تاریخچه شبکه های اجتماعی

اگر عضو یکی از شبکه‌های زیر هستید می‌توانید این مطلب را به شبکه‌ی خود ارسال کنید:

Twitter

Google

Yahoo

Delicious

بالاترین

دنباله

[02 Feb 2012]   [ ]

 

 

بخش اول:مبانی

بحث شبكه های مجازی و بیان تاریخچه كوتاه آنها بدون رعایت ترتیب علمی و منطقی ممكن است مسیر مطالعاتی را به سمت سوی گمراه كننده و مسائل فنی حاكم بر این جوامع بكشاند . از همین رو سعی می كنیم ضمن دوری مختصر از ذكر مصادیق فراوان و پیچیدگی های فنی، ابتدا مبانی و چرایی تشكیل این جوامع را تبیین نمایم.

شبکه های اجتماعی متشکل از افراد (یا سازمان ها) هستند كه توسط یك یا چند نوع علاقه خاص به هم گره خورده اند.وابستگی هایی مثل دوستی ، خویشاوندی ، منافع مشترک ، تبادل مالی ، علاقه خاص به یك موضوع باورهای مشترك ، دانش و هنرو...

تجزیه و تحلیل شبکه های اجتماعی و تحلیل تئوریهای موجود نشان می دهد كه اصلی ترین نكته در هر شبكه ای، روابط است. و از آنجا كه درك و فهم این روابط در سطح و گستره یك شبكه بسیار مشكل و غیرممكن است ، تحلیل شبكه های اجتماعی نیز كاری بسیار دشوار می نمایاند. شبکه های اجتماعی در بسیاری از سطوح فعالیت می کنند ، از خانواده تا سطح کشورها و بین الملل، و نقش مهمی در تعیین راه حل مشکلات یا ایجاد آن ها دارند.

جامعه مجازی در ساده ترین شکل آن ، بستری است برای ایجاد روابط ، مشخص مانند دوستی ، بین گره های، گروه هایی که به افرد متصل هستند است در نتیجه ارتباطات اجتماعی از آن فرد به شبکه و از شبكه به كل افراد سرایت می كند.

تجزیه و تحلیل شبکه اجتماعی به عنوان یک تکنیک کلیدی در جامعه شناسی مدرن پدید آمده است

به اعتقاد كاستلز (رجوع شود به 1-2-3)، شبكه های اجتماعی محصول همگرایی سه فرآیند تاریخی مستقل هستند.

<!--[if !supportLists]-->1- <!--[endif]-->انقلاب اطلاعات

<!--[if !supportLists]-->2- <!--[endif]-->تجدید ساختار سرمایه داری و اقتصاد متكی به برنامه ریزی

<!--[if !supportLists]-->3- <!--[endif]-->نهضتهای فرهنگی دهه 1960

این سه فرآیند موجب شدند تا شبكه های اجتماعی مجازی تولد یافته و رشد كنند.

وی‍‍‍ژگی اصلی این جوامع در نگاه كاستلز با توضیحاتی كوتاه عبارتند از:

1- اقتصاد اطلاعاتی: بدین معنا كه بهره برداری و رقابت میان شركت ها و بنگاه های اقتصادی بیش از هر زمان دیگر به دانش واطلاعات و تكنولوژی های جدید وابسته شده است.

2- اقتصاد جهانی: این غیر از اقتصاد جهان است كه از قرن ها پیش جریان دارد. در واقع هسته و لایه های زیرین شبكه های اجتماعی حاضر به نوعی به اقتصاد جهانی پیوندی مستحكم برقرار كرده است.(تائید نسبی نظریات مكتب فرانكفورت)

3- فعالیت اقتصادی شبكه ها: وی‍ژگی سوم در واقع چهره عریان شاخصه دوم است. شبكه ها به تدریج بسط و گسترش می یابند و سعی میكنند دیگر شبكه های اجتماعی را در خود حل كرده یا نابود كنند ودر این مسیر ازفعالیت های اقتصادی و تبلیغات شركت ها سود می جویند.

4- تحول در كار:روابط كاریگذشته میان كارگر و كارفرما و شركت به سبب ایجاد شبكه های اجتماعی متحول و دگرگون شده است.این روابط انعطاف بیشتری پیدا كرده و در محدوده های كوچك ترافراد بیشتری اشتغال دارند.

5- ظهور قطبهای متقابل: تلاشهای فردی و هویت های انحصاری در مقابل نهاد های كارگری یا دولت ها افزایش یافته و قدرت و توانایی افراد و شبكه ها را در مقابل دولت های ملی افزایش داده است در ضمن با عضویت افراد دراین شبكه ها مفهوم ملیت كم رنگ تر از گذشته شده است.

6- فرهنگ واقعیت مجازی:فرهنگ عصراطلاعات در چارچوب انتقال نمادها به وسیله واسطه های الكترونیك شكل می گیرد. این واسطه های متنوع با مخاطبان گوناگونی سروكار دارند و مجموعه هایی غنی از حیث محتوای نمادین و در قالب متون الكترونیك در اختیارشان قرار می دهند. این فضای مجازی، حاوی اطلاعات متكثر و متنوع، به صورت بخشی از واقعیت اجتماعی عصر جدید در می آید و فضای اصلی تعامل های معرفتی را كم و بیش در اختیار می گیرد.

7- سیاست بربال رسانه ها: در چنین جوامعی، سیاستمداران برای بقاء و حضورخود در عرصه قدرت، ناگزیرند از رسانه های بهره تمام را ببرند.بدین ترتیب كنترل رسانه ها مفهوم پیدا می كند(رجوع شود به مقاله فیلترهای خبری خلاصه كتاب چامسكی در همین وبلاگ).

8- زمان بی زمان و فضای جریان ها: در شبكه های اجتماعی، مفاهیم زمان و مكان معانی تازه ای پیدا كرده اند كه با معانی سنتی آن در جوامع سنتی و صنعتی تفاوت بین دارد.انتقال آنی دیتا و سرمایه و امكان ارتباط همزمان میان افراد در نقاط مختلف، فواصل زمانی و مكانی را از میان برده چهارچوب های نظم سابق را مخدوش نموده است، امروزه هر كسی می تواند با ورود به این شبكه ها هر پیامی را به هر كسی در هر كجا و به هرتعداد ارسال كند.

مشخصه هایی كه برای جوامع شبكه ای برشمردیم در واقع موید این معناست كه نظم نوین كاپیتالیسم كه حاكم بر این جوامع است متكی به نوعی دینامیسم درونی شده كه هیچ حد و مرزی را نمی شنماسد. از انعطاف بسیار برخوردار است و فزون طلب و گسترش پذیر و در عین حال متكی به منطق شبكه است

در بخش دوم و سوم مقاله سعی خواهیم كرد توضیحات بیشتری در باب دینامیسم حاكم برشبكه ها ارائه دهیم

و در بخشهای چهارم و پنجم، شبكه های اجتماعی مطرح در جهان و ایران و سپس كاربرد های علمی این شبكه ها در آموزش های مجازی ارائه خواهد شد.

---

مطلب‌های دیگر از همین نویسنده در سایت آینده‌نگری:

منبع:

نسخه‌ی چاپی ارسال اين مطلب به دوستان

---

[نظر دهید]    [تعداد نظرهای ثبت شده در پیوند با این مطلب: 0] 

.

---