بیم ها و امید ها در توسعه هزاره
اگر عضو یکی از شبکههای زیر هستید میتوانید این مطلب را به شبکهی خود ارسال کنید:
اهداف توسعه هزاره چيست؟
اهداف توسعه هزاره يا Millennium Development Goals به اختصار MDGs ناميده ميشوند.
اين اهداف در واقع هشت هدف مشترک هستند كه در سال ۲۰۰۰ در سازمان ملل بر سر آنها توافق شد. اين اهداف بايد تا سال 2015 تامين شوند.
اهداف توسعه هزاره عبارتند از:
1. ریشه کنی فقر
2. تامین آموزش ابتدایی در سطح جهانی
3. برابری جنسیتی و توانمند سازی زنان
4. کاهش مرگ و میر اطفال
5. بهبود وضعیت مادران
6. مبارزه با ایدز؛ مالاریا و سایر بیماریها
7. تضمین پایداری محیط زیست
8. مشارکت جهانی برای توسعه
ترازنامه ضعیف اهداف هزاره
سازمان ملل متحد در سال ۲۰۰۰ هشت هدف توسعه بلندپروازانه را برای دستیابی تا سال ۲۰۱۵ در برنامه کار خود قرار داد. راديو دولتي آلمان تفسيري دارد در اين باره:
نیمی از این زمان سپری شده است و گویی خبری در مورد اهداف هزاره موفقیت نیست. فروم خط مشی جهانی (Global Policy) یک سازمان غیردولتی است که برنامهها و نحوه عمل سازمان ملل متحد را با دیدی انتقادی بررسی میکند.
ینس مارتنز (Jens Martens) رییس دفتر اروپایی این فروم میگوید:
اهداف هزاره تنها اهداف حداقل است.
نمیتوان گفت با کاهش تعداد کسانی که روزانه با کمتر از یک دلار امریکا زندگی میکنند، مشکل کشورهای رو به توسعه کاهش مییابد. دست یافتن به چنین نقطهای قدم کوچکی بیش نیست.
اما جهان حتی از این اهداف حداقل هم خیلی دور است. در سال ۲۰۰۰ در سازمان ملل بر سر ۸ هدف مشترک توافق به دست آمد. در اینجا سه هدف از این هشت هدف مشترک را که تا سال ۲۰۱۵ باید به آنها دست یافت نام میبریم:
۱. از شمار کسانی که درآمد آنها روزانه کمتر از یک دلار آمریکاست، باید کاسته شود.
۲. میزان مرگ کودکان به دو سوم کاهش یابد.
۳. امکان آموزش ابتدایی برای تمام کودکان فراهم باشد.
عدم موفقیت کلی
در آغاز ماه ژوییه، سازمان ملل ترازنامه نیمه اول را ارایه کرد. پیشرفت عملی گاهی بنا بر هدف و گاهی بر اساس منطقه به گونه ای متفاوت با مشکل روبرو می شود. برپایه گزارش سالانه سازمان ملل موفقیت کلی طرح توسعه هنوز بعید به نظر می رسد. در این گزارش به ویژه از میزان رو به افزایش ایدز و کاهش بودجه کمک های توسعه در کشورهای ثروتمند به شدت انتقاد میشود. یونیسف، صندوق کودکان ملل متحد، از آمار مرگ و میرکودکان بسیار ناخشنود است.
با وجود این، اشتفان کلاوس اومه (Stephan-Klaus Ohme)، مسئول برنامه هزاره در وزارت توسعه آلمان این گزارش موقت را به عنوان یک فرصت ارزیابی می کند و می گوید:
برای پیشرفت به گزارشهای دقیق و شفاف نیاز داریم. نمیتوان گفت که آیا میتوان به این اهداف دست یافت یا نه. ولی گزارشها باید بر اساس منطقه و موضوع تفکیک گردند. مسایلی مانند فقر در آفریقا، مرگ و میر کودکان و ایدز یقیناا حیاتیتر از مساله آموزش کودکان است.
مارکوس لووه (Marcus Loewe) از موسسه کمکهای توسعه آلمان این ترازنامه را چندان رضایت بخش نمیداند، اما در عین حال میگوید که پیشرفتهایی هم وجود داشته است: به عنوان مثال میزان فقر مطلق به نصف کاهش یافته است و یا امکان دسترسی به آب آشامیدنی تا اندازه ای فراهم گردیده است. امکان دسترسی به تمامی اهداف هزاره تنها در صورتی وجود دارد که پیشرفت عملی در دو سال آینده به اینگونه پیش نرود.
لووه از اینکه دولتهای کشورهای در حال توسعه و کشورهای صنعتی جدا از هم عمل میکنند، ناخشنود است. وی میگوید: باید با یکدیگر همکاری کرد. طرح “اهداف هزاره” درست در خدمت این همکاری است. لووه، همانطور که درباره کشورها به همکاری معتقد است، اهداف را نیز جدا از هم نمی بیند و با تاکید می گوید: این اهداف به تنهایی قابل دسترس نیستند و باید در کنار یکدیگر بررسی شوند.
تفاوت بزرگ منطقهای
لووه ترازنامه نیمه اول را در کشورهای آفریقایی جنوب صحرا بسیار وحشتناک توصیف میکند. او امکان دستیابی حتی به یک هدف را در آنجا غیرممکن ارزیابی میکند، اما معتقد است: با این همه نمیتوان گفت آفریقا هیچ شانسی ندارد. ممکن است حتی این یا آن کشور بسیار فقیر به تنهایی پیشرفت های عالی کند، ولی به عنوان یک منطقه واحد دسترسی به تمام اهداف ناممکن باشد.
در عوض سیر نسبتا مثبت توسعه در شرق و جنوب شرقی آسیا به طور عادی پیش میرود. در این منطقه اولین هدف که کاهش فقر است به اجرا در آمده است و اهدافی مانند آموزش و آب آشامیدنی نیز قابل دستیابی است. لووه تاکید میکند مبارزه با بیماری ایدز مهمترین مشکل این منطقه است. حتی شمار عفونتها و بیماری های جدید در این منطقه رو به افزایش است.
نگاهی به آینده
یک همکاری جهانی برای توسعه و نیز محیط زیست پایدار که به ترتیب اهداف هشتم و هفتم به آن میپردازند از نظر ینس مارتنز، از فروم Global Policy از اهمیت ویژهای برخوردار است و در واقع چشم اندازی است به سوی آینده. کشورهای صنعتی باید نسبت به برقراری روابط تجاری عادلانه و افزایش کمکهای توسعه و نیز کاهش بدهیها احساس مسئولیت کنند. مارتنز تاکید میکند: هدف هشتم بسیار مبهم تدوین شده و باید واضحتر و مشخصتر گردد. مساله تغییر آب و هوا در سالهای آینده باید به عنوان یک چالش جدی در سیاست توسعه مطرح شود. به عنوان مثال باید بتوان برای مقابله با کویرزایی و جاری شدن سیلهای شدید اقدام کرد. به گفته مارتنز برای حل این مشکلات نه تنها پول بلکه ایدههای نو نیز لازم است.
مطلبهای دیگر از همین نویسنده در سایت آیندهنگری:
منبع: انجمن ايراني مطالعات جامعه اطلاعاتي