامه نگار را می توان بدان مورد ستم قرارداد.
بی گمان روزنامه نگاری که برای آفرینش و ویرایش یک مطلب هرچند کوتاه اما آگاهی بخش و به هنگام، ساعت ها وحتی روزها ازوقت خویش را بدون هیچ گونه چشم داشت مادی هزینه می کند وگاه برای تامین هزینه معاش زندگی خویش درمی ماند را نمی توان به دیده یک مزدور نگریست.
انگیزه ومحرک اصلی یک روزنامه نگار چه دریک جامعه آزاد وچه دریک جامعه غیرآزاد، همانا عشق به اصلاح وارائه راهکار به سود مردم خویش است.
بی تردید نوشتاری که به طمع جاه ومال از خامه برون تراود، هرگز دراندیشه هشیار جامعه جایگاهی نیافته و ماندگار نخواهد شد و این نکته ای است که توجه به آن هم ازسوی اریکه نشینان و هم ازسوی روزنامه نگاران می تواند به بسیاری از تضادهای میان ایشان پایان بخشد.
Twitter
Google
Yahoo
Delicious
بالاترین
دنباله
همزمان با پدید آمدن نخستین روزنامه در تاریخ جهان، پیشه ای نیز در کنار آن آفرینش یافت که شاید بتوان گفت ازهمان آغاز وتا به امروز بیشترین اصطکاک را با بدنه قدرت برای خود فراهم آورده است. 
نسخه‌ی چاپی
ارسال اين مطلب به دوستان