Iranian Futurist

در جهان امروز توسعه در معنای گسترده آن، سخت وابسته به توسعه علم و فن آوری است، و رقابت فزاینده ملتها برای پیشی گرفتن از دیگران و به منظور رسیدن به توسعه پایدار، به رشد فزاینده علم و فناوری سرعت بخشیده، و تحولات شگرف و چشمگیری را رقم زده است. اما نکته قابل تأمل در این فرایند، توجه ویژه به ابعاد نرم فناوری، بعنوان زیر ساخت ایجاد گسترش ابعاد سخت آن است. به اعتقاد بسیاری از صاحب نظران، بدلیل ماهیت اجتماعی انسان، وجود بسیاری از زیر ساخت های فرهنگی در عصر مدرن امروزی، فتاوری های سخت در بستر از فناوری های نرم به سامان می رسند، و بدون توجه به این امر توسعه فناوری رخ نخواهد داد، در اینجا.

بر همین قیاس فناوری نرم، که از آن به قدرت نرم هم یاد می کنند، در فرایند های توسعه از نقش راهبردی برخوردار بوده، به گونه ای که در رقابت های گوناگون اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و... اهمیت قابل توجه یافته است. طراحی برنامه های مطالعاتی دارای گونه شناسی و روش شناسی خاص خود است، برنامه ریزی مطالعاتی برای برنامه های کلان ملی، نیازمند برنامه ریزی برای اهداف و پروژه های متعدد است. نمونه این گونه برنامه های مطالعاتی کلان ملی را در برنامه های راهبردی چون: برنامه دولتی چین در زمینه پژوهش بنیادی، برنامه 973، برنامه پژوهش فنون عالی و جدید، برنامه 863، برنامه علمی و فنی کشاورزی، برنامه جرقه، و برنامه تعمیمی نتایج فنون عالی و جدید، برنامه مشعل، در جمهوری خلق چین معاصر می توان دید.

"مطالعات راهبردی در مورد قدرت هوشمند ایرانی، باید در چنین سطوحی طراحی و ارزش یابی شود، در غیر اینصورت کتابی خواهد بود پربار، ولی نه بیش تر از نقشی بر دیوار"

همچنین از لحاظ روش شناسی در طراحی برنامه های پژوهشی، لازم است به رویکرد های مناسب توجه کرد، برنامه های پژوهشی باید آنقدر از انسجام یا سازگاری درونی برخوردار باشند، که متضمن طراحی برنامه ای معین برای تحقیقات بعدی باشد، و نیز برنامه های پژوهشی باید منجر به کشف پدید های جدید شود. روش شناسی علمی از دو دیدگاه مورد بررسی قرار می گیرد: 1 ــ بررسی های مربوط به فعالیت های صورت گرفته که درون یک برنامه پژوهشی منفرد، 2 ــ مقایسه توانایی های برنامه های پژوهشی رقیب.

در روش شناسی دو نوع چاره اندیشی منع شده است: 1 ــ فرضیه های تبصره ای یا موضعی که مستقلاً آزمون پذیر نیستند، 2 ــ هر اقدامی که استخوان بندی (فرضیه اصلی) را مورد جرح و تعدیل قرار دهد. قابلیت های نسبی برنامه های پژوهشی به عامل زمان مرتبط است، و این که چه مدت لازم است تا بتوان نتیجه گرفت که یک برنامه بطور جدی رو به زوال است. بنابر این نمی توان بدون قید و شرط مدعی شد، که یک برنامه پژوهشی بهتر از برنامه رقیب خود است، چرا که توانایی های نسبی دو برنامه فقط بکمک وقوف بعد از وقوع سنجیده می شود. در این پژوهش کتابها و مقالات مرتبط با قدرت نرم مقالات جدید درباره قدرت هوشمند گزارش راهبردی است.

امروزه با وجود تکنولوژی های نوین، ملتها و کشورها با تمام توانایی هایشان منجمله نظامی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، علمی و فن آوری، سیاسی، اطلاعاتی، وارد صحنه شده اند. لذا باید با تمام ابزار های قدرت ملی و مردمی با آنها مقابله کرد. این پاتک ها لزوماً نظامی و بشکل سخت نباید باشد، بلکه در درجه اول اهمیت بصورت کاملاً نرم انجام می گیرد. با ظهور دمکراسی در فضای سیاسی جهان، تغییر بسیار مهمی در دسترسی به منابع قدرت و شیوه مدیریت آن ها بوجود آمده است. در این چارچوب منابع قدرت دیگر منحصر به حاکمان نبود، و چرخش قدرت در جامعه سبب می شود، که در دسترسی به منابع قدرت تکثیر ایجاد شود. در نتیجه این فرایند، افکار عمومی مردم اهمیت یافته است، چرا که در این جا مشروعیت حکومتها و حاکمان متکی به مقبولیت آنها در میان مردم شده. این تغییر موجب تحولی در حوزه قدرت گردیده، بدین نحو که در کنار ابزار های سخت قدرت، که در گذشته نیز مورد استفاده بودند، جایی برای منابع قدرت نرم نیز در سطح عمومی باز شده. در این جا است، که دیگر قرار گرفتن ابزار های نرم جدید، در کنار اعمال قدرت های سخت ، اجتناب ناپذیر می نماید.

ترسیم سناریوی آینده

می توان برای آینده دو نوع سناریو، * اکتشافی و * تصمیم سازی، نوشت و ترسیم کرد، اکتشافی آن چیز ها و اتفاقاتی است که در آینده می باشد، و تصمیم سازی کارهایی و برنامه هایی که باید برای آینده انجام داد. در اکتشافی مواردی که خارج از قدرت و حس و علایق عمومی و بر اساس داد های واقعی تاریخی است، به تصویر کشیده می شود، و هیچ گاه در آن تصمیم سازی نقش ندارد. در سناریوی تصمیمی سازی افراد و سازمان های مختلف، بر مبنای آمیزه ای از واقعیتها و درکها جهت تعیین نمونه آینده نقش می بندند، این تفاسیر بر داده های فهمی و خصوصیات و جهان بینی قرار دارند. موضوع مهم در یک پروژه آینده بینی برای برنامه ریزی و تصمیم سازی بر پایه سناریو ها، گنجانیدن سناریو های آینده پژوهی در ذهن است. می بایست این سناریو ها با استفاده از سئولات به دست آمده از تحقیقات و شواهد واقعی موجود، صریحاً به چالش کشیده شود. افراد و گروه های تصمیم ساز ممکن است، به گزینه ها و حوادث توجه نکنند، اما برای چگونگی شناسایی و تشریح آینده باید درک تصمیم سازان و سازمان آنها را عمیقاً بررسی نمود. بهترین راه انجام مصاحبه های طولانی و طرح پرسش و پاسخ می باشد.

* 1 ـ اگر شما قادر به صحبت با یک غیب گو بودید چه پرسش هایی از او می کردید؟

* 2 ـ بهترین سناریو برای تصمیمی که مد نظر دارید چیست؟

* 3 ـ بد ترین سناریو چه پیامد هایی می تواند داشته باشد؟

* 4 ـ بگویید چه موانع مهم و بزرگی برای تغییر در سازمان شما وجود دارد؟

* 5 ـ اگر باز نشسته شوید دوست دارید، چه چیزی را به عنوان میراث شما برای سازمان نام ببرند؟

این پرسش ها برای تحریک تصمیم گیران اصلی جهت، حذف دروغها، کسب واقعیتها، شناخت اعتقادات، ترسها، امیدها، ماهیتها، محدودیتها و توانایی های موجود پیش رو طراحی شده اند. پاسخ های بدست آمده از مصاحبه را می توان بررسی و تحلیل کرد، و هر آنچه را که به موضوعات مهم و دستور کار مدیران شکل می بخشد شناخت. گام بعدی بر پایه سناریو ها جهت برنامه ریزی، مشخص سازی تصمیم های اولیه ای می باشد، که مدیران رده بالای سازمان با آن مواجه هستند، معمولاً اینها در پرسش هایی مانند زیر می باشند:

* آیا برای تولید محصول جدید زیر ساخت های لازم را انجام داده اید؟

* برای کسب و کاری نوین و از بین بردن کسب و کار قدیم، اقدامی انجام داده اید؟

تا اینجا گفتم که سناریوها برای اتخاذ تصمیم های استراتژیک مفید هستند، و نیز برای تشویق تصمیم سازان به حساس بودن در برابر سیگنال ها و علایم جدی تغییرات بسیار راهگشا می باشند. سناریو ابزاری برای درک به موقع اطلاعات جدید، تشخیص سیگنال های مهم تغییرات و درک و مفهوم و مضمون این تغییرات برای سازمان هستند. همچنین سناریوها ابزاری برای پیوند زمینه ادراک ذهنی با محیط بیرونی مهیا می کند، ساختاری دوباره به درک خود از فعالیت سازمان داده، و ذهن را هم پای محیط تغییر می دهد. متعاقباً به سبک کار و دستور کار فرد یا سازمان می انجامد، که همان تغییرات قرن سنت گریزی است. بنا بر این سناریو از طریق بررسی آینده های بدیل و پیامد های ممکن، بر تصمیم های فوری کنونی تأثیرات کوتاه مدت گذاشته، و با تغییر و قالب بندی مجدد الگوی ذهنی، تأثیراتی بلند مدت اعمال می کند.

آینده و بحث های بنیادی

دو نیروی بنیادی که هر دو نتیجه جنگ سرد بود، به سرعت باعث تحول و پیشرفت دنیا گردیده و همچنان شکوفا تر ادامه دارد. یکی اینترنت است که همگان با توانایی آن آشنا هستند، و نیاز به تعریف ندارد، جهت اطلاعات بیشتر می توانید به اینجا مراجعه نمایید. عامل دیگر مدیریت است، با بهینه سازی سیستم مدیریت تمدن با سرعت به سمت شکل جدید حرکت می کند، نمونه مدیریت بهینه در چین و هند و تعدادی از کشورها و سازمان های نوین دیده می شود. در مدیریت نوین قانون ها ثابت تر و قابل پیش بینی تر شده اند، البته با آزمون و خطای کمتر، و همه چیز به سمت یک فضای باز تر و موقعیت های قابل دسترسی حرکت می کنند. مدیریت بهینه و گسترش علوم در سراسر جهان، برنامه های نوینی هستند، در جهت رشد اجتماعی که مورد حمایت دانایان و روشنفکران قرار دارد. تا زمانی که علم بدون مرز رو به گسترش است، مدیریت در جاهای مختلف دنیا بهینه می شود، و رشد را در اکثر نقاط دنیا شاهد خواهیم بود. ولی این شرایط در افریقا و ممالک مسلکی بسیار ضعیف خواهد بود، دو ویژگی آنها از جهل و سوء مدیریت می باشد، که نابود کننده است.

بحث های آینده بینی شامل موارد زیر است:

* 1 ــ آینده ژئوپلتیک جهان، و مناطق سیاسی مانند، خاور میانه و قاره کهن و آمریکای جنوبی و آفریقا و غیره. آیا جهان به مناطق نفوذ سیاسی تقسیم می شود، و یا بخش هایی رو در روی یکدیگر قرار می گیرند؟

* 2 ــ آینده اقتصادی و سرمایه داری، پول و بورس، بررسی دوره های رکود و شفاف نبودن فلسفه جهان بینی سرمایه داری. آیا همچنان بیش از هشتاد درصد ثروت جهان در اختیار یک درصد بشر قرار می گیرد؟

* 3 ــ آینده دین ها و سیاست ها چه می شود، ایدئولوژی های فراوان و متضاد به کجا ختم می شود، و چه وقت علمی می شوند. آیا در نیمه اول قرن 21 بشر می تواند به یک دمکراسی واقعی برسد؟

* 4 ــ آینده جنگها در قاره کهن و خلیج فارس چگونه است، آیا همه قاره به جنگ بزرگ کشیده می شوند، آیا کل قاره کهن به اولین قاره فدرال دنیا تبدیل می شود؟ و یا به کشورک های متخاصم، کار و درآمد یا مرام مردم قاره چه خواهد بود؟ و آیا این مسائل باعث جنگها و کشتار می شود؟

* 5 ــ آینده انرژی و کنترل انرژی و نفت و گاز چه می شود، ارزش آنها چقدر خواهد بود، و سرمایه گذاریها و افزایش مصرف را چگونه باید کنترل کرد. آیا می توان با تولید محصولات کم مصرف دارای تکنولوژی نانو انرژی را کاملاً کنترل کرد؟

* 6 ــ آینده کار و باز نشستگی ها چگونه است، افزایش افراد مسن و تقاضای بازنشستگی و کار مجدد آنها را چگونه باید تعریف و کنترل کرد. آیا در این مورد تغییرات نا پیوسته ای که در قرن سنت گریزی نوشته ام اتفاق می افتد؟

* 7 ــ آینده مهاجرت های بشر چه می شود، بشر از ابتدای پیدایش موج های مهاجرت داشته است، که همچنان به شکل جدید کم و بیش ادامه دارد. آیا جمعیت کثیری از کشورهای عقب افتاده به کشورهای پیشرفته خواهند رفت؟

* 8 ــ آینده بیماری های همه گیر که در جهان یک اتفاق غیر منتظره نیست، را چگونه باید کنترل کرد، واکنش موثر در مقابل این اتفاق چه می تواند باشد. آیا شکل جدیدی از بیماریها پیدا خواهند شد؟

* 9 ــ آینده تغییرات آب و هوا که خیلی نگران کننده و بحث بر انگیز است، چه به روز زمین و مردم می آورد. آیا انسان خواهد توانست به طبیعت احترام بگذارد و از تخریب و انقراض دست بردارد؟

* 10 ــ آینده مواد مخدر و مبارزه با آن به کجا ختم می شود، مواد مخدر جدیدی که بسیار ارزان و فراوان هستند، مبارزه با افراد مسلح و سازمان یافته قاچاق را چگونه باید کنترل کرد، آیا می توان این خطر را از زندگی انسان برداشت؟

* 11 ــ آینده طول عمر انسان که در کشور های پیشرفته افزایش می یابد و در کشورهای عقب مانده کم می شود، را چگونه باید تعریف کرد. آیا می توان از طبیعت و تاریخ برای زندگی و عمر بهره گرفت؟

* 12 ــ آینده علوم و دانایی بشر با چه سرعتی پیشرفت می کند، استعداد و خلاقیت جهش می یابد، یا به رکود و خمود می رود. آیا می توان به دانایی نوین رسید؟

* 13 ــ آینده آب و غذا، در همه جا دارند با سرعت آبها را آلوده می کنند، تولید غذای سنتی خیلی کم و صنعتی که با انواع مواد شیمیایی و غیره است افزایش می یابد. آیا در آینده غذا کم و گران می شود، و آب و غذا سلامتی بشر را به خطر می اندازد؟

* 14 ــ غیره و غیره .... ادامه بزودی.

Iranian Futurist		Ayandeh-Negar
Welcome To Future		Tomorow is built today

	در باره ما	تماس با ما	خبرهای علمی	احزاب مدرن	هنر و ادبیات	ستون آزاد	محیط زیست	حقوق بشر	اخبار روز	صفحه‌ی نخست
	آرشیو	اندیشمندان آینده‌نگر	تاریخ از دیدگاه نو	انسان گلوبال	دموکراسی دیجیتال	دانش نو	اقتصاد فراصنعتی	آینده‌نگری و سیاست	تکنولوژی	از سایت‌های دیگر