ذکر حقوق دسترسی به فضای مجازی افراد در وصیت نامه ها، مشغله فکری بسیاری از حقوقدانان امروزی است.
هنگامی که شخصی می میرد خاطرات و یادگارهای بسیاری از او باقی می ماند. اگر نخواهیم از لحاظ احساسی به ماجرا نگاه کنیم، این یادگارها، مثلا نامه ها و عکس های قدیمی یا اموال شخصی را می توان تقسیم کرد. نهایتا بعضی از اموال به خیریه بخشیده شده و بعضی دیگر میان وراث تقسیم و برخی هم دور ریخته می شود. این روزها با وجود دنیای دیجیتال و شبکه های اجتماعی مانند فیس بوک و گوگل پلاس فرآیند تقسیم ارث اندکی دشوار شده است. زیرا این شبکه ها همه دارایی های دیجیتالی فرد را در خود جمع کرده اند. قانون تعیین می کند که اموال باقی مانده از شخص چطور باید تقسیم شود، اما چه قانونی تکلیف دارایی های مجازی را معین می کند؟
اکنون بعضی کشورها به دنبال پاسخی برای این پرسش هستند. مثلا ایالت اوکلاهما در کشور آمریکا قانونی وضع کرده است که پس از مرگ، خانواده، دوستان یا مهم تر از همه مجری وصیت نامه می توانند کنترل حساب کاربری شخص را در فیس بوک در دست بگیرند. ایالت نبراسکا هم تقریبا همین قانون را دارد و در ایالت اورگان بعضی اقدامات در این زمینه انجام شده است. اما در نیویورک برای این موضوع طرحی به نام «مجری وصیت نامه دیجیتالی» برای اشخاص پیش از مرگشان تعریف شده است. در ایالت های کانکتیکات، ایندیانا و جزیره رودا قوانینی وجود دارد که تکلیف ای میل و فایل های الکترونیکی را مشخص می کند اما درباره فیس بوک موضع مشخصی تعریف نشده است.
و اما خود فیس بوک! فیس بوک برنامه ای دارد که پس از مرگ کاربر، حساب کاربریش به حالتی به نام «حالت یادبود» تغییر می کند. در این حالت دیگر پروفایل شخص در بخش پیشنهادات برای دیگران ظاهر نمی شود و فقط دوستان آن فرد می توانند به حساب وی دسترسی داشته باشند. البته نام و رمز کاربری آن حساب به هیچ کس دیگری انتقال داده نمی شود.
اما انتخاب های دیگری هم وجود دارد، برنامه های دیگری که به هرکس این موقعیت را می دهد تا زندگی دیجیتالی متوفی را مدیریت کند. مثلا سایت If I die راهی در اختیار ۳ نفر قرار داده است که پس از اثبات و تایید مرگ شخص موردنظرشان توانسته اند به صفحه و حساب کاربری وی در فیس بوک دسترسی یابند. سایت های دیگر مانند Entrustet Legacy Locker Secure Safe بخشی را در اختیار کاربران قرار داده اند که وضعیت مرگ کاربر را مشخص می کند و سایت I – Tomb فضایی به نام «گورستان مجازی» ایجاد کرده است.
اما چرا پیش از این کسی به فکر چنین ایده هایی نیفتاده بود؟ اگر بخواهیم جدید بودن شبکه های اجتماعی را در نظر نگیریم دلیل نخست این است که تقریبا ۶ درصد کاربران فیس بوک سن و سال بالایی دارند و میانگین سن کاربران در این شبکه اجتماعی ۳۸ سال است. عموما مردم هنگام استفاده از فضای مجازی و شبکه های اجتماعی به مرگ و وصیت نامه خود فکر نمی کنند اما کم کم این رویه تغییر می کند زیرا کاربران جوانی که امروز از این فضا استفاده می کنند پیر می شوند و هنگام مرگ باید وضعیت دارایی های مجازی آنها مشخص شود.
گاهی دارایی های مجازی ارزش مادی دارند. مثلا پس از مرگ شخص هنرمند یا طراح لباس یا... تصاویر آنها در فیس بوک یا شبکه های دیگر قانونا به عکاس آن تصاویر تعلق دارد یا این که افراد خانواده شخص می توانند تصاویر را کاملا از بین ببرند یا به فرد دیگری بدهند یا.... در این مورد گزینه های بسیاری وجود دارد که با آمدن قوانین جدید وضعیت چنین شرایطی روشن خواهد شد.
Twitter
Google
Yahoo
Delicious
بالاترین
دنباله
نسخه‌ی چاپی
ارسال اين مطلب به دوستان