|
بنگاه های ژاپنی به بازار های نو ظهور روی می آورند
اگر عضو یکی از شبکه‌های زیر هستید می‌توانید این مطلب را به شبکه‌ی خود ارسال کنید:
مرز جدید برای شرکت های ژاپنی
ژاپن زمانی با صادرات به کشور های ثروتمند رونق یافت. حالا این کار را در جایی دیگر انجام می دهد. وزیر تجارت ژاپن می گوید این یک «مرز جدید» است. بنگاه های ژاپنی بالاخره دریافته اند که بازار های نو ظهور با سرعتی بسیار بیشتر از اقتصاد های ثروتمند رشد می کنند و هر چند این بازار ها با تاخیر به صحنه وارد شده اند، اما تحرکاتی ماهرانه را در همین مدت انجام داده اند.
بر پایه گزارش یک شرکت تامین کننده اطلاعات مالی به نام نیکی، سود ۵۵۹ شرکت بزرگ ژاپنی در سه ماه اخیر با رشدی ۴۶ درصدی به ۸/۳ تریلیون ین (۴۴ میلیارد دلار) رسیده است. این رقم، افزایشی چهار برابری را در مقایسه با یک سال قبل نشان می دهد و عمدتا به افزایش فروش در بازار های نو ظهور مرتبط است.
بسیاری از بنگاه های ژاپنی که در سال ۲۰۰۹ ضرر کردند، موقعیت مطلوب خود را با فروش محصولاتشان به طبقه متوسط جدید جهانی دوباره احیا کرده اند. تویوتا، شرکت تولید کننده خودرو که در سال گذشته ۱۹۵ میلیارد ین ضرر کرده بود، در ۴ آگوست گزارش داد که سود عملیاتی سه ماهه اخیر آن ۲۱۲ میلیارد ین بوده است. عاملی که در این تغییر به تویوتا کمک کرد، تقاضای قوی بازار آسیا بود. سونی، تولید کننده لوازم الکترونیکی نیز سود قابل ملاحظه ۷۹ میلیارد ینی را در فصل مالی اخیر اعلام کرد و به این ترتیب، ضرر ۳۳ میلیارد ینی سال گذشته را معکوس کرد. درآمد های این شرکت از محل فروش در بازار های نو ظهور نزدیک به ۴۰ درصد افزایش یافت و فروش آن در برزیل تقریبا دو برابر شد.
طبق یک برآورد، کشور های خارج از اروپا و آمریکای شمالی در فاصله سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۵۰، ۸۰ درصد از رشد جهانی را به خود اختصاص خواهند داد. مصرف کنندگان غربی، صرفه جو تر شده اند. ژاپن برای مدت دو دهه در رکود بوده و جمعیت آن رو به کاهش است. بنابراین عجیب نیست که شرکت های این کشور رو به سوی بازار های دیگری بیاورند.
کالا های سنتی تولید ژاپن برای این نواحی جدید مناسب نیستند. بسیاری از آنها گران قیمت و پیچیده اند و وسایل ساده تر ساخت کره جنوبی، چین و تایوان، به راحتی با قیمتی کمتر از آنها به فروش می رسند. بنگاه های ژاپنی از مدت ها پیش، کشور های فقیر تر را تنها به عنوان پایگاه هایی برای تولید مورد استفاده قرار داده اند و سپس محصولات خود را به کشور های ثروتمند منتقل کرده اند. این مدل دیگر عمل نمی کند.
طی دهه گذشته، سهم ژاپن از صادرات به آمریکا نصف شده و سهم آن از صادرات به اروپا نیز یک سوم کاهش پیدا کرده است. اکنون بنگاه های این کشور در تلاش برای تطابق محصولات خود با کشور های BRIC (برزیل، روسیه، هند و چین) و MINTS (مالزی، اندونزی، نیجریه، ترکیه و عربستان سعودی) و نیز ویتنام و بالکان هستند. سهم صادرات به چین، پیش از کاهش در اثر رکود اخیر، تقریبا
سه برابر شد و تجارت با مناطقی مانند خاور میانه که دارای منابعی غنی هستند، تقریبا به دو برابر مقدار قبل خود رسید (نگاه کنید به نمودار بالا که انتقال مقصد صادرات کالا های ژاپنی را از کشور های غربی به دیگر نقاط دنیا نشان می دهد).
تقاضای مصرف کنندگان اقتصاد های نوظهور به بنگاه های فعال در بسیاری از بخش ها، از کالا های مصرفی گرفته تا لوازم فنی کمک کرده است. فروش شیسیدو (بزرگ ترین تولید کننده لوازم آرایشی ژاپن) در چین طی پنج سال گذشته بیش از دو برابر شده است. این شرکت در سال جاری، فعالیت خود را به مغولستان و بالکان گسترش داده و کارخانه ای را نیز در ویتنام که مصرف کنندگان تازه ثروتمند شده ای در آن به وجود آمده اند، افتتاح کرده است. شیسیدو انتظار دارد که سهم فروش محصولات آن در کشور های خارجی که هم اکنون ۴۰ درصد است، در سال ۲۰۱۷ به ۵۰ درصد برسد.
بنگاه های ژاپنی باید برای موفقیت در این مناطق جدید، خود را با آنها وفق دهند. پاناسونیک، تولید کننده لوازم الکترونیکی، هم محصولات و هم سازماندهی خود را کاملا تغییر می دهد. این شرکت به جای حفظ تقسیم بندی های خشک مدیریتی خود بر حسب مناطق مختلف، خطوط تولید خود را بر اساس مناطق آب و هوایی استوایی و معتدل تنظیم می کند. مدیران این بنگاه در آمریکای جنوبی، هر سه ماه یک بار، جهت تبادل آرا با همکاران خود در مالزی دیدار می کنند.
پاناسونیک، به شکلی روز افزون برای طراحی محصولات مطابق با ذائقه های محلی، بر مهندسان همان مناطق تکیه می کند. هیتوشی اوتسوکی، رییس بخش فعالیت های خارجی پاناسونیک می گوید «اگر این کار را مهندسان ژاپنی انجام می دادند، محصولاتی ژاپنی خلق می کردند.» امروزه تنها ۱۰ تا ۲۰ درصد از محصولاتی که این شرکت در بازار های نو ظهور به فروش می رساند، توسط تیم های ژاپنی تولید می شوند، در حالی که در ابتدا کل این محصولات را خود ژاپنی ها می ساختند. اوتسوکی می گوید که «این برای ما امری کاملا انقلابی است.»
پاناسونیک متوجه شده است که در اندونزی، یخچال ها برای نگهداری تعداد زیادی از بطری های آب دو لیتری به محفظه های بزرگی نیاز دارند، زیرا مردم این کشور، صبح هر روز آب را برای تصفیه می جوشانند و سپس برای رسیدن به درجه حرارت مناسب در یخچال قرار می دهند. با این وجود، آنها به فضای کمتری برای سبزی نیاز دارند، زیرا معمولا این محصول را در یک روز خریده و استفاده می کنند.
پاناسونیک در هند که نمی توان روی عدم قطعی برق در آن حساب کرد، سیستم هایی را برای تهویه هوا می سازد که انرژی اندکی را مصرف می کنند و از آن جا که هندی ها معمولا سیستم های تهویه هوای خود را دائما روشن می کنند، موتور آنها به شکل بی صدا طراحی شده است. در چین، سیستم های تهویه هوا نمادی از منزلت اجتماعی هستند، بنابراین پاناسونیک این محصول خود را به قدر کافی بزرگ و رنگارنگ می سازد تا نگاه های حسود همسایگان را به خود جلب کند.
در سه ماه اخیر، فروش محصولات پاناسونیک در بازار های نو ظهور به آن کمک کرد تا سودی ۸۴ میلیارد ینی را از آن خود کند و ضرر ۵۲ میلیارد ینی همین دوره در سال قبل را وارونه سازد. این شرکت انتظار دارد که سهم درآمد های آن از محل فروش محصولات الکترونیکی و لوازم خانگی در بازار های نو ظهور از ۲۵ درصد در حال حاضر به ۳۱ درصد در سال ۲۰۱۲ افزایش یابد.
خودرو سازان ژاپنی نیز بیکار ننشسته اند. تویوتا مدلی را با نام اتیوس برای هند طراحی کرد که با قیمت ۱۰ هزار دلار در این کشور به فروش می رسد. نیسان، خودرویی کوچک با نام مارس را در هند و تایلند تولید می کند که ۸۷ درصد از قطعات آن از همین مناطق تامین می شوند. این شرکت، تولید مارس در چین را در سال جاری و تولید آن در مکزیک را در سال ۲۰۱۱ آغاز خواهد کرد. نیسان اخیرا تولید نوعی خودرو را در ژاپن به پایان رساند و در عوض، واردات یک مدل ارزان تر تایلندی را آغاز کرد. این قبیل کالا ها هنوز در ژاپن نادر هستند، اما به زودی تعداد آنها رو به فزونی خواهد گذاشت. نوآوری های کم هزینه، به خوبی مرز ها را پشت سر می گذارند.
با این همه، هنوز مشکلاتی وجود دارد. ین پر قدرت - که ارزش آن در سال جاری، ۱۴ درصد افزایش یافته و به ۸۶ ین به ازای هر دلار رسیده است – به صادرات ژاپن لطمه می زند. با این حال، این افزایش ارزش ین باعث می شود که ادغام و تملک شرکت ها، هزینه کمتری را به همراه داشته باشد. بر اساس گزارش دیلاجیک، بنگاه های ژاپنی تا این نقطه از سال جاری بیش از ۱۱ میلیارد دلار را در مبادلات با کشور های فقیر خرج کرده اند - رقمی که هم اکنون از کل مبادلات با این کشور ها در سال ۲۰۰۹ فراتر رفته است. شرکت های ژاپنی با انتقال تولید خود به کشور های خارجی و تامین منابع به شکل محلی، احتمالا می توانند گلیم خود را از آب بیرون بکشند.
یک مشکل دیگر، مدیریت نیروی کار جهانی است. اعتراضات کارگران چینی در هفته های اخیر باعث شد که تویوتا و هوندا، فعالیت های خود را در این کشور به حالت تعلیق درآورند. در خود ژاپن، کارگران چنان سر به راه و آرام هستند که مدیران ژاپنی، غالبا برای مواجهه با چنین مشاجراتی آمادگی ندارند. بنابراین بنگاه های این کشور به سرعت در پی استخدام افراد زبده خارجی هستند. دستمزد های نسبتا اندک روسا و نبود کارمندان انگلیسی زبان، این کار را سخت می کند، اما برخی از بنگاه های ژاپنی، پیشرفت هایی داشته اند. پاناسونیک قصد دارد که در سال آینده، ۱۳۹۰ فارغ التحصیل را به استخدام خود درآورد که تنها ۲۹۰ نفر از آنها ژاپنی هستند.
بنگاه های ژاپنی که محصولات خود را برای بازارهای نو ظهور باز مهندسی کرده اند، حالا مجبورند که فرهنگ سازمانی خود را به کلی دگرگون کنند. آنها قدرت بسیار اندکی را به کارمندان محلی خود محول می کنند و به ندرت، افراد غیر ژاپنی را تا سطح مدیریت ارشد خود ارتقا می دهند. این بنگاه ها تصمیمات خود را به آهستگی، با اتفاق نظر و بعد از رد و بدل شدن یادداشت های بی پایان به دفتر رییس اتخاذ می کنند. شرکت های ژاپنی باید برای بقا در بازار های نو ظهور یاد بگیرند که چالاک باشند.
مترجم: محسن رنجبر
منبع: اکونومیست
مطلب‌های دیگر از همین نویسنده در سایت آینده‌نگری:
|
بنیاد آینده‌نگری ایران |
|
يكشنبه ۹ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۲۸ آوریل ۲۰۲۴
اقتصاد فراصنعتی
|
|
Twitter
Google
Yahoo
Delicious
بالاترین
دنباله
نسخه‌ی چاپی
ارسال اين مطلب به دوستان