|
انقلاب تکنولوژی اطلاعات
اگر عضو یکی از شبکه‌های زیر هستید می‌توانید این مطلب را به شبکه‌ی خود ارسال کنید:
استیون. جی. گولد دیرین شناس می نویسد: سیاست اصلاحات تدریجی، یعنی این عقیده که هرگونه تغییر می باید آرام وآهسته وپیوسته باشد هرگز از قراین طبیعی نظیر نشانه های برجای مانده در صخره ها استنباط نشده است این سیاست نمایانگر یک گرایش فرهنگی عمومی و تا حدی واکنش لیبرالیسم قرن نوزدهم به جهانی بود، دستخوش انقلاب. من نیز با این برداشت هاروی بروکس و دانیل بل موافقم که تکنولوژی، استفاده از دانش علمی است برای تعیین روشهای انجام امور به شیوه ای تکرار شونده .موضوعی که شایسته است به آن اشاره کنیم پیرامون هسته تکنولوژیهای اطلاعاتی به مفهوم کلی در دو دهه آخر قرن بیستم مجموعه ای از پیشرفت های عمده تکنولوژیک در مواد پیشرفته، منابع انرژی، کاربردهای پزشکی، تکنیک های تولید (موجود یا بالقوه مانند نانو تکنولوژی) و تکنولوژی حمل ونقل، در کنار دیگر پیشرفت ها در حال شکل گیری بوده است روند کنونی تحول تکنولوژیک به دلیل توانایی اش در ایجاد فصل مشترک بین عرصه های تکنولوژی از طریق زبان مشترک دیجیتال که در آن اطلاعات، تولید، ذخیره بازیابی، پردازش و منتقل می شود، با شتاب فراوان گسترش می یابد ما در جهانی زندگی می کنیم که به تغییر نیکولاس نگروپونته دیجیتال شده است .ویژگی دومین انقلاب صنعتی پس از ۱۸۵۰ نقش تعیین کننده علم در پرورش نوآوری بود.درواقع آزمایشگاه های تحقیقات و توسعه نخستین بار در صنعت شیمی آلمان در آخرین دهه های قرن نوزدهم ظاهر شدند. ویژگی بارز انقلاب تکنولوژیک کنونی نه محوریت دانش و اطلاعات، بلکه کاربرد این دانش و اطلاعات در تولید دانش و وسایل پردازش انتقال اطلاعات در یک چرخه بازخورد فزاینده میان نوآوری وکاربردهای نوآوری است. کاربری های تکنولوژیهای جدید مخابراتی در دهه گذشته سه مرحله متمایز را پشت سر گذاشته است: اتوماسیون کارها، آزمایش کاربری ها و صورت بندی مجدد کاربردها . تکنولوژیهای جدید اطلاعات صرفا ابزاری برای کاربرد نیستند، بلکه فزاینده هایی هستند که باید گسترش یابند.خصیصه دیگر انقلاب تکنولوژی اطلاعات را از اسلاف تاریخی آن متمایز می کند. ماکایر نشان داده است که انقلابهای تکنولوژیک تنها در چند جامعه محدود رخ داد و در منطقه جغرافیایی نسبتا محدودی انتشار یافت که در مقایسه با دیگر مناطق کره زمین به لحاظ زمانی و مکانی دور افتاده بودند. از این رو در حالی که اروپاییان از برخی از اکتشافاتی که در چین رخ داده بود اقتباس کردند چین و ژاپن طی قرن های متمادی در سطحی بسیار محدود که عمدتا به کاربردهای نظامی منحصر می شد، از تکنولوژی اروپاییان اقتباس کردند.برخلاف آن، تکنولوژیهای جدید اطلاعاتی با سرعت برق و در کمتر از دو دهه در فاصله بین نیمه دهه ۱۹۷۰ تا نیمه دهه ۱۹۹۰ در سراسر جهان گسترش یافته اند. این امر منطقی را به نمایش می گذارد که من آنرا ویژگی انقلاب تکنولوژیک می دانم: به کارگیری مستقیم تکنولوژی هایی که این انقلاب ایجاد می کند برای گسترش بیشتر این انقلاب و بدین طریق به هم پیوستن جهان از طریق تکنولوژی اطلاعات صورت می گیرد.
●درسهایی از انقلاب صنعتی
تاریخ نگاران نشان داده اند که دست کم دو انقلاب صنعتی وجود داشته است: انقلاب اول ثلث آخر قرن هجدهم آغاز شد که مشخصه آن تکنولوژیهای جدید مانند ماشین بخار، ماشین نخ ریسی، فرایند کورت در متالورژی و در پهنه ای گسترده تر، جایگزین ماشین با افزار دستی بود، انقلاب دوم تقریبا صد سال بعد روی داد که اختراع برق، موتورهای درون سوز، صنعت شیمی با مبنای علمی، ریخته گری کارآمد فولاد و آغاز تکنولوژی های ارتباطی همراه با گسترش تلگراف و اختراع تلفن از مشخصات آن است. بین این دو انقلاب پیوستگی اساسی و نیز برخی تفاوتهای بنیادین وجود دارد که مهمترین آنها اهمیت تعیین کننده دانش علمی در حفظ و هدایت توسعه تکنولوژی پس از ۱۸۵۰ است. دقیقا دلیل این تفاوتهاست که ویژگیهای مشترک این دو انقلاب ممکن است بصیرت ارزشمند در درک منطق انقلاب های تکنولوژیک فراهم کند .در هر دو مورد ما شاهد چیزی هستیم که ماکایر آن را بر مبنای استانداردهای تاریخی دوره؛ تحولات تکنولوژیک شتابنده و بی سابقه؛ می نامد. برلین، نیویورک و بوستن به عنوان مراکز صنعتی تکنولوژی پیشرفته در جهان بین ۱۸۸۰ و۱۹۱۴، سرآمد این مراکز بودند در حالی که لندن در آن دوره سایه کمرنگی از برلین بود .درس آخر و مهم انقلابهای صنعتی درسی بحث انگیز است. اگرچه هر دو انقلاب گستره کاملی از تکنولوژیهای جدید به ارمغان آوردند که در عمل یکو سیستم صنعتی را در مراحل پیاپی شکل داد و دگرگون ساخت اما در کانون این انقلابها، نوآوری بنیادین در تولید و توزیع انرژی قرار داشت .آر.جی.فوربس در ۱۹۵۸ نوشت: در ۲۵۰ سال گذشته پنج محرک اولیه جدید چیزی را به وجود آورده آن که غالبا عصر ماشین نامیده می شود قرن هجدهم ،ماشین بخار ،قرن نوزدهم، توربین آبی وموتور احتراق درونی و توربین بخاری و قرن بیستم توربین گازی را به ارمغان آورد.اختراع ترانزیستور در ۱۹۴۷به دست سه فیزیکدان به نامهای باردین، براتن و شاکلی که از بابت این اختراع برنده جایزه نوبل شدند، در آزمایشگاههای بل در موری هیل، نیوجرسی، پردازش تکانه های الکتریکی در سرعت بالا و در حالت دوگانه وقفه و تقویت را امکان پذیر ساخت. به این ترتیب کدگذاری منطق و ارتباط با ماشینها و ارتباط با ماشینها و ارتباط ماشینها با یکدیگر عملی شد. ابداع فرایند تولید ترانزیستور تخت در ۱۹۵۹توسط شرکت فرچایلدسمیکاندا کتورز (در دره سلیکن) امکان ترکیب اجزای مینیاتوری با تولید دقیق را فراهم کرد. باب نوئیس برای نخستین بار IC را با استفاده از فرایند تولید ترانزیستور تخت ساخت .جهش بزرگ در بهره گیری از میکروالکترونیک در همه دستگاهها در ۱۹۷۱ با اختراع میکرو پروسسور یعنی کامپیوتری روی یک تراشه توسط تد هاف مهندس شرکت اینتل به وقوع پیوست .می دانیم که قدرت تراشه ها را می توان براساس سه ویژگی ارزیابی کرد: ظرفیت یکپارچگی آنها که مشخصه آن کمترین عرض در تراشه است که برحسب میکرون اندازه گیری می شود. ظرفیت حافظه آنها که برحسب بایت محاسبه می شود، هزار و میلیون بایت و سرعت میکروپروسسور که برحسب مگاهرتز محاسبه می شود. بنابراین اولین پردازشگر ۱۹۷۱در خطوط تقریبا ۵/ ۶ میکرونی قرار داده شد. طرح ساخت کامپیوترها اززمان جنگ جهانی دوم، در همه تکنولوژیها به ذهنها خطور کرده بود، اما کامپیوتر برای نخستین بار در ۱۹۴۶در فیلادلفیا ساخته شد.اولین سوئیچ الکترونیکی تولید شده به روش صنعتی یعنی سوئیچ ESS_۱ در ۱۹۶۹توسط آزمایشگاه بل عرضه شد .لاین وگورنر بررسی جامع تحولات مهندسی ژنتیک انسانی را با یک پیش بینی و یک هشدار به پایان می برند:تا چند نسل دیگر خواهیم توانست از شر برخی بیماریهای روانی و شاید دیابت یا فشار خون بالا یا تقریبا از هرگونه بیماری که بخواهیم خلاص شویم. مساله مهمی که باید به ذهن بسپاریم این است که کیفیت تصمیم گیری تعیین می کند که آیا انتخابهایی که قرار است انجام دهیم، عاقلانه و عادلانه خواهد بود ویا نه، شاید شکل نهایی ژن درمانی برای نوع انسان فرارفتن از میراث پست تر آن و یادگیری کاربست عاقلانه و نیکخواهانه این دانش جدید باشد .
●مدل ها، کنشگران و پایگاههای انقلاب تکنولوژی اطلاعات
اگر اولین انقلاب صنعتی بریتانیایی بود، اولین انقلاب تکنولوژی اطلاعات هم امریکایی بود، با صبغه ای کالیفرنیایی. در هردو مورد، دانشمندان و صاحبان از دیگر کشورها هم در اکتشاف و هم در انتشار تکنولوژیهای جدید، به راستی نقشی مهم برعهده داشتند منابع اصلی استعدادها و کاربردها در انقلاب صنعتی فرانسه وآلمان بود. اکتشافات علمی که از انگلستان ،فرانسه ،آلمان و ایتالیا سرچشمه گرفته بود، شالوده تکنولوژیهای جدید در الکترونیک و بیولوژی را تشکیل می داد. خلاقیت شرکتهای ژاپنی در بهبود فرایندهای تولید در الکترونیک و نفوذ تکنولوژی های اطلاعات در زندگی روزمره در سراسر جهان از طریق سیلی از فراورده های جدید، از دستگاه های ضبط ویدیویی و فکس تا بازیهای ویدیویی و نداگر نقشی حیاتی داشت .برای درک ریشه های اجتماعی انقلاب تکنولوژی اطلاعات در امریکا در ورای اسطوره هایی که گرد آن وجود دارد، به اجمال اشاره ای به روند شکل گیری مشهورترین خاستگاه نوآوری آن یعنی دره سیلیکون خواهم کرد.در دوره سیلیکون گذشته از دیگر تکنولوژیهای کلیدی، مدار یکپارچه، میکروپروسسور، میکرو کامپیوتر به وجود آمد و قلب نوآوری الکترونیک به همت حدود دویست و پنجاه هزار نفر که در تکنولوژی اطلاعات اشتغال داشته اند به مدت چهار دهه تپیده است. از آن گذشته به طور کلی خلیج سان فراسیسکو ازجمله دیگر مراکز نوآوری همچون برکلی، امری ویل ،مرین کانتی وخود سان فراسیسکو، مهد مهندسی ژنتیک بود و در دهه ۹۰ یکی از مراکز عمده نرم افزار پیشرفته ،مهندسی ژنتیک و طراحی کامپیوترهای چندرسانه ای در جهان است. از اینها دو درس اصلی می توان گرفت :گسترش انقلاب تکنولوژی اطلاعات سهمی در شکل گیری محیط نوآوری داشت که در آن اکتشافات و کاربردها با یکدیگر ارتباط متقابل داشته و در یک فرایند مکرر آزمون و خطا و یادگیری از طریق خلق و ابداع مورد آزمایش قرار می گرفتند.نتیجه گیری ما نقش حیاتی محیط های نوآوری در توسعه انقلاب تکنولوژی اطلاعات را تایید می کند.مجموعه دانش علمی فنی، نهادها، شرکتها و نیروی کار، کوره های تکنولوژی در عصر اطلاعات هستند. در اروپا وجنوب پاریس بزرگترین تجمع تولید و پژوهش تکنولوژی پیشرفته را تشکیل می دهد و بزرگراه M۴. در لندن هنوز هم پایگاه برتر الکترونیک در بریتانیاست و از لحاظ تاریخی ادامه کارخانه های مهمات سازی است که از قرن نوزدهم برای دستگاه سلطنت کار می کنند .حتی در ایالات متحده نیز قراردادهای نظامی و ابتکارات تکنولوژیک وزارت دفاع نقش تعیین کننده ای در مرحله شکل گیری انقلاب تکنولوژی اطلاعات یعنی بین دهه ۴۰تا۶۰بازی کرد.
●فرهنگ مجاز واقعی یکپارچگی ارتباطات الکترونیک پایان عصر مخاطبان گسترده وظهور شبکه های تعاملی
اختراع حروف الفبا پل زدن برشکاف میان گفتار و زبان مکتوب را امکانپذیر ساخت و بدین ترتیب گفته را از گوینده جدا کرد وگفتمان مفهومی را میسر ساخت. زمینه ساز این نقطه عطف تاریخی، تکامل ۳۰۰۰ساله سنت شفاهی و ارتباط غیر الفبایی بود تا اینکه جامعه یونان به چیزی که هولاک حالت ذهنی جدید ،یعنی (ذهن الفبایی ) می نامد دست یافت.فرهنگ شنیداری دیداری در قرن بیستم انتقامی تاریخی گرفت و ابتدا با سینما و رادیو وسپس با تلویزیون جایگزین تاثیر ارتباطات مکتوب در قلب و جان بیشتر مردم شد. درواقع تنش بین ارتباطات الفبایی و ارتباطات غیرمتفکرانه و حسی دلیل دلزدگی روشنفکران از تاثیر تلویزیون است که هنوز بر نقد اجتماعی رسانه های جمعی مسلط است.ابرمتن یا فرا زبانی که برای نخستین بار در تاریخ شیوه های مکتوب، شفاهی و دیداری – شنیداری ارتباطات انسانی را در چارچوب یک سیستم یکپارچه می سازد. روح انسان در تعاملی نوین میان دو بخش ذهن ، یعنی ماشین و زمینه اجتماعی، دوباره وحدت خود را بازمی یابد. به رغم ایدئولوژی علمی تخیلی و هیاهوی تجاری پیرامون ظهور آنچه به شاهراه اطلاعاتی موسوم است، نمی توان اهمیت این پدیده را نادیده گرفت .همانگونه که پستمن می گوید (ماواقعیت را آنگونه که هست نمی بینیم ، بلکه آنگونه که (می بینیم) زبانهایمان هستند (زبانهایمان می نمایانند) و زبانهای ما رسانه های ما هستند، رسانه های ما استعاره های ما، استعاره های ما محتوای فرهنگ ما را می آفرینند.
از جهان گوتنبرگ تا جهان مک لوهان، ظهور فرهنگ رسانه های جمعی فرضیه دابلیو .راسل نیومن تبیین قانع کننده ای باشد. به نظر من این فرضیه پیامد غریزه اصلی مخاطبان تنبل است. او می گوید (مهمترین یافته ای که در پژوهش درباره تاثیرات آموزشی و تبلیغی تلویزیون به دست آمده است و اگر می خواهیم ماهیت یادگیری نامحسوس در زمینه سیاست و فرهنگ را درک کنیم باید رک و راست با آن رو به رو شویم این است که مردم به آسانترین راه گرایش دارند.وقتی مارشال مک لوهان به سادگی تمام اعلام کرد که رسانه همان پیام است، همه منتقدان خود را (که اغلب به دلیل ابهام زبان ترکیبی اش او را ملال آور می دانستند) به موافقت واداشت: تنها شباهت تصویر تلویزیون به فیلم و عکس این است که یک ترکیب یا آمیزه غیرکلامی از شکلها ارائه می دهد. در مورد تلویزیون، بیننده همان صفحه تلویزیون است . او با محرکهای نوری که جیمز جوئیس(حمله بریگاد نور) نامیده است بمباران می شود …تصویر تلویزیون یک عکس ثابت نیست. این تصویر به هیچ وجه عکس نیست بلکه طرحی از چیزهاست که بی وقفه در حال شکل گرفتن است وازانگشتان پویشگر نقش می گیرد.
این نمای شكل پذیر از طریق عبور نور و نه تاباندن آن ایجاد می شود و تصویری كه بدینگونه شكل می گیرد بیش از این كه به تصویر شبیه باشد، كیفیت یك مجسمه یا شمایل را دارد. تصویر تلویزیون درهر ثانیه حدود ۳میلیون نقطه را به گیرنده می فرستد و از این میان، بیننده در هر لحظه تنها چند دوجین را پذیرفته وبه تصویر تبدیل می كند.نیل پستمن در توضیح تمایز چاپ و تلویزیون می گوید : چاپ بیش از هرچیز به شرح و توصیف گرایش دارد: نوعی توانایی پیچیده برای تفكر مفهومی استنتاجی و متوالی، ارزش بسیار قائل شدن برای خرد ونظم ، بیزاری از تناقض، قابلیت بسیار برای بی طرفی وعینیت و مدارا و شكیبایی برای پاسخ توام با تاخیر.به نظر می رسد كه الگوی رفتاری مسلط در سرتاسر جهان این باشد كه در جوامع شهری، بهره گیری از رسانه ها ،بعد از كار بزرگترین فعالیت محسوب می شود و مسلما در خانه بزرگترین گروه فعالیت است ولی برای درك صحیح نقش رسانه ها در فرهنگ ما این گفته را باید قدری اصلاح كرد: تماشا و گوش دادن به رسانه ها به هیچ وجه فعالیتی انحصاری نیست، بلكه معمولا به همراه انجام سایر كارهای خانه در هنگام صرف غذا با خانواده و ارتباطات اجتماعی انجام می گیرد. این فعالیت تقریبا همواره در پس زمینه حضور دارد وتار و پود زندگی ماست. ما به همراه رسانه ها و به كمك رسانه ها زندگی می كنیم .دابلیو .راسل نیومن پس از مرور سایر تحقیقاتی كه در این زمینه انجام گرفته چنین نتیجه می گیرد :انبوه یافته های پنجاه سال پژوهش سیستماتیك در علوم اجتماعی نشان می دهند كه مخاطبان رسانه های جمعی خواه جوان باشند یا نه درمانده نیستند و رسانه ها قدرت مطلق را در دست ندارند. نظریه در حال ظهور تاثیرات ملایم و مشروط رسانه ها به این نكته كمك می كند كه به چرخه تاریخی ترس اخلاقی از رسانه های جدید به گونه ای واقع بینانه تر نظر شود.مك گرایر پس از بررسی انبوه شواهدی كه درباره تاثیرات تبلیغات رسانه ای وجود دارد، چنین نتیجه گیری كرد كه هیچ مدرك قابل توجهی كه نشانه تاثیر آگهی های تبلیغاتی رسانه ای بر رفتار مردم باشد وجود ندارد.همانگونه كه اكو وپستمن نیز گفته اند قدرت واقعی تلویزیون در این است كه صحنه را برای همه فرایندهایی كه قرار است با جامعه مطرح شوند ازسیاست گرفته تاتجارت ازجمله ورزش وهنر آماده می كند.تلویزیون چارچوب زبان ارتباط اجتماعی را تعیین می كند.
رسانه های جدید وتنوع مخاطبان انبوه
مردم شروع به ضبط تصویری رویدادهایی كردند كه در زندگیشان اتفاق می افتاد. از تعطیلات گرفته تا جشنهای خانوادگی و بدین ترتیب تصاویری را ایجاد كردند كه از آلبوم عكس فراتر بود با وجود همه محدودیتهای تصویری كه خود افراد تولید می كردند، ویدئو به راستی جریان یكسویه تصاویر را تغییر داد و تجربه زندگی و صحنه را پیوند دوباره داد.فرانسوا سابا در ۱۹۸۵در یكی از بهترین و نخستین ارزیابی های روند تحولات رسانه ها نوشت: خلاصه این كه رسانه های جدید مخاطبان پراكنده و متمایزی را تعیین می كنند كه با وجود این كه از نظر تعداد پرشمارند،از نظر همزمانی و یكدستی پیامهایی كه دریافت می كنند دیگر مخاطبان انبوه به شمار نمی آیند . رسانه های نوین دیگر به مفهوم سنتی كلمه رسانه های همگانی نیستند كه پیامهای محدودی را برای انبوهی از مخاطبان متجانس پخش كنند. به دلیل تعدد پیامها و منابع، مخاطبان قدرت انتخاب بیشتری پیدا كرده اند.مخاطبان مورد نظر دوست دارند پیامهای خود را انتخاب كنند و این امر دسته بندی آنان را عمیق تر می سازد و رابطه فردی میان فرستنده و گیرنده را افزایش می دهد.ما در دهكده ای جهانی زندگی نمی كنیم، بلكه در كلبه هایی فراخور حال هر منطقه زندگی می كنیم كه در سطحی جهانی تولید و در محدوده محلی توزیع شده اند .
ارتباط كامپیوتری ،كنترل صنعتی شبكه های اجتماعی وجوامع مجازی
ویژگی اینترنت توپولوژی تصادفی شبكه های محلی طرفداران متعصب كامپیوتر و ویژگی مینیتل، نظم و ترتیب دقیق كتابچه تلفن است .وقتی در دهه ۱۹۹۰ مینیتل بر نقش خود به عنوان ارائه دهنده خدمات تاكید كرد، محدودیتهای ذاتی خود را به عنوان وسیله ای ارتباطی نیز آشكار ساخت. از نظر تكنولوژیك، مینیتل بر تكنولوژی ویدئو و انتقال امواج متكی بود كه سالها از عمر آن می گذشت و بازسازی كلی آن جاذبه اش را به عنوان ابزار الكترونیكی رایگان از میان می برد. به علاوه این تكنولوژی متكی به كاربرد كامپیوترهای شخصی نبود، بلكه تاحد زیادی بر پایانه های گنگی استوار بود كه استقلال آن را برای پردازش اطلاعات بسیار محدود می كرد. از نظر نهادی ، پس از اینكه قلمروهای ارتباطی دیگری به جز مینیتل قابل دسترس شدند، معماری این شبكه كه پیرامون سلسله مراتبی از شبكه های خدمات رسان سازمان یافته بود و توانایی چندانی برای ارتباط افتی نداشت، برای جامعه ای همچون فرانسه كه دارای پیچیدگی های فرهنگی بسیاری بود بیش از حد انعطاف پذیر بود. راه حل آشكاری كه سیستم فرانسوی برگزید، این بود كه اجازه ارتباط با اینترنت در سرتاسر جهان را در مقابل دریافت هزینه صادر كرد .بدین ترتیب مینیتل از درون بین یكو خدمات اطلاعات بوروكراتیك ،یك سیستم شبكه ای خدمات تجاری و دروازه ای فرعی به سوی سیستم ارتباطی گسترده منظومه اینترنت تقسیم شد.یونیكس سیستم عاملی است كه دسترسی از یك كامپیوتر به كامپیوتر دیگر را امكان پذیر می سازد. این سیستم توسط آزمایشگاههای بل در سال ۱۹۶۹اختراع شد، ولی تنها پس از سال ۱۹۸۳ كه مركز پژوهشگران بركلی پروتكل TCP\IP را با یونیكس سازگار كرد ،كاربرد گسترده ای یافت .مودم در سال ۱۹۷۸توسط دو دانشجوی ساكن شیكاگو به نامهای وارد كریستنسن وزندی سوئس اختراع شد كه سعی می كردند سیستمی را پیدا كنند كه از طریق آن بتوانند با استفاده از خط تلفن برنامه های میكروكامپیوتر را در اختیار یكدیگر قرار دهند .ظهور كامپیوترهای شخصی وارتباط پذیری شبكه ها توسعه تابلوی اعلانات الكترونیكی یا سیستم بولتن بورد (BBS)را كه نخستین بار در امریكا و آنگاه در سراسر جهان ایجاد شد، تسریع كرد یكی از معروفترین تجلیهای توانایی بالقوه وسایل ارتباطی جدید، اعتراضات الكترونیك دانشجویان چینی خارج از كشور از طریق شبكه های كامپیوتری به حوادث میدان تیان آن من در سال ۱۹۸۹ بود . سیستمهای بولتن بورد مستلزم شبكه های كامپیوتری پیچیده نبود وتنها به كامپیوتر شخصی، مودم و خط تلفن احتیاج داشت.بنابراین آنها به تابلوی اعلانات الكترونیكی منافع و پیوندهای مختلف تبدیل شدند و چیزی را ایجاد كردند كه هاورد راین گلد (جوامع مجازی) می نامد.با این همه خلاقیت، این شبكه به گونه ای است كه بخش اعظم فرایند ارتباطات تا حد زیادی خودجوش ، سازمان نیافته و اهداف و اعضای آن متنوع بود و هنوز نیز این گونه است. در واقع گسترش استفاده از شبكه به نفع دولت و تجارت است. هرچه تنوع پیامها ومشاركت بیشتر باشد، توده بحرانی شبكه بیشتر است و ارزش بیشتری دارد. همزیستی مسالمت آمیز منافع و فرهنگهای مختلف در شبكه، شكل شبكه جهانی (WORL WIDE WEB)را بخود گرفت كه مجموعه انعطاف پذیری از شبكه های اینترنت است كه نهادها، تجارتها، انجمنها و افراد، ایستگاههای ویژه خود را در آن ایجاد می كند و بر مبنای آن، هركس كه به این شبكه دسترسی داشته باشد، می تواند برای خود صفحه ای ایجاد كند كه از تركیب متغیری از تصویر و متن تشكیل شده است.فرایند شكل گیری و انتشار اینترنت و شبكه های ارتباط كامپیوتری وابسته به آن در ربع قرن گذشته ساختار رسانه جدید را در معماری شبكه در فرهنگ كاربران شبكه و در قرن گذشته ساختار رسانه جدید را در معماری شبكه، در فرهنگ كاربران شبكه و در الگوهای واقعی ارتباطات برای همیشه شكل داد. معماری شبكه از لحاظ تكنولوژیك باز است و همواره چنین خواهد بود. این امر دسترسی گسترده عموم را به شبكه امكانپذیر می سازد و محدودیتهای دولتی یا تجاری را كه در سر راه این دسترسی قرار دادند، بسیار كاهش می دهد. گرچه همانطور كه خواهم گفت نابرابری اجتماعی در عرصه الكترونیك با شدت بسیاری آشكار خواهد شد.در ژانویه ۱۹۹۵، تسوتوموشیمومورا، یكی از متخصصان امنیت كامپیوتر در مركز ابركامپیوتر سن دیه گود فاش كرد كه به فایلهای كامپیوتری او كه از لحاظ امنیتی كنترل شده بودند دسترسی پیدا كرده اند و آنها را به كامپیوترهای دانشگاه روچستر انتقال داده اند .به نظر می رسد احتمال این كه زنان و سایر گروههای تحت ستم جامعه بتوانند باحمایتی كه توسط رسانه الكترونیكی ایجاد می شود آزادانه تر نظرات خود را بیان كنند بیشتر باشد. البته باید به خاطر داشت كه زنان گروه كوچكی از كاربران شبكه را تشكیل می دهند . ارتباط كامپیوتری به دلیل تازگی تاریخی این رسانه و بهبود نسبی جایگاه نسبی قدرت برای گروه هایی از قبیل زنان كه از نظر سنتی زیردست بوده اند ممكن است فرصتی برای معكوس كردن بازیهای سنتی قدرت در فرایند ارتباطات فراهم كند.در حال حاضر پژوهش های قابل اعتمادی درباره این مساله انجام نگرفته است، ولی مشاهدات مقدماتی پنیگرشاین در رساله دكتری خود ظاهرا نشان می دهد كه مردمی كه در منزل از كامپیوتر استفاده می كنند، گرچه در مدیریت زمان و مكان لذت می برند، از فقدان تمایز میان كار و فراغت، خانواده و تجارت، شخصیت و كاركرد ناراحت هستند.سیاست نیز حوزه ای است كه استفاده از ارتباطات كامپیوتری در آن هر روز گسترده تر می شود. از سویی برای انتشار گسترده تبلیغات سیاسی موردنظر كه امكان ارتباط متقابل را نیز فراهم سازد، از پست الكترونیكی استفاده می شود. گروههای بنیادگرای مسیحی شبه نظامیان امریكایی در ایالات متحده وچریكهای زاپاتیستا در مكزیك پیشگام این تكنولوژی سیاسی هستند. از سوی دیگر تجربه مشاركت الكترونیك شهروندان دمكراسی محلی را تقویت می كند ازجمله می توان از برنامه pen كه در شهر سانتامونیكای كالیفرنیا سازمان یافت نام برد كه شهروندان از طریق آن درباره مسایل عمومی بحث می كنند و مسئولان شهر را از دیدگاههای خود آگاه می سازند.آنچه در ارتباط كامپیوتری رواج دارد این است كه بر اساس مطالعات انگشت شماری كه در این باره انجام گرفته، ارتباط كامپیوتری جایگزین سایر وسایل ارتباطی نمی شود و شبكه های جدیدی نیز ایجاد نمی كند ، بلكه الگوهای اجتماعی را كه از قبل وجود دارند تقویت می كند. ارتباط كامپیوتری بر ارتباط تلفنی و حمل و نقل افزوده می شود، گستره شبكه های اجتماعی را افزایش می دهد و به آنها امكان می دهد به گونه ای فعالتر و در هر زمان كه بخواهند به برقراری ارتباط بپردازند. از آنجا كه دسترسی به ارتباط كامپیوتری از نظر فرهنگی ، آموزشی و اقتصادی با محدودیت هایی روبه روست و تا مدتی طولانی نیز چنین خواهد بود، مهمترین تاثیر فرهنگی ارتباط كامپیوتری ممكن است تقویت شبكه های اجتماعی كه از نظر فرهنگی مسلط هستند و افزایش حالت كلانشهری و جهانی شدن آنها باشد . دلیل این مساله این نیست كه ارتباط كامپیوتری فی نفسه عالمگیرتر است: همان طور كه فیشر نشان داد اولین شبكه های تلفنی، ارتباط محلی را بر ارتباط راه دور ترجیح می دادند .
مطلب‌های دیگر از همین نویسنده در سایت آینده‌نگری:
|
بنیاد آینده‌نگری ایران |
|
يكشنبه ۹ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۲۸ آوریل ۲۰۲۴
انسان گلوبال
|
|
Twitter
Google
Yahoo
Delicious
بالاترین
دنباله
نسخه‌ی چاپی
ارسال اين مطلب به دوستان