آشنايي با تعريف ،تاريخچه و رويكرد دولت الكترونيك

اگر عضو یکی از شبکه‌های زیر هستید می‌توانید این مطلب را به شبکه‌ی خود ارسال کنید:

Twitter

Google

Yahoo

Delicious

بالاترین

دنباله

[11 Mar 2011]   [ ]

موضوع پروژه : آشنايي با تعريف ،تاريخچه و رويكرد دولت الكترونيك


استاد راهنما : استاد زنهاري

گرد آورنده :عرفان رضايي توابع

مقدمه :

يكــــي از مفاهيمي كه در دهه هاي اخير به گونه اي بسيار گسترده در جوامع پيشرفته مورد بررسي قرار گرفته و حتي در بعضي مواقع با موفقيت به اجرا درآمده، مفهوم دولت الكترونيك است. دولت الكترونيك، يك دولت ديجيتال بدون ديوار و ساختمان و داراي سازماني مجازي است كه خدمات دولتي خود را به صورت بهنگام (ON LINE) ارائه مي كند و موجب مشاركت آنان در فعاليتهاي مختلف اجتماعي سياسي مي شود.

تاريخچه دولت الكترونيك :

روند ايجاد دولت الكترونيك بدين صورت بوده است كه در طول نيمه دوم دهه 1990، بخش خصوصي آمريكا مسئول خلق خدمات الكترونيكي شد. وجود فناوري وب ، به برانگيختن برخي اقدامات تجاري در شركتها منجر گشت ، و لذا نتايج خوب و قابل سنجشي از اين اقدامات حاصل شد. مهمتر از آن، اين بود كه كاركنان هرچه بيشتر اثربخش شدند به طوري كه در بازده كاري آنها افزايش قابل ملاحظه اي پديد آمد. براي مثال، در سال 1999، ميانگين بازده كاري هر ساعت فرد، پنج درصد افزايش پيدا كرد. لذا بدين طريق، بذرهاي كارايي به واسطه به كارگيري اين چنين فناوريها پاشيده شد و لذا فناوري وب به تغييراتي در شغل، شاغل و ارتباطات منجر شد .
زماني كه فناوري وب در اكثر بخشهاي خصوصي به كار گرفته شد، دولت از اين بابت عقب مانده بود. لذا توجه دولت به اين مسئله معطوف گشت كه ارائه خدمات به شهروندان به صورت الكترونيك بسيار ساده تر خواهدبود.

درنتيجه وينتون سرف (VINTON CERF) كه به عنوان يكي از پدربزرگهاي اينترنت مشهور است اين پيشنهاد را به رهبران دولتي داد كه «لطفاً از فناوري اطلاعات استفاده كنيد. اجازه دهيد كه خدماتتان، بيشتر دردسترس باشد. همچنين، هرگز از فناوري وب نهراسيد، اما همواره براي آن برنامه ريزي كنيد». لذا شهر گولدن به اين نياز استراتژيك پي برد و در ژوئيه 2001، برنامه ريزي استراتژيك براي دولت الكترونيك را تدوين كردند. به هــــرحال، بهــــره گيري از امكانات دولت الكترونيك مي تواند موجب ارائه بهتر خدمات دولتي به شهروندان شود و امكان استفاده و دسترسي برابر كليه شهروندان، تعامل اثربخش تر با طرفهاي درگير و غني سازي شهروندان را فراهم آورد و درمجموع، به ايجاد مديريت دولتي اثربخش تر منجر شود .
به اين ترتيب، دولت الكترونيك، شيوه اي براي دولتها به منظور استفاده از فناوري اطلاعات و فناوريهاي جديد است كه به افراد تسهيلات لازم جهت دسترسي مناسب به اطلاعات و خدمات دولتي، اصلاح كيفيت آنها و ارائه فرصتهاي گسترده براي مشاركت در فـــــرايندها و نمادهاي مردم سالار مي دهد و مجموعه اي از كليه ارتباطات الكترونيك است كه بين دولت، شركتها و شهرونــــــدان رخ مي دهد.

تعاريف دولت الكترونيك :


تعاريف بسياري از دولت الكترونيك شده است كــه تعدادي از آنها به صورت زير ارائه مي شود:

دولت الكترونيك: استفاده آسان از فناوري اطلاعات به منظور توزيع خدمات دولتي به صورت مستقيم و شبانه روزي به مشتري است.

دولت الكترونيك: استفاده دولت و ساير سازمانهاي دولتي از فناوري اطلاعات به منظور ايجاد تحول در رابطه با شهروندان، مراكز تجاري و ساير مواردي است كه با دولت درحال تعامل هستند .

دولت الکترونیک : استفاده از فناوری به منظور تسهیل امور دولت از طریق ارائه خدمات و اطلاعات کارا و موثر به شهروندان و شرکتهای تجاری و تولیدی می‌باشد.

دولت الكترونيك: شيوه اي براي دولتها به منظور استفاده از فناوري اطلاعات و فناوريهاي جديد است كه به افراد تسهيلات لازم جهت دسترسي مناسب به اطلاعات و خدمات دولتي، اصلاح كيفيت آنها و ارائه فرصتهاي گسترده براي مشاركت در فـــــرايندها و نمادهاي مردم سالار مي دهد.

دولت الكترونيك: تكيه بر اينترنت و ديگر فناوريهاي نوظهور دارد تا اطلاعات و خدمات را به سادگي،با سرعت، به شيوه اي كارا و با هزينه كم دريافت و توزيع كند.


دولت الکترونيک: عبارت است از تعهد به استفاده از فناوري مناسب براي ارتقاي ارتباطات دولت با شهروندان و سازمانهاي وابسته به دولت و به عبارتي گسترش دموکراسي ، ارتقاي شأن و منزلت انسان ، حمايت از توسعه اقتصادي ، توسعه عدالت اجتماعي و بهبود کيفيت ارائه خدمات به مردم .

دولت الکترونیک : استفاده از تکنولوژی اطلاعات (IT) چیره شدن بر حدود فیزیکی سیستمهای مبتنی بر کاغذ و فیزیکی تا استفاده از تکنولوژی جهت افزودن دسترسی و ارائه خدمات دولت برای بهره مند شدن بیشتر شهروندان، شرکتهای تجاری و کارمندان از این خدمات در تغییر است. ایده اصلی در پشت این تعاریف آن است که دولت الکترونیک شامل خودکارسازی و کامپیوتری کردن رویه های کاغذ مبنای موجود می باشد که روشهای جدید رهبری، راههای جدید بحث و استراتژیهای تصمیم گیری، روشهای جدید دادوستد تجاری، روشهای جدید ارتباط با شهروندان و انجمنها، و راههای جدید سازماندهی و تحویل اطلاعات را موجب می شود .


دولت الکترونیک : یک واژة عام است که برای مفاهیمی از قبیل خدمات الکترونیک، دموکراسی الکترونیک و از همه مهمتر، مدیریت/ نظارت الکترونیک مورد استفاده قرار میگیرد. این بکارگیری فن آوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) است که دسترسی به خدمات دولتی، و متقابلاً ارائة خدمات توسط دولت را در جهت انتفاع به شهروندان، شرکای تجاری دولت، بخشهای عمومی و بخشهای خصوصی افزایش میدهد.


دولت الکترونیک : فرایندهای جاری مبتنی بر کاغذ (بازی) را مکانیزه و کامپیوتریزه نموده که این سرعت بخش روشهای جدید مدیریت میگردد. این سیستم، بین مقامات دولتی، بخش های خصوصی و شهروندان پل ارتباطی ایجاد مینماید. مهمتر از همه، امکان اعمال یک کنترل اثربخش را برای دولت در جهت استفادة بهینه از سرمایه های اجتماعی، سیاسی، و اقتصادی در مسیر توسعه فراهم می سازد.


رويكردهاي دولت الكترونيك

یک جنبه اساسی و بنیادی درموفقیت تلاش های پیاده سازی دولت الکترونیک نحوه رهبری و مدیریت آن است . درک مدیران از مقوله دولت الکترونیک نخستین فاکتور کلیدی در این زمینه می باشد .
بررسی و تحقیق صورت گرفته در سال 1998 توسط ریچارد هیکس بر روی مدیران برنامه های دولتی نشان می دهد که رویکرد آنها به اصلاحات در بخش عمومی در طول زمان و بر پایه نحوه نگرش به سوی فناوری اطلاعات تغییر کرده است . بر طبق این مطالعه , چهار دسته رویکرد متفاوت نسبت به اصلاحات در بخش دولتی وجود دارد که با چهار شماره نشان داده شده اند . این رویکردها عبارتند از :

.1 Ignore Approach ( رویکرد انکار و غفلت ) :

مقامات دولتی نسبت به فناوری اطلاعات و سیستم های اطلاعاتی غافل هستند . بنابرین در برنالمه های اصلاحاتی خود سهمی برای فناوری اطلاعات و سیستم های اطلاعاتی در نظر نمی گیرند . هزینه ها و سرمایه ها در این زمینه کم است و مدیرانی که به طور اتفاقی در حوزه فناوری اطلاعات یا سیستم های اطلاعاتی انتصاب می یابند , دوران کوتاهی دارند .

.2 Isolate Approach ( رویکرد جداسازی و خودکار سازی ) :

مدیران دولتی همچنان نسبت به کامپیوتر بی سواد باقی می مانند و درک کمی از نقش اطلاعات دارند . با این وجود آنها به فناوری اطلاعات و پتانسیل آن آگاهی نسبی یافته اند . از این رو سرمایه گذاری برای فناوری اطلاعات در برنامه اصلاحات گنجانده می شود . اما رهبری پروژه های مورد نظر در دامنه مسئولیت کارشناسان فناوری اطلاعات شناخته می شود و در سایر برنامه های اصلاحات مقوله فناوری اطلاعات به عنوان یک فکر ثانویه گنجانده شده و به شیوه ای نظام مند به فرایند اصلاحات متصل نمی گردد . گاه کاربرد تشریفاتی این فناوری در بسیاری از مراحل کاری و پست های سازمانی آشکار می گردد اما این مرحله فقط نشانگر پیمودن نخستین گام در راه اصلاحات در عصر اطلاعات است .

.3 Approach Idolize (رویکرد پرستش و شیفتگی ) :

مدیران دولتی تا حدودی در زمینه مهارت های دیجیتالی با سواد شده اند . آنها از کامپیوتر استفاده می کنند و آگاهی چندی هم از پتانسیل های فناوری اطلاعات دارند . بخش دولتی پر از پروژه های اصلاحات در قالب فناوری اطلاعات می شود که فناوری را کانون فرایند تغییر قرار می دهد . در این مرحله هزینه ها و سرمایه گذاری های صورت گرفته در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات بیشتر می شود .

Integrate Approach .4( رویکرد یکپارچه سازی و ادغام ) :

کارگزاران و مدیران دولتی دارای سواد کامپیوتری می شوند و افزون بر مهارت های کامپیوتری , سواد اطلاعاتی و درک درستی از نقش دگرگون ساز شبکه ها به دست اورده اند در این حال فناوری اطلاعات یک نقش ثانویه دارد و به عنوان وسیله ای ارزشمند برای دستیابی به اهداف ویژه اصلاحی و نه به عنوان یک هدف مستقل و مجزا در نظر گرفته می شود .
در این زمان , مهندسی مجدد سیستم های اطلاعاتی و پیاده سازی فناوری اطلاعات , به طور کامل در درون فرایند دگرگونی سازمانی گنجانده شده و نقش محوری به اهداف اصلاحات و خروجی های آن و نه به جلوه های فناوری اطلاعات مانند سخت افزار و نرم افزار داده می شود . همچنین رویکرد یکپارچه سازی اغلب به معنی اتخاذ یک رویکرد استراتژیکتر نسبت به برپایی دولت الکترونیک است , زیرا یکپارچه سازی اهداف اصلاحات , اطلاعات و فناوری نیاز به یک فعالیت منسجم در تمام گستره سازمان و در سطح مدیران عالی دارد .
در پایان می توان گفت که میان سازمان های گوناگون دولتی هر کشور و حتی اداره های گوناگون هر سازمان , تفاوت های بسیاری وجود دارد . به طوری که ممکن است در یک اداره رویکرد غفلت و در اداره کناری آن رویکرد ادغام و یکپارچگی موجود باشد .
به علاوه ترتیب انتقال از این چهار رویکرد نیز الزاما یک روند منظم چهار مرحله ای نیست . فرایند بلوغ می تواند راهی پرفراز و نشیب مانند جهش از یک رویکرد به رویکرد دیگر را نیز دربرمی گیرد .

اهداف دولت الكترونيك
• خدمات بهتر؛ خدمات راحت تر و مطمئن تر با هزينه كمتر و ارزش و كيفيت برتر.
• كارايي و اقتصادي بودن؛ اطلاعات و خدمات ارزان تر و بهتر براي مشتريان و پرداخت كنندگان ماليات.
• بهبود شهرت؛ ايجاد و بهبود چهره و تصويري از ايران به عنوان كشوري جذاب براي اقامت و تجارت.
• مشاركت هرچه بيشتر مردم در دولت و حكومت؛ آسان سازي مشاركت و اعلام نظر مردم در دولت و امور اجرايي.
• هدايت و رهبري؛ پشتيباني از جامعه مبتني بر دانش و گسترش فرهنگ نوآوري در بدنه دولت .
موانع ايجاد دولت الكترونيك و چالشهاي آن
در راه ايجاد دولت الكترونيك موانعي وجود دارد كه به طور اختصار مي توان به برخي از آنها اشاره كرد:
1- عدم احساس نياز به وجود دولت الكترونيك؛
2- عدم حمايت مديران ارشد سازمانها؛
3- ناتواني در مرزبندي اطلاعات محرمانه و غيرمحرمانه؛
4- هزينه هاي سنگين ايجاد، نگهداري و توسعه شبكه هاي اطلاع رساني و پايگاههاي اطلاعاتي؛
5- فقدان يا كمبود نيروهاي متخصص فناوري اطلاعات در برخي از كشورها؛
6- مشكلات مرتبط با چگونگي حفاظت از اطلاعات شخصي افراد؛
7- چگونگي تحليل و مهندسي مجدد خدمات دولتي به منظور استفاده از دولت الكترونيك؛
8- چگونگي دسترسي كليه كاربران به دولت الكترونيك؛
9- نحوه ارائه كليه اطلاعات موردنياز مشتريان؛
10- مسئله مرتبط با مواجه شدن با افرادي كه كمتر با رايانه آشنا هستند

---

مطلب‌های دیگر از همین نویسنده در سایت آینده‌نگری:

منبع:

نسخه‌ی چاپی ارسال اين مطلب به دوستان

---

[نظر دهید]    [تعداد نظرهای ثبت شده در پیوند با این مطلب: 0] 

.

---