|
قدرت هایی برای رهبری
اگر عضو یکی از شبکه‌های زیر هستید می‌توانید این مطلب را به شبکه‌ی خود ارسال کنید:
کتاب > مرور - یونس شکرخواه: این یادداشت مروری دارد بر کتاب 226 "قدرت هایی برای رهبری" (قدرت رهبری / قدرت های لازم برای رهبری) اثر جوزف نای که انتشارات دانشگاه آکسفورد در فوریه سال 2008 منتشر کرده است
جوزف نای [1] لیبرال را می توان نقطه مقابل ساموئل هانتینگتون [2] محافظه کار به شمار آورد. اما او به دلیل نوع مشاغل در دولت و دانشگاه؛ نوع رابطه اش با رسانه ها و نیز نوع آثارش می تواند لولای عمل و نظر در عرصه فعل وانفعالات آکادمی و قدرت برای سیاست خارجی آمریکا با تمرکز بر خاورمیانه باشد. کتاب 226 صفحه ای او به نام "قدرت هایی برای رهبری" [3] (قدرت رهبری / قدرت های لازم برای رهبری) که انتشارات دانشگاه آکسفورد در فوریه سال 2008 منتشر کرده است، از همین زاویه اهمیت فراونی دارد. این کتاب دارای یک مقدمه و پنج فصل است: فصل اول: رهبری [4] فصل دوم: رهبری و قدرت [5] فصل سوم: گونه ها و مهارت [6] فصل چهارم: هوش بافتمندانه [7] فصل پنجم: رهبران خوب و بد [8] کتاب در عین حال یک ضمیمه نیز دارد. جوزف نای متولد سال 1937 است. او پس از اخذ دکتری در سال 1964 در دانشکده علوم سیاسی دانشگاه هاروارد [9] به تدریس پرداخت. نای که رئیس دانشکده کندی دانشگاه هاروارد [10] ؛ رئیس شورای اطلاعات ملی [11] ؛ (هماهنگ کننده برآوردهای اطلاعاتی برای رئیس جمهور آمریکا) دستیار وزیر دفاع [12] در امور امنیت بین المللی در دولت بیل کلینتون و نیز دستیار معاون وزیر خارجه [13] آمریکا بوده است؛ نظریه نئولیبرالیسم [14] را در سال 1977به همراه رابرت کوهن [15] در کتاب قدرت و وابستگی متقابل [16] مطرح ساخت. آن ها در این کتاب ضمن تائید مقوله رئالیسم؛ لیبرالیسم را در کانون توجه قرار دادند از دیگر سو، نام جوزف نای با عبارت قدرت نرم [17] گره خورده است. بدون درک مباحث مرتبط با قدرت نرم؛ فهم آرای او دشوار است. مفهوم قدرت نرم توسط او به عرصه نظریه های روابط بین الملل وارد شده است و به همین سبب است که توصیه می کنم برگردان فارسی کتاب او "قدرت نرم: ابزارهای موفقیت در سیاست های جهانی" [18] به عنوان پایه ای برای درک آرای وی مطالعه شود. این کتاب توسط انتشارات دانشگاه امام صادق (ع) به بازار نشر عرضه شده است. "قدرت هوشمند" [19] ، برساخته دیگر جوزف نای، زمانی اوج گرفت که در دولت های کلینتون و اوباما به بخشی از ادبیات سیاسی تبدیل شد. [1] او در کتاب "قدرت هایی برای رهبری" که مثل همیشه مهارت های ساده نویسی روزنامه نگارانه؛ تجارب پژوهشی و چارچوب های نظری را توامان به کار گرفته است؛ فصول اول و دوم را به مقولات رهبری و رهبری و قدرت اختصاص می دهد و در این دو فصل به اهمیت رهبران؛ به درس های تاریخ در این زمینه ها و به تلقی های قهرمان انگارانه از رهبری و به طور کلی به مطالعات و پژوهش های مرتبط با زمامداری و رهبری می پردازد. بحث قدرت نرم دوباره در این فصل ها مورد تاکید قرار می گیرد و به بحث قدرت پیروان [20] پیوست زده می شود. جانمایه حرف او در این فصول تکیه بر "آمیزه قدرت های سخت و نرم" [21] است. اینکه مردم چه می خواهند (قدرت نرم) و زمامداران از مردم چه می خواهند (قدرت سخت). جوزف نای در فصل سوم کتاب به گونه ها و مهارت های رهبری می پردازد و معتقد است رهبران شکل ها؛ گونه ها و ابعاد متفاوتی دارند. اما تاکید او عمدتا بر نوعی از کاریزمای جدید است که مدل هایش را در سازمان ها و جوامع دمکراتیک نوین می جوید. جوزف نای در فصل سوم کتاب به یک گونه سازی بزرگ دست می زند و در واقع شیوه های رهبری را به دو گونه تحولی [22] و سوداگرانه [23] تفکیک می کند. (Nye, 2008) از نگاه او رهبران تحولی عمدتا به ارتقای سطح آگاهی و به عبور دادن پیروان خود از سطح منافع شخصی می پردازند و رهبری کاریزماتیک فقط بخشی از این رویه مبتنی بر رهبری تحولی است و این در حالی است که به عکس؛ رهبری سوداگرانه؛ بر منافع شخصی و نگرش های مبتنی بر تنبیه و پاداش استوار است. (pp. 61-62) البته نای به هیچیک از این دو سویه و گونه نمی پیوندد؛ او نمی گوید بالاخره یک رهبر را باید دوست داشت یا از او ترسید. از دیدگاه او رهبران می توانند در شرایط گوناگون و به عبارت بهتر در گستره ها و بافت های مختلف؛ به انتخاب های نرم و سخت از منوی موجود بپردازند (Nye, 2008, p. 64) فرمول نای در کتاب "قدرت هایی برای رهبری" تکیه رهبران مدرن بر قدرت های نرم و هوشمند و در عین حال تکیه بر شرایط متوازنی از قدرت سخت است. او از بسیاری از افراد و نظریه ها از روانشناسی فرویدی [24] تا لینکلن و هیتلر [25] مثال می آورد. اما شاید ملموس ترین مثال او رویه ها و رفتارهای جک ولش [26] مدیر شرکت جنرال الکتریک [27] باشد که در عین استفاده از رفتارهای بالا به پائین از مدیریت هوشمند عاطفی [28] نیز استفاده می کند (Nye, 2008, p. 63). عبارت "مهارت های انتقادی" [29] از تاکیدهای نای در همین بخش از کتاب است. او دوباره در اینجا بر آلیاژ قدرت های نرم و سخت تاکید می ورزد و برای جنبه نرم موضوع سه مهارت را گوشزد می کند: هوش عاطفی [30] (دیگران شما را چطور می بینند) ، ارتباطات (موثر) و بصیرت (انتخاب قدرت نرم یا سخت یا هر دو با توجه به بافت حاکم) [31] هوش عاطفی؛ مدیریت بر خود؛ نظم و ظرفیت ایجاد همدلی در جذب پیروان تعریف می شود؛ ارتباطات در اینجا با صفت "موثر" [32] همراه می شود؛ و بالاخره بصیرت؛ قدرت تصویر بخشی به ایده ها در بطن ارتباط ها در مسیر الهام بخشیدن به دیگران تعریف می شود. جوزف نای در همین فصل از کتاب دو نوع از مهارت ها را نیز برای اعمال قدرت سخت (که در رهبری سوداگرانه مورد استفاده است) ضروری می داند: مهارت های سازمانی [33] و مهارت های سیاسی ماکیاولی. [34] مهارت های سازمانی از نظر جوزف نای؛ قدرت مدیریت ساختارها؛ جریان های اطلاعات و مدیریت سیستم های پاداشی در مسیر حفظ سازمان است. مهارت های سیاسی ماکیاولی هم استفاده از انواع رویه های معطوف به قدرت سخت است که از نظر جوزف نای از ارعاب تا مذاکره را در بر می گیرند هوش بافتمندانه عنوان فصل چهارم کتاب و ظاهرا از غامض ترین بخش های کتاب جوزف نای است. اینجا پای چند متغییر در تبیین این هوش بافتمندانه به میان می آید و چیزی شبیه به یک رگرسیون چندمتغییره شکل می گیرد: "رهبری یک رابط قدرت است میان رهبران و پیروان؛ اما قدرت به بافت وابسته است" (2008, p. 85) اگر چه به نظر می رسد که جوزف نای در این بخش از کتاب می خواهد بر مقولاتی چون بافت فرهنگی، توزیع منابع قدرت، نیازها و مطالبات پیروان؛ بحران ها و وضعیت های اضطراری و جریان های اطلاعات تاکید کند و در عین حال، هوش بافتمندانه را نوعی قدرت تشخیص روندها در مواجهه با دشواری ها و در عین حال قدرت تطبیق در شکل دهی به رخدادها اعلام کند (2008, p. 88) اما او در این بخش عمدتا در حد تبیین و نظر دهی باقی می ماند و الگوی کاربردی مشخصی را به دست نمی دهد. فصل چهارم یا همان هوش بافتمندانه صرفا توضیح واضحات و می تواند در خوش بینانه ترین حالت نوعی مقدمه گویی برای یک نظریه قلمداد شود. فصل پنجم با عنوان رهبران خوب و بد؛ دروازه خروج از کتاب است؛ دروازه خروجی که می تواند درب ورود به اتاق فکر جوزف نای درباره رهبران خوب و بد نیز باشد. نای اعتراف می کند که: "یکی از مشکلات تعریف رهبران خوب و بد این است که راه هایی که مردم واژه خوب را به کار می برند؛ گنگ ومبهم است." (p. 111) اما او در ارائه تعریف به خوانندگان کتاب؛ معیارهایی از رهبری خوب را به دست می دهد که درباره هر دو گروه رهبران تجاری و سیاسی صدق می کند. جوزف نای معیارهایش را در قالب اهداف؛ ابزارها و پیامدها طبقه بندی می کند: (p. 112)دو مفهوم رهبری خوبخوب موثر اخلاقیاهداف توازن رئالیسم و ریسک در بصیرت ارزش نیت ها؛ اهدافابزارها کارایی ابزارها در قبال اهداف کیفیت ابزارهای به کار رفتهپیامدها موفقیت در کسب اهداف گروهی نتایج خوب برای درون و بیرون گروهالبته نای در جنبه اخلاقیات با تکرار ماجرای رابطه بیل کلینتون و مونیکا لوینسکی اعلام می دارد که حفظ این جوانب در هر دو جنبه آشکار و خصوصی [35] ضرورت دارد. سایر ملاحظات مورد نظر او در رابطه با رهبران خوب و بد به موارد مشخصی چون خدمت به خود در برابر فریب خدمت به گروه؛ تمایز قائل شدن میان شیوه های رهبری تحولی و سوداگرانه، رهبران و نهادها، معنا و هویت، اخلاقیات پیروان، انتخاب ابزارها و نقش قدرت نرم خلاصه می شود. جوزف نای پیروان خوب را نیز در دو عرصه طبقه بندی می کند: (p. 136) پیروان خوب و بدوفاداری اندک وفاداری زیادتفکر مستقل [36] الینه شده تفویض قدرت شدهتفکر پذیرا [37] منفعل هم فرمنای در واپسین سطور کتابش می گوید رهبری را نمی توان مقدمتا از کتاب ها فراگرفت (p. 144) و به همین سبب است که او عمدتا بر درس های تاریخ و یافته های روانشناسی و نیز تبیین مهارت ها اکتفا می کند و به درستی خاطرنشان می سازد که تاریخ هنر، نقاش بزرگ خلق نمی کند، اما می تواند شم ها را توسعه و آموزش دهد. او همه تلاشش را به خرج می دهد تا عصاره ادبیات و مهارت های مربوط به رهبری را در یک کتاب از عرصه های نظریه های سازمانی، روانشناسی و علوم سیاسی به توصیف بکشد؛ او سعی می کند تلفیق قدرت های نرم و سخت را نوعی قدرت هوشمندانه برای رهبری اعلام کند. کتاب او؛ یا بهتر بگویم اودیسه روشنفکری جوزف نای به پایان می رسد؛ اما این پرسش بزرگ تاریخ که رهبران چگونه ظهور می کنند و چگونه یک تنه مسیر تاریخ را تغییر می دهند کماکان به قوت خود باقی می ماند.[1] .
Joseph S. Nye Jr. [2] . Samuel P. Huntington[3] . The Powers to Lead, Oxford University Press, February 2008[4] . Leadership[5] . Leadership and Power[6] . Types and Skills[7] . Contextual Intelligence[8] . Good and Bad Leaders[9] . Harvard University's Kennedy School of Government[10] . Dean of the Harvard University[11] . Chairman of the National Intelligence Council[12] . Assistant Secretary of Defense[13] . Deputy Undersecretary of State[14] . Neoliberalism[15] . Robert Keohane[16] . Power and Interdependence[17] . Soft Power[18] . Soft Power: The Means to Success in World Politics[19] . Smart Power[20] . The Power of Followers[21] . The Mixture of Hard and Soft Power[22] . Transformational Leadership[23] . Transactional Leadership[24] . Freudian psychology[25] . Lincoln, Hitler[26] . Jack Welch[27] . General Electric CEO[28] . Emotionally Intelligent Leadership[29] . Critical Skills[30] . Emotional Intelligence[31] . Vision[32] . Effective[33] . Organizational Skills[34] . Machiavellian Political Skills[35] . Public and Private Morality[36] . Independent Thinking[37] . Compliant Thinking[1] . Smart Power, The Huffington Post, November 29, 2007
مطلب‌های دیگر از همین نویسنده در سایت آینده‌نگری:
|
بنیاد آینده‌نگری ایران |
|
دوشنبه ۱۰ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۲۹ آوریل ۲۰۲۴
دانش نو
|
|
Twitter
Google
Yahoo
Delicious
بالاترین
دنباله
نسخه‌ی چاپی
ارسال اين مطلب به دوستان