پر کردن شکاف دیجیتالی چالش بزرگ قرن بیست و یکم -2-

اگر عضو یکی از شبکه‌های زیر هستید می‌توانید این مطلب را به شبکه‌ی خود ارسال کنید:

Twitter

Google

Yahoo

Delicious

بالاترین

دنباله

[03 Jun 2011]   [ ]

موسسه اسکولز آن لاین در سال ۱۹۹۶ توسط کامران الهیان و گروهی دیگر از دست اندرکاران تکنولوژی پیشرفته تاسیس گردید . شرکت اسکولز آن لاین اساساٌ به منظور نصب اینترنت در مدارس مناطق محروم آمریکا بوجود آمده است . موسسه مذکور در اواسط سال ۱۹۹۹ از طریق مشارکت با شرکت ورلد لینکس و دیگر سازمانهای غیرانتفاعی که در این زمینه فعالیت می کردند ، کوششهای خود را متوجه کشورهای در حال توسعه کرد . تورج رحیمی از حدود سال پیش ، زمانی که شرکت اسکولز آن لاین تاسیس شد ریاست هیئت مدیره ۵ شرکت را به عهده گرفت .

شرکت اسکولز آن لاین در حال حاضر از طریق نامه های الکترونیکی که از آفریقای جنوبی دریافت می کند ، به راه اندازی پروژه آزمایشی ۴ مدرسه در منطقه کمک می کند . رحیمی تاکید می کند ایسترن کیپ ( Eastern Cape ) نهادینه کردن و استطاعت مالی مهمترین مشکلات گروه کاری وی به شمار می روند .

وی می افزاید : چقدر خوب است یک برنامه آموزش ریاضی طراحی شده در ایالات متحده از طریق اینترنت برای مدرسه ای در مناطق روستایی کشور زیمبابوه ارسال شود . تکنولوژی مذکور برای ارتقاء سطح زندگی معلمان و داشن آموزان آن مناطق مفید و ارزشمند خواهد بود . رحیمی می نویسد : تنها از طریق نهادینه کردن و مشارکت توده مردم می توان مشکلات را از میان برداشت . البته در صورتی که امکانات لازم فراهم نباشد یا اینکه شرکتهای فراهم کننده خدمات اینترنتی ( Internet ) به فعالیت خود خاتمه دهند ، هیچ یک از امور ( Service Provider = ISP ) فوق عملی نخواهد شد . رحیمی مسائل فوق را مربوط به معضل تامین مالی می داند .

وی می نویسد : اگر مسئله استطاعت مالی حل شود ، نه تنها دسترسی به اینترنت ، بلکه تمامی مسائل مربوط به اجرای پروژه حل خواهد شد . علاوه بر این معلمان ناچارند برای جبران هزینه های مالی علاوه بر این ، معلمان ناچارند برای جبران هزینه های مالی به اضافه کاری بپردازند. مدارس تحت پوشش طرح نیز برای پرداخت هزینه کاغذ، تونر(TONER) و ... نیاز به پول دارند. همچنین هزینه های مربوط به استفاده از خدمات شرکتهای اینترنتی نیز که در تعداد زیادی از مناطق گران است باید پرداخت گردد و همچنین فضای آموزشی مورد نیاز بایستی ساخته، نگهداری و تعمیر شود. ما با ارائه برنامه های ویژه ای به مدارس تحت پوشش طرح یاد می دهیم چگونه مدارس مشابه توانسته اند امکان تداوم اجرای پروژه را فراهم آورند. این مدارس می توانند الگوی مناسبی در این زمینه باشند. آنان ناچارند طرحی را برای استمرار پروژه به نحوی طراحی کنند که برای آنان کارساز باشد . اساسی ترین کاری که شرکت اسکولز آن لاین مسئولیت اجرای آن را در مدارس به عهده دارد ، ایجاد مرکز یادگیری اینترنتی ( THE INTERNET LEARNING CENTER ) است. در این مرکز ۱۰ کامپیوتر متصل به اینترنت، تعدادی پرینتر، یک اسکنر و یک دستگاه دوربین دیجیتالی وجود دارد. ضمناً تمامی دستگاههای فوق به یک شبکه محلی کامپیوتری (LOCAL AREA NETWORK ) متصل هستند . شرکت اسکولز آن لاین برای تداوم فعالیت مراکز اینترنتی فوق، معلمان محلی را آموزش داده و از مقامات منطقه ای دعوت می کند برای اطمینان یافتن از اتصال به اینترنت از اینگونه اماکن بازدید به عمل آورند. موسسه یادشده تا اواخر سال ۲۰۰۱ ، حدود ۱۹ پروژه آموزش اینترنتی را در کشورهای در حال توسعه، آمریکا، اسپانیا، فلسطین اشغالی و ژاپن راه اندازی کرده است. سومین برنامه ای که در این خصوص ارائه شده مربوط به موسسه ورلد کامپیوتر اکسچنج(WORLD COMPUTER EXCHANGE ) مستقر در ایالت ماساچوست است. برنامه مذکور به شدت بر مسئله تامین سخت افزارهای کامپیوتری تاکید دارد . تیموتی اندرسون بنیانگذار و رئیس موسسه یادشده می گوید: شما هرکجا بخواهید می توانید این برنامه را آغاز کنید. ما بانی اجرای آن هستیم. وی می افزاید : ما می گوئیم شما می توانید با قیمت بسیار ارزان تجهیزات کامپیوتری را خریداری کرده و به اینترنت متصل شوید . ما تنها اجرای بخش کوچکی از کار را به عهده داریم. موسسه ما اکیداً به مسئله کودکان توجه دارد. جوانان فقیر نیز بایستی بتوانند از اینترنت استفاده کنند. کامپیوترهایی که توسط موسسه ورلد کامپیوتر اکسچنج به کشورهای درحال توسعه فرستاده می شود ازسوی شرکتهای بازرگانی اهدا شده اند. کامپیوترهای ارسالی دست دوم ولی مفید و کارا هستند. دستگاههای مذکور توسط اندرسون و کارکنان داوطلبش مجدداً تعمیر و بازسازی می شوند. شرکت ورلد کامپیوتر اکسچنج تا اواسط ماه نوامبر ۲۰۰۱ با ۸۶۹ مدرسه در ۲۴ کشور جهان در این خصوص همکاری داشته است. همچنین طی شش ماه گذشته موسسه یادشده کانتینرهای چهل فوتی را که حاوی حدود ۳۸۰ دستگاه کامپیوتر، مانیتور، ماوس و تجهیزات گوناگون شبکه های کامپیوتری بود، برای استفاده گروهی از مددکاران اجتماعی به مناطق روستایی نپال و همچنین به برنامه های توسعه پایدار سازمان ملل در کامرون و بنین و برای یک گروه بین المللی کمک رسانی در نیجریه و آنگولا و نیز پروژه انجمن کامپیوتر برای مدارس در شهر گوا(GOA) هندوستان ارسال کرده است.

علاوه براین، در اوائل این سال نیز محموله دیگری آماده ارسال به بنگلادش، اوگاندا و ایالت گجرات (هندوستان) است. اندرسون به گزارش اخیر موسسه برجیس (BRIDGES.ORG) یک سازمان بین المللی غیردولتی است که به ارزیابی ابتکارات و سیاستهای رفع شکاف دیجیتالی می پردازد اشاره می کند و می گوید : در گزارش مذکور مسئله دسترسی واقعی به اینترنت تشریح و گفته شده این امر فراتر از دسترسی فیزیکی به اینترنت است. دسترسی واقعی به اینترنت این امکان را برای مردم فراهم می آورد که بااستفاده از تکنولوژی به نحو موثری سطح زندگی خویش را ارتقاء دهند. به هرحال، شرکت ورلد کامپیوتر اکسچنج به جای اینکه اهم تلاش خود را صرف مونتاژ تمامی قطعات لازم برای دسترسی به اینترنت کند ، سعی دارد بااتکاء بر شرکای اصلی و دریافت کنندگان کامپیوترهای خود ، تعداد زیادی از معضلات اجرای پروژه را حل کرده و بر مشکلات کار فائق آید. موسسه یادشده و شرکای اصلی آن همواره برای کاربران کامپیوترهای خود ، توصیه هایی پیرامون چگونگی تداوم فعالیت پروژه ارائه می کنند که از جمله می توان به سالم نگه داشتن کامپیوترها ، شبکه و نحوه استفاده درست از آن اشاره کرد. همچنین آنان را ترغیب می کند برنامه های خود را در این زمینه به صورت کتبی برای شرکت ارسال کنند. همچنین این شرکت برای تعمیم روحیه پاسخگویی در میان کاربران ، متعاقباً برنامه های دریافتی را از طریق شبکه اینترنت برای بررسی و درک آن توسط مردم در دسترس آنان قرار می دهد. شرکت یادشده به منظور اینکه در بلند مدت بتواند هزینه های اجرای پروژه را تامین کند از یک استراتژی دومنظوره استفاده می کند. بدین ترتیب که در تعدادی از مدارس تحت پوشش پروژه ، طی ساعات متعارف کلاسهای درس، استفاده از کامپیوتر تنها اختصاص به دانش آموزان دارد اما در ساعات غروب و پس از پایان کلاس هرکس می تواند با پرداخت مبلغ معینی از خدمات اینترنتی مدرسه استفاده کند. با استفاده از درآمدی که از طریق عملیات تجاری فوق به دست می آید می توان هزینه های جاری اتصال به اینترنت را پرداخت کرد. همچنین این عملیات تجاری می تواند موجب نفوذ اینترنت در اقشار مختلف مردم و نیز باعث توسعه محلی گردد. اندرسون اظهار می دارد: هدف ما کمک به مردم ضعیف است. وی می افزاید: ما اطمینان داریم دسترسی به کامپیوتر موجب تحول و دگرگونی در مناطق روستایی خواهد شد. پدیده شکاف دیجیتالی آیا تمامی شور و اشتیاقی که نسبت به کامپیوتر و اینترنت ابراز می شود بیجا و بی مورد است ، آیا پرکردن شکاف دیجیتالی سزاوار چنین توجه ویژه ای است‚ اعداد و ارقام، آشکارا نشان دهنده این امر هستند که میزان دسترسی به اینترنت و همچنین تعداد خبرگان علوم کامپیوتری به نحوی نابرابر در میان ملل کشورهای جهان پراکنده شده اند. این امر مسئله ای غیرمترقبه نیست، زیرا در جهان امروز دسترسی به دانش اغلب محدود است. براین اساس، مشخص می گردد چرا تا بدین حد به تکنولوژی اطلاعات بها داده می شود. اما بعضی از ناظران معتقدند در جهان امروز، تکنولوژی اطلاعات مسئله ای چندان مهم و ضروری محسوب نمی شود، مایک برادی در کتاب عصر بازرگانی الکترونیک منتشر شده در اوت سال ۲۰۰۰) می نویسد: شکاف دیجیتالی بحران به شمار نمی رود.

وی می افزاید: بحرانهای واقعی عبارتند از: جهان گرسنه، جنگها، ایدز و تخریب محیط زیست. هرگاه اینترنت بتواند معضلات فوق را حل کند، آنگاه شاید ضروری باشد هرنفر یک کامپیوتر در اختیار داشته باشد. ضمناً باید در نظر داشت تکنولوژی نیز با سرعت مناسبی در حال پیشرفت است. تعداد کمی از افراد درگیر بحث شکاف دیجیتالی هستند و این امر گویای آن است که گرسنگی ، جنگ و بیماری ایدز موضوعاتی به مراتب مهمتر از دسترسی به اینترنت تلقی می شوند. به هرحال، اغلب اوقات استدلال می شود تکنولوژی اطلاعات می تواند موجب تقویت تلاشهایی شود که در جهت حل مشکلات فوق و مسائل اساسی دیگر صورت گیرد . در گزارش DIGITAL OPPORTUNITY TASK (DOT) که ماه مه ۲۰۰۱ بعد از اجلاس سران ۸ کشور صنعتی جهان در اوکیناوای ژاپن انتشار یافت، به بهترین وجهی دیدگاه مقامات رسمی کشورهای یادشده در خصوص اهمیت تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات برای توسعه اقتصادی تشریح شده است. وقتی که از این تکنولوژی به نحو معقولی بهره برداری شود، می توان به نتایج امیدوارکننده ای دست یافت. در گزارش مزبور همچنین آمده است، تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات فرصتهای فراوانی را برای محدودساختن نابرابریهای اقتصادی و اجتماعی و نیز حمایت از ایجاد ثروتهای منطقه ای فراهم می آورد. بنابراین، تکنولوژی یادشده، سازمانهای بین المللی را جهت نیل به اهداف توسعه ای که برای کشورهای مختلف برنامه ریزی کرده اند، به طور همه جانبه ای یاری می دهد. البته تکنولوژی ارتباطات و اطلاعات نمی تواند به عنوان یگانه داروی شفابخش تمامی مسائل و مشکلات مربوط به توسعه مطرح شود. اما به هرحال به میزان قابل توجهی می تواند موجبات بهبود ارتباطات و تبادل اطلاعات را فراهم آورد. مقامات محلی می توانند بدین طریق، شبکه های قدرتمند اقتصادی و اجتماعی به وجود آورند و این شبکه های نیز به عنوان پایگاه های عمده ای برای نیل به پیشرفتهای اساسی در زمینه توسعه به شمار آیند. فعالان و اندیشمندان دانشگاهی که درگیر مسئله پرکردن شکاف دیجیتالی هستند، ادعاهای مشابهی دارند ، علی رغم اینکه با زبانی غیر رسمی آن را بیان می کنند.

کارلسون بنیانگذار شرکت (ورلدلینکس) می گوید: یاری رساندن به کودکی که به واسطه ابتلا به بیماری ایدز در حال احتضار است به وضوح از توانمندساختن کودکان در استفاده از کامپیوتر مهمتر است. وی همچنین می افزاید: تدارک برای دسترسی به آموزش و پرورش و ارتباطات به منظور دست یافتن به منابع اطلاعاتی می تواند در برطرف ساختن موانع ناشی از جنگ، گرسنگی و مبارزه با بیماری ایدز کارگشا باشد. این شیوه می تواند به عنوان بخشی از راه حل مبارزه با مشکلات توسعه ای به شمار آید . رحیمی رئیس شرکت ( اسکولز آن لاین) می گوید: استفاده از شبکه جهانی اینترنت سبب می شود اطلاعات و ارتباطات لازم با دیگر جوامع بشری و مردم دنیا برقرار گردد. این شبکه به نوبه خود ابزار قدرتمندی است که بااستفاده از آن، می توان در برابر بسیاری از بحرانها مقاومت کرد. در حال حاضر شبکه مذکور از موقعیت بی نظیری برخوردار است. هیسر هادسون رئیس برنامه سیاستگذاری و مدیریت ارتباطات راه دور در دانشکده مدیریت دانشگاه سان فرانسیسکو جریان فعالیت کارلسون و رحیمی را تشریح می کند و می گوید: بهترین مثالی که می توان در زمینه فعالیتهای تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات مطرح کرد، فعالیت مدیر اکوادوری تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات است. کشاورزان مزرعه ای به وی اطلاع دادند که یک آفت خاص موجب نابودی محصول سیب زمینی آنها شده است. آنها از وی درخواست کمک کردند و حتی جهت دریافت کمک از وزارت کشاورزی به سمت شهر کیتو (پایتخت اکوادور) رهسپار شدند.

اما هیچگونه جواب مساعدی دریافت نکردند. مدیر این پروژه یک پیغام اینترنتی در خصوص مشکل پیش آمده به همراه چندین پیشنهاد راهبردی که کشاورزان بتوانند با استفاده از آن آفت مذکور را در عرض یک روز نابود سازند، از طریق شبکه اینترنت برایشان ارسال کرد. کشاورزان توانایی آن را داشتند که یکی از پیشنهادات فوق را عملی سازند. بدین ترتیب، راهبرد یادشده معیشت و محصول آنان را از خطر نابودی رهانید. هیچ یک از اشخاصی که مورد مصاحبه قرار گرفته اند از مشکلاتی که در زمینه استقرار تکنولوژی اطلاعات وجود دارد، بی اطلاع نبودند. این مشکلات می تواند تفاوتهای معناداری را در جوامع ایجاد کند. کارلسون می گوید: صرفاً وجود تعداد زیادی کامپیوتر و اتصال به اینترنت نمی تواند موجب برطرف شدن کلیه معضلات شود. وی نیز به مشکلاتی همچون گرسنگی، جنگ، تخریب محیط زیست و ایدز توجه دارد. وی می افزاید: بسیار ساده لوحانه و غیرمنطقی است که استدلال کنیم استفاده از تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات می تواند موجب حل تمام مشکلات پیش گفته شود. برخی از منتقدان ادعا می کنند اجرای چنین پروژه هایی پیامدهای ناگواری به دنبال خواهد داشت.

آنها معتقدند استفاده از کامپیوتر نمی تواند فاصله زیاد میان کشورهای فقیر و غنی را برطرف سازد مگر آنکه دسترسی کشورهای در حال توسعه به اینترنت و افزایش توان مالی آنان به میزان زیادی موجب بهبود زیرساختهای ارتباطی را فراهم آورد. طبق گزارش هادسون از دانشگاه سان فرانسیسکو، اغلب نگرانیها در خصوص هزینه دسترسی به اینترنت بی مورد است. این گزارش می افزاید: برای دسترسی مردم مناطق در حال توسعه و روستایی به اینترنت راه های بسیاری وجود دارد. در این زمینه، کارآفرینان زیادی در کشورهای صنعتی در جستجوی راه هایی هستند که امکان دسترسی آسان به اینترنت را برای مردم فقیر جهان به صورت فراگیری فراهم آورد . هادسون ضمن اشاره به تنگناهای موجود در این خصوص می گوید: مشکل این است که چه سیاستهایی را باید اتخاذ کرد تا به واسطه آنها بتوان تنگناهای موجود برسر راه گسترش خدمات اینترنتی را مرتفع ساخت و مردم فقیر جهان را از خدمات یادشده بهره مند ساخت.

هادسون همچنین اظهار می دارد : اغلب کشورهای آفریقایی به شبکه های کامپیوتری اجازه رقابت نمی دهند. همچنین اجازه استفاده از تکنولوژی هایی از قبیل ماهواره به کاربران نهایی (END USERS) داده نمی شود. فراهم آمدن امکانات یادشده می تواند در بلندمدت موجب حل معضلات دسترسی به اینترنت شود. نقش مجمع جهانی اقتصاد به موازات گسترش نقش اینترنت در اقتصاد جهانی ، پدیده شکاف دیجیتالی نیز مورد توجه فزاینده جوامع بین المللی از جمله مجمع اقتصاد جهانی قرار گرفته است. در اجلاس سال ۲۰۰۰ مجمع یادشده ، یک گروه کاری را به منظور تحقق دو هدف ذیل تشکیل داد: بسیج منابع موجود به منظور حمایت موثر از ابتکارات بخش خصوصی و دولتی در زمینه پرکردن شکاف دیجیتالی. پیشبرد دستورالعملهای منطقه ای و جهانی درخصوص مسئله پیش گفته. طبق گفته جولیت برتون سخنگوی این گروه کاری ، شکاف دیجیتالی مسئله ای مهمتر از ناهمگونی جوامع مختلف بشری در دستیابی به تکنولوژی است. در گزارش این گروه کاری مسئله شکاف دیجیتالی به گونه ای همه جانبه و فراگیر منعکس شده است. بدین ترتیب که معتقد است نابرابری مابین ملل مختلف جهان ناشی از چگونگی استفاده آنان از تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات به مثابه ابزاری در جهت توسعه اقتصادی و اجتماعی است. همانگونه که از این تعریف جامع برمی آید ، نباید انتظار داشت تمام مشکلات مربوط به شکاف دیجیتالی کشورهای در حال توسعه صرفاً بااستقرار تعدادی کامپیوتر در منازل و مدارس این قبیل کشورها حل گردد. این گروه کاری از طریق تاکید بر ضرورت آموزش و پرورش و آموزشهای فنی و حرفه ای به ملل در حال توسعه، ایده مزبور را پذیرفته است.

فرایند مذکور عملاً در نوامبر سال ۲۰۰۰ در دستور کار این گروه قرار گرفت. گروه یادشده ، کمیته راهبردی آموزش و پرورش را به منظور مشخص کردن وظایف و نیز حمایت مالی موثر از برنامه های درنظر گرفته شده ، تاسیس کرد. بدین ترتیب ، اعضای مجمع اقتصاد جهانی که در برنامه های پرکردن شکاف دیجیتالی به طور موثری مشارکت داشتند، تشویق شدند . در بهار سال ۲۰۰۱ کمیته مزبور شش برنامه جدید و شایان توجه خود را به مرحله بهره برداری رسانید و مجمع اقتصاد جهانی علاوه بر (ورلد لینکس ) ، (اسکولز آن لاین ) و ( ورلد کامپیوتر اکسچنج ) از تاسیس (لوفونداسیون چیل (LA FUNDATION CHILE ) نیز استقبال کرد که فعالیتهای این شرکت هم در زمینه انتقال تکنولوژی بوده و با هدف حمایت از توسعه اقتصادی صورت می گیرد. کمیته مستقر در برزیل تحت عنوان کمیته برقراری دموکراسی در زمینه تکنولوژی اطلاعات که به آموزش مهارتهای استفاده از کامپیوتر، گسترش حقوق بشر و تکنولوژی اطلاعات اهتمام دارد، نظام مشترکی جهت ایجاد دستورالعملهایی برای آموزش کامپیوتر و اینترنت در کشورهای درحال توسعه پایه ریزی کرده است. مذاکره با رهبران سه سازمان یادشده و توصیه های آنان در خصوص حمایت از گروه کاری ویژه نتایج مطلوبی دربرداشت، لیکن بسیاری از خواسته های سازمان دهندگان را برآورده نساخت. ( کارلسون ) مدیر موسسه (ورلد لینکس ) پیرامون به رسمیت شناختن فعالیتهای شرکتش از سوی مجمع اقتصاد جهانی می گوید: این امر مسئله بسیار مهمی است. چرا که شرایطی را برای ما فراهم می سازد تا بتوانیم از طریق اجلاس منطقه ای اقتصادی در بوئنس آیرس و دوربان آفریقای جنوبی پیام خود را به صورت گسترده تری به سراسر جهان ابلاغ کنیم. آنگاه تحقق این امر، به نوبه خود موجب خواهد شد تقاضا از سوی وزارتخانه های آموزش و پرورش که در جستجوی چنین فعالیتهایی هستند، افزایش یابد. وی همچنین می گوید . ما می خواهیم از فعالیتهایمان استقبال کنید و این امر به منزله تایید فعالیتهای ما در عرصه جهانی است . وی در ادامه می افزاید: این اقدام، اعتبار لازم را به شرکتهایی که در موسسه ما پذیرفته شده اند ، اعطا می کند و موجب دسترسی ما به تصمیم گیرندگان اصلی در شرکتها که سابق براین تنها به عنوان یک شرکت غیرانتفاعی نوپا که فعالیتهایشان معطوف به کشورهای در حال توسعه بود، فراهم می آورد.

رحیمی مدیر شرکت ( اسکولز آن لاین ) تجربه متفاوتی را شرح می دهد. وی می گوید: من در چندین گردهمایی در سراسر جهان حضور داشته ام اما آنها تاکنون به نتایج قابل توجهی دست نیافته اند. وی هنوز سعی دارد در خصوص این مسئله، سعه صدر داشته باشد بویژه از زمانی که با پاره ای از اقدامات کمیته راهبردی آموزشی به عینه مواجه شده است . به نظر می رسد تجربه ( ورلد کامپیوتر اکسچنج ) در جایگاهی مابین این دو قرار گیرد. اندرسون می گوید: تایید مجمع اقتصاد جهانی، تاثیری عمده به دنبال داشت. وی در این رابطه به شماری از شرکتهای جدید که اعضای مجمع اقتصاد جهانی را حمایت مالی می کنند، اشاره دارد. اما این حمایت به اندازه ای موثر نبود که انتظار می رفت. گرچه در ابتدا ارتباطات مزبور می توانست آسانتر صورت گیرد اما این امر، مسئله ای انسانی تلقی می شود و نیازمند برگزاری جلسات رو در روی کارکنان است تا پس از آن بتوانند فعالیتهای پروژه یادشده را آغاز کنند.

---

مطلب‌های دیگر از همین نویسنده در سایت آینده‌نگری:

منبع:

نسخه‌ی چاپی ارسال اين مطلب به دوستان

---

[نظر دهید]    [تعداد نظرهای ثبت شده در پیوند با این مطلب: 0] 

.

---