همه ما معتقدیم که رهبران ارشد افراد باهوش و بااستعدادی هستند. جامعه منشا باهوش بودن را به افرادی منتسب می داند که بهره هوشی آنها بالاتر از ۱۴۰ است. مثلا بیل گیتس، موسس مایکروسافت، بهره هوشی ۱۶۰ دارد. هوش این گونه افراد، موفقیت و شهرت زیادی برای آنها به همراه داشته، اما تنها باهوش بودن در نهایت کار کافی نیست.
به گفته پراساد کایپه، محقق ارشد و مدیر اجرایی بازنشسته مدرسه کسب و کار هند، باهوش بودن باعث می شود افراد از منافع شخصی خودشان آگاهی کامل داشته باشند. «یک فرد باید بداند چه زمان نقطه قوت ما به نقطه ای می رسد که به ضعف های ما تبدیل می شود. دستاوردهای دیروز، اگر به درستی استفاده نشوند، به ضعف های امروز تبدیل می شوند.»
● وضعیت قرمز و آبی ذهن
به گفته کایپه که اخیرا در مجمع مشاوره و آموزش مدیریت در سنگاپور شرکت کرده بود، دو نوع «هوشمندی» وجود دارد: «یک نوع هوشمندی که آن را قرار گرفتن در منطقه قرمز می نامم، یعنی فرد پشتکار زیادی دارد، همیشه به دنبال چیزی است که ممکن است در آینده به فرصت تبدیل شود، مسائل را از همه ابعاد آن مورد توجه قرار می دهد و به دنبال رویکردی بزرگ است، اما توجه کافی نمی کند که این رویکرد چگونه اجرا می شود. در این صورت، مسائل چه مربوط به هزینه باشد یا کیفیت یا عرضه، فرد احساس می کند از پس آن برنمی آید.
نوع دوم هوشمندی یا قرار گرفتن در منطقه آبی، این است که فرد هوشیار و مراقب باشد و به مزیت عملیاتی، به چرخه عرضه و به نحوه اجرای چالش به وجود آمده توجه کند. این نوع هوشمندی اگر بدون هیچ خطایی به کار گرفته شود، به موقع و با بودجه ای که بیشترین سطح رضایت مشتری را به وجود می آورد، عمل می کند. این موهبتی است که بسیاری از سازمان ها از داشتن آن خوشحال خواهند شد.»
این دو الگوی متفاوت از هوشمندی را می توان در دو فردی که اخیرا باارزش ترین شرکت سهامی عام جهان – اپل را اداره کرده اند، یافت. استیو جابز را می توان نمونه «رهبر قرمز» و «تیم کوک»، مدیر عامل جدید اپل را در نقش قبلی خود به عنوان مدیر عملیاتی، می توان نمونه «رهبر آبی» دانست. با این حال، هر دو آنها گام لازم و حیاتی را از این که تنها یک مدیر باهوش باشند، به سمت خردمند بودن برداشتند.
استیو جابز در اولین دوره مدیریت خود در اپل، بیشتر یک رهبر بسیار باهوش به شمار می رفت. رویکرد عملی افسانه ای جابز برای طراحی محصولات، برچسب یک مدیر جزئی نگر را بر او چسباند، اما همزمان هیچ وقت تقاضای بازار را نادیده نگرفت، به عبارت دیگر، او همه جنبه های یک مساله را مورد توجه قرار می داد. اما با آغاز دوره دوم مدیریتش در اپل، به تدریج در برخی حوزه ها جنبه هایی از خرد را به نمایش گذاشت. مثلا راه اندازی فروشگاه های اپل، ناشی از تصمیمات خردمندانه او بود یا توجه به ایده های طراحی «جونی ایو» و آغاز همکاری نزدیک با او، از رفتارهای خردمندانه او محسوب می شد. همچنین انتصاب تیم کوک، ابتدا به عنوان مدیر عملیاتی و سپس مدیرعامل اپل، ناشی از رفتارهای خردمندانه جابز بود.
از طرف دیگر، تیم کوک نیز وقتی فقط نقش عملیاتی خود را داشت، در مورد پیوستن برخی از عرضه کننده ها به برخی کنسرسیوم ها صحبتی نکرده بود و فقط بر انجام وظایف خودش متمرکز بود، اما وقتی مدیرعامل اپل شد، نظراتش را در مورد افزایش کیفیت زندگی کارمندانش اعلام کرد و احساس وظیفه شناسی موجب شد دریابد که نمی تواند برخی امور را از حوزه ای که مطلوب خودش است، مدیریت کند. در واقع او مجبور شد به منطقه مدیر خردمند قدم بگذارد.
● چه کسی خردمند است؟
حال، آیا مدیریت خردمندانه یعنی از محدوده سبک های مدیریتی قرمز و آبی اجتناب کنیم؟ در این صورت، چگونه یک مدیر از هوشمندی به سوی خرد حرکت می کند؟ طبق یک فلسفه، آگاه بودن از هویت و اعمال یک فرد، مکان خوبی برای شروع است. راجر لمن، استاد کارآفرینی موسسه INSEAD می گوید «من فکر می کنم بخش های اساسی آگاهی و خویشتن شناسی به دست آمده از طریق آن، چیزی را به وجود می آورد که از هوشمندی فراتر می رود. یکی از مسائل این است که رهبران باهوش، حتی وقتی زمینه یا موقعیت یا بازار تغییر می کند، همچنان از فرمول های قبلی خود استفاده می کنند و در نتیجه عامل هوشمندی آنها بی اثر می شود. بیرون آمدن از هوشمندی، بدون خویشتن شناسی کار بسیار سختی است.»
خویشتن شناسی بخش مهمی از استراتژی پراساد کایپه است که آن را پیدا کردن «ستاره قطبی» توسط رهبران توصیف می کند. رهبران باهوش با آغاز سال مالی شرکت، مصوبات جدید اتخاذ می کنند، دائما جلسات فصلی برگزار می کنند و پیشرفت ها را در برابر اهداف و برنامه های جاه طلبانه به تصویر می کشند. اما رهبران خردمند، رویکرد متفاوتی دارند. آنها ریشه کار خود را در یک هدف ناب قرار می دهند، این هدف را با یک دیدگاه تشویقی تلفیق می کنند و سپس دست به اقدام می زنند – نه فقط در آن سال، بلکه برای تمام عمرشان. این هدف ناب همان ستاه قطبی است که وقتی مسیر پیش رو نامعلوم باشد، رهبران را راهنمایی می کند.
کایپه معتقد است اگر سرطان پانکراس استیو جابز را در سن ۵۶ سالگی از پا نینداخته بود، پاسخ به این سوال که «چه چیزی یک رهبر را خردمند می کند؟» واضح تر بود. استیو جابز ابعاد ویژه ای از خردمندی یک رهبر را نشان داد و شاید اگر بیشتر زندگی می کرد و اگر کتاب بیوگرافی اش زمانی که زنده بود منتشر می شد، شاید خویشتن شناسی باعث می شد بیشتر و بیشتر به سوی رهبری خردمندانه پیش رود.
Twitter
Google
Yahoo
Delicious
بالاترین
دنباله
نسخه‌ی چاپی
ارسال اين مطلب به دوستان