این روزها ابزارهای مختلف الکترونیکی کاربردهای فراوانی در زندگی روزمره ما یافته اند. کاهش حجم این دستگاه ها نسبت به گذشته، سبب شده گرایش برای درهم آمیزی آنها در قالب برخی وسایل معمولی افزایش یابد. حالا کار به جایی رسیده که صنعت پوشاک نیز از این موج بزرگ در امان نمانده است.
حوزه «لباس های دیجیتالی» که از حدود دو دهه پیش مطرح شده پیشرفت های زیادی را پشت سر گذاشته و البته امیدهای زیادی را نیز بوجود آورده است.
خلاصه این که شاید روزی دیگر نیاز به حمل تبلت یا تلفن همراه هوشمند نباشد و همه امکاناتی که به آن نیاز داریم در لباس هایمان جاسازی شده باشد.
یک لباس هوشمند شاید از نظر خیلی ها یک کالای لوکس و سرگرم کننده ارزیابی شود تا یک نیاز جدی. اما باید اعتراف کرد با وجود این که برخی از حوزه های کاربرد این لباس ها بیشتر جنبه سرگرمی داشته، اما برخی کاربردهای جدی هم برای لباس های هوشمند در نظر گرفته شده است؛ کاربردهایی که می تواند به بهبود کیفیت زندگی کمک شایانی کند. در ادامه نگاهی به برخی از دستاوردهای بشر در ساخت لباس های دیجیتالی و هوشمند خواهیم داشت.
لباس هوشمندی برای پایش سلامت فرد
این لباس که شاید بتوان آن را جزو نخستین لباس های دیجیتالی نامید، حدود دو دهه گذشته از سوی پژوهشگران موسسه فناوری جورجیا در ایالات متحده برای استفاده های نظامی طراحی شد.
اندازه گیری ضربان قلب و میزان تنفس فرد با استفاده از فیبرهای نوری و حسگرهای موجود در پارچه این لباس، از اصلی ترین کارکردهای آن است.
همچنین این لباس هوشمند می تواند موقعیت گلوله را در بدن سرباز زخمی شده در نبرد نشان دهد. در این لباس یک سیگنال نوری از یک سو به سوی دیگر لباس ارسال می شود. اگر تابش نور نتواند به سوی دیگر برسد، می توان نتیجه گرفت که سرباز تیر خورده است. در این صورت نور تابیده شده بازگشته و محل اصابت گلوله و سوراخ شدن لباس را نشان می دهد. این لباس همچنین علایم حیاتی نظیر تپش قلب و میزان تنفس سرباز را اندازه گیری می کند.
لباس دیجیتال همدم لحظات تلخ و شیرین شما
با گسترش چشمگیر گوشی های همراه هوشمند، راه برای بسیاری از نوآوری ها هموارتر گردیده است. تولید لباس های هوشمند نیز از این امر مستثنی نبوده است.
چندی پیش گروهی از دانشمندان موفق به طراحی نوعی لباس شدند که می تواند با شناسایی وضع روحی فرد، اقداماتی برای بازگرداندن او به حالت تعادل انجام دهد.
حسگرهای بسیار ریز موجود در این لباس می تواند ضربان قلب، دمای بدن و حتی میزان رسانایی پوست را (که از مهم ترین شاخص های فیزیولوژیکی برای تعیین حالت روانی فرد است) اندازه گیری نماید سپس این داده ها از طریق گوشی تلفن همراه به یک پایگاه داده ارسال شده و پایگاه داده نیز با توجه به وضع فعلی و نیز علاقه مندی های کلی فرد، پاسخ مناسب را ارسال می نماید.
در این لباس یک صفحه نمایش مجهز به لامپ های LED وجود دارد که می تواند جملاتی امیدبخش را در مواقعی که فرد غمزده و ناراحت است، نمایش دهد.
همچنین بلندگوهای قرارگرفته در کلاه این لباس می تواند موسیقی مناسب، یک پیغام امیدبخش و حتی چند لطیفه بامزه را پخش کند.
از بیماران قلبی تا صعودکنندگان به اورست
نوعی جلیقه ویژه ای با نام «Magic» را که از سوی گروهی از پژوهشگران ایتالیایی طراحی شده است، می توان یکی از کاربردی ترین لباس های دیجیتالی طراحی شده تاکنون دانست. این جلیقه که از پارچه ای رسانا ساخته شده می تواند ضربان قلب و میزان تنفس فرد را اندازه گیری کرده و اطلاعات را به یک مرکز پردازنده ارسال کند. این جلیقه در شرایط مختلف مورد آزمایش قرار گرفته است.
برای نمونه، از کسانی که بعد از مراقبت های اولیه و پس از حمله قلبی در بیمارستان بستری شده بودند خواسته شد این جلیقه را به مدت چند روز به تن کنند.
اطلاعات دریافتی از وضع سلامت فرد برای پزشک متخصص قلب ارسال می شد و به این ترتیب امکان بررسی سلامت فرد حتی پس از مرخص شدن از بیمارستان فراهم شد.
همچنین این جلیقه از سوی گروهی از کوهنوردانی که قصد صعود به قله اورست را داشتند نیز مورد استفاده قرار گرفت.
به این ترتیب وضع جسمی این کوهنوردان در هنگام فعالیت و نیز خواب به یک مرکز پزشکی ارسال می شد. راحت بودن این جلیقه و نیز قابلیت انطباق با اندازه های مختلف بدنی افراد و قابل شست وشو بودن، از اصلی ترین ویژگی های این لباس هوشمند است.
جلوگیری از زخم بستر
بسیاری از افرادی که به دلیل برخی سوانح یا بیماری ها مجبور به دراز کشیدن پیوسته بر روی تخت هستند و توانایی جابه جا شدن روی تخت را ندارند، با مشکلی به نام زخم بستر روبه رو می شوند.
در واقع فشار مستمر بر روی برخی بخش های پوست و بدن، به آسیب آن نواحی منجر می شود. در این وضع پرستاران هرازگاهی فرد را بر روی تخت جابه جا می کنند.
اما طراحی لباس هوشمند شاید بتواند پایانی بر این داستان دردناک باشد. دانشمندان در پروژه ای طولانی توانستند لباسی طراحی کنند که می تواند میزان گردش خون، اکسیژن و نیز مواد مغذی موردنیاز بخش های مختلف بدن را ارزیابی کند.
این لباس مجهز به مجموعه ای از الکترودهاست که در صورت نیاز، شوک های خفیفی را به بخش های مشخصی از بدن وارد کرده تا سبب افزایش گردش خون در آن ناحیه شود. به این ترتیب احتمال بروز زخم بستر بشدت کاهش می یابد.
با لباست موسیقی بنواز
لباس هوشمند می تواند کاربردهای گوناگونی داشته باشد که نواختن موسیقی نیز یکی از آنهاست. در حال حاضر چند نمونه از این پیراهن ها به تولید صنعتی رسیده و با قمیتی بین ۵۰ تا صد هزار تومان در اختیار عموم قرار گرفته است.
پیراهن دارای طرح گیتار و نیز طبل، از جمله معروف ترین این لباس ها هستند. فردی که پیراهن را به تن دارد می تواند با لمس بخش های مخلتف روی آن، صدای مربوط به آن بخش را بشنود.
غول های صنعت دیجیتال هم به تکاپو افتاده اند
جذابیت حوزه لباس های هوشمند تا حدی است که غول هایی نظیر اپل و گوگل هم به فکر طراحی و تولید فناوری های مرتبط به این حوزه افتاده اند.
پروژه های متعددی از سوی این شرکت ها در حال انجام است. در ادامه به بررسی دو نمونه از جدیدترین فناوری های ساخته شده آنها می پردازیم.
لطفا مرا دور بیندازید!
پای انسان را قلب دوم او می نامند. به همین دلیل در طراحی کفش، ملاحظات مختلف پزشکی مدنظر قرار می گیرد. با فرسودگی بخش های مختلف کفش، این قابلیت ها کاهش یافته و در نتیجه احتمال بروز برخی آسیب ها به فردی که آن را به پا می کند، وجود دارد.
مشکل اینجاست که در برخی موارد، شناسایی فرسودگی های جزئی ولی تاثیرگذار کفش و بخصوص بخش هایی که زیاد دیده نمی شود، دشوار است.
در واقع در این حالت، کفش از نظر ظاهری چندان فرسوده به نظر نمی رسد، اما از نظر ساختاری دیگر نمی تواند از سلامت پا حفاظت کرده و حتی می تواند به بروز آسیب های جدی به فرد منجر شود.
در این میان شرکت اپل نوعی کفش با حسگرهای داخلی طراحی کرده است. این حسگرها که در پاشنه یا کف کفش قرار می گیرد می تواند اطلاعاتی در مورد وضع کفش را به دستگاه مبتنی بر iOS شما ارسال نماید.
به این ترتیب در صورت فرسودگی بیش از استاندارد پاشنه یا کف کفش، کاربر را از این مساله آگاه می کند.
زودباش بدو
بتازگی گوگل از نوعی کفش هوشمند رونمایی کرده که می تواند از طریق بلندگوهای قرار گرفته در زبانه خود، پیغام هایی ویژه به فردی که آن را به پا دارد، اعلام کند.
این کفش مجهز به شتاب سنج، ژیروسکوپ است و از قابلیت برقراری ارتباط با تلفن همراه با استفاده از بلوتوث نیز برخوردار است.
این کفش پس از بررسی سرعت و میزان تحرک فرد، یکی از ۲۵۰ پیغام ضبط شده را برای تشویق فرد به ادامه فعالیت فعلی یا غرزدن برای دست کشیدن از تنبلی و افزایش سرعت را پخش می کند.
این فناوری با همکاری شرکت آدیداس ساخته شده، اما به نظر می رسد این شرکت ها برنامه ای برای عرضه این محصول به بازار ندارند.
لباس های هوشمند در آینده
کوچک شدن حجم ابزارهای دیجیتالی از یکسو و گسترش چشمگیر دسترسی همگان به برخی فناوری ها نظیر گوشی های همراه هوشمند، سبب شده طراحی لباس های هوشمند شتاب بیشتری بگیرد.
شاید برای شما هم پیش از خواندن این مطلب، لباس های هوشمند کالایی لوکس و تجملی به نظر می رسید، اما همان طور که دیدید، برخی کاربردهای این لباس ها بویژه در حوزه سلامت، آنها را به گزینه نخست در برخی حوزه های کاربردی تبدیل کرده است.
صالح سپهری فر
Twitter
Google
Yahoo
Delicious
بالاترین
دنباله
نسخه‌ی چاپی
ارسال اين مطلب به دوستان